Ο εξωτερικός τομέας θα συνεισφέρει αρνητικά στο ελληνικό ΑΕΠ το γ’
3μηνο του 2016, αναφέρει η Eurobank στην εβδομαδιαία της έκθεση με τίτλο «7
Ημέρες Οικονομία».
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, το ισοζύγιο τρεχουσών
συναλλαγών (ΙΤΣ), δηλαδή η διαφορά ανάμεσα στις εισπράξεις και τις πληρωμές από
συναλλαγές που πραγματοποιεί μια οικονομία με άλλες χώρες της αλλοδαπής,
παρουσίασε ετήσια μείωση κατά -€378,51 εκατ. τον Αύγουστο 2016.
Αυτή η μεταβολή προήλθε από τη μείωση των ισοζυγίων υπηρεσιών,
πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων κατά -€245,32 εκατ., -€120,63 εκατ. και
-€22,33 εκατ. αντίστοιχα.
Το ισοζύγιο αγαθών είχε σχετικά μικρή θετική συνεισφορά της τάξης των
+€9,77 εκατ.
Ωστόσο, η τελευταία μεταβολή ήταν αποτέλεσμα της αύξησης του ισοζυγίου
των καυσίμων (+€424,74 εκατ.) η οποία παράλληλα με τη ενίσχυση του ισοζυγίου
των πλοίων (+€7,00 εκατ.) αντιστάθμισε τη μεγάλη μείωση του ισοζυγίου αγαθών
χωρίς καύσιμα και πλοία (-€421,97 εκατ.).
Επίσης, τα στοιχεία του ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών, μια προσέγγιση
των καθαρών εξαγωγών όπως αυτές αποτυπώνονται στους εθνικούς λογαριασμούς, για
το διάστημα Ιουλίου – Αυγούστου 2016 παρουσίασαν ετήσια μείωση -€1,02 δις
κυρίως λόγω της πορείας των ισοζυγίων αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία (-€1,04
δις) και ταξιδιωτικών υπηρεσιών (-€0,51 δις).
Η εν λόγω μεταβολή προκαλεί προβληματισμό καθώς σηματοδοτεί πιθανή
αρνητική συνεισφορά του εξωτερικού τομέα στο ονομαστικό ΑΕΠ του 3ου τριμήνου
2016.
Πιθανώς το ίδιο να συμβεί και για το πραγματικό ΑΕΠ, ωστόσο θα πρέπει
να είμαστε φειδωλοί στις προβλέψεις μας καθώς ο ρυθμός μεταβολής του
αποπληθωριστή των εξαγωγών κινείται σε αρνητικά επίπεδα και υπερβαίνει – σε
απόλυτους όρους – τον αντίστοιχο των εισαγωγών στα δύο πρώτα τρίμηνα του 2016.
Στο διάστημα Απριλίου – Ιουνίου 2016 η συνεισφορά των καθαρών εξαγωγών
στον ονομαστικό και στον πραγματικό ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης (+0,54% &
-0,95%) ήταν -1,48 και -1,12 ποσοστιαίες μονάδες αντίστοιχα.
Στην περίπτωση που το συγκεκριμένο ποιοτικό χαρακτηριστικό συνεχιστεί
και στο 3ο τρίμηνο 2016, τότε η προσδοκώμενη ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας
μπορεί να προκύψει μόνο από τις συνιστώσες της εγχώριας ζήτησης, δηλαδή την
ιδιωτική κατανάλωση, τη δημόσια κατανάλωση και τις επενδύσεις.
Σε ότι αφορά την ιδιωτική κατανάλωση υπάρχουν δύο αντίθετες δυνάμεις.
Από τη μια πλευρά η αύξηση της απασχόλησης οδηγεί σε αύξηση του
διαθέσιμου εισοδήματος ενώ τα δημοσιονομικά μέτρα – τουλάχιστον βραχυχρόνια –
οδηγούν στο αντίθετο αποτέλεσμα.
Η δημόσια κατανάλωση λόγω της δημοσιονομικής προσαρμογής δεν αναμένεται
να ανακάμψει.
Συνεπώς, η πορεία των επενδύσεων θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό την πορεία
της οικονομικής δραστηριότητας στο 3ο και στο 4ο τρίμηνο 2016.
Οι τελευταίες, σε επίπεδο ιδιωτικού τομέα, θα εξαρτηθούν μεταξύ άλλων
από τις προσδοκίες που θα σχηματίσουν οι επιχειρήσεις για την πορεία εκτέλεσης
του προγράμματος (π.χ. 2η αξιολόγηση), της φορολογίας, του κόστους
χρηματοδότησης και των προοπτικών ανάκαμψης της ζήτησης για εγχώρια αγαθά και
υπηρεσίες.
Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού
(ΚΠ), το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε στα €5,45 δις για το εννεάμηνο
Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2016 (+€3,55 δις έναντι του στόχου).
Το αντίστοιχο μέγεθος για το ισοζύγιο ΚΠ ήταν 0,61 δις (+€3,63 δις
έναντι του στόχου).
Για το εννεάμηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2016 τα καθαρά έσοδα του
κρατικού προϋπολογισμού (ΚΠ) σε τροποποιημένη ταμειακή βάση διαμορφώθηκαν στα
€37,83 δις ενισχυμένα έναντι του στόχου κατά +€0,52 δις.
Η εν λόγω απόκλιση προήλθε από την πλευρά του τακτικού προϋπολογισμού
και συγκεκριμένα από την κατηγορία των εσόδων προ επιστροφών φόρων (+€1,54 δις
έναντι του στόχου).
Στην αντίθετη κατεύθυνση κινήθηκαν τα έσοδα από το πρόγραμμα δημοσίων
επενδύσεων παρουσιάζοντας υστέρηση της τάξης των -€0,97 δις.
Στην πλευρά των δαπανών του ΚΠ καταγράφηκε αρνητική απόκλιση σε
σύγκριση με το στόχο κατά -€3,11 δις.
Πιο αναλυτικά, οι δαπάνες του ΚΠ ανήλθαν στα €37,22 δις και ο στόχος
ήταν στα €40,33 δις.
Αυτή η υστέρηση προήλθε τόσο από τις δαπάνες του τακτικού
προϋπολογισμού (-€2,48 δις έναντι του στόχου) όσο και από τις δαπάνες του
προγράμματος δημοσίων επενδύσεων (-€0,63 δις).
Σημειώνουμε ότι στο κομμάτι των δαπανών του τακτικού προϋπολογισμού την
υψηλότερη απόκλιση είχαν οι πρωτογενείς δαπάνες (-€1,91 δις) και στο κομμάτι
του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων (ΠΔΕ) το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος ΠΔΕ
(-€0,69 δις).
Βάσει των προαναφερθέντων θετικών και αρνητικών αποκλίσεων στα έσοδα
και τις δαπάνες αντίστοιχα, το πρωτογενές αποτέλεσμα του ΚΠ διαμορφώθηκε στα
€5,45 δις πλεόνασμα ενισχυμένο έναντι του στόχου κατά +€3,55 δις.
Τέλος, το ισοζύγιο του ΚΠ παρουσίασε πλεόνασμα €0,61 δις (+3,61 δις σε
σύγκριση με το στόχο).
Οριακή ετήσια αύξηση +0,21% παρουσίασε ο δείκτης κύκλου εργασιών στη
βιομηχανία τον Αύγουστο 2016 έπειτα από 21 συνεχείς μήνες πτωτικής πορείας.
Ο δείκτης κύκλου εργασιών στη βιομηχανία, ένα μέγεθος που παρουσιάζει
την πορεία των πωλήσεων του συγκεκριμένου κλάδου σε τρέχουσες τιμές, παρουσίασε
οριακή ετήσια αύξηση +0,21% τον Αύγουστο 2016 από -6,42% τον Ιούλιο 2016.
Είχαν προηγηθεί 21 συνεχείς μήνες, ήτοι Νοέμβριος 2014 – Ιούλιος 2016,
αρνητικών μεταβολών (βλέπε Σχήμα 3).
Αξίζει να σημειώσουμε ότι σε πραγματικούς όρους, δηλαδή σε σταθερές
τιμές, η αύξηση του «τζίρου» στον τομέα της βιομηχανίας είναι υψηλότερη σε
σύγκριση με αυτή που αποτυπώνεται σε ονομαστικούς όρους.
Πιο αναλυτικά, ο δείκτης τιμών παραγωγού στη βιομηχανία παρουσίασε
ετήσια πτώση -4,02% τον Αύγουστο 2016.
Συνεπώς, μια προσέγγιση της πραγματικής μεταβολής του δείκτη κύκλου
εργασιών στη βιομηχανία ισούται με +4,22%.
Η αύξηση του κύκλου εργασιών στη βιομηχανία προήλθε από την εγχώρια
αγορά ενώ οι πωλήσεις στην εξωτερική αγορά παρουσίασαν πτώση. Επιπρόσθετα, σε
όρους κύριων ομάδων βιομηχανικών κλάδων, αύξηση καταγράφηκε στην ενέργεια
(+1,57%) και στα κεφαλαιουχικά αγαθά (+37,55%).
Στα ενδιάμεσα, διαρκή, καταναλωτικά και μη διαρκή καταναλωτικά αγαθά
σημειώθηκε πτώση -3,55%, -25,60% και -0,01% αντίστοιχα.
ετήσια αύξηση +35,41% τον Ιούλιο 2016. Ωστόσο, για το σύνολο του
διαστήματος Ιανουάριος – Ιούλιος 2016 η μέση (ανά μήνα) ετήσια μεταβολή ήταν
-9,37%.
Οι εκδοθείσες οικοδομικές άδειες, ένα μέτρο της συνολικής οικοδομικής
δραστηριότητας, παρουσίασαν ετήσια αύξηση +35,41% τον Ιούλιο 2016 από πτώση
-21,67% τον προηγούμενο μήνα.
Για το σύνολο του διαστήματος Ιανουάριος – Ιούλιος 2016 η μέση (ανά
μήνα) ετήσια μεταβολή ήταν -9,37%.
Επιπρόσθετα, για το 12μήνο Αυγούστου – Ιουλίου 2016 οι εκδοθείσες
οικοδομικές άδειες ήταν 12,44 χιλ από 13,40 χιλ το αντίστοιχο διάστημα πριν από
1 χρόνο (βλέπε Σχήμα 5).
Ως γνωστόν, η πτώση της οικοδομικής δραστηριότητας αποτυπώνεται στην
πορεία πολλών μακροοικονομικών μεταβλητών οι οποίες άμεσα ή έμμεσα σχετίζονται
με το συγκεκριμένο κλάδο.
Αυτές είναι: οι επενδύσεις πάγιου κεφαλαίου στον τομέα κυρίως των
κατοικιών αλλά και των κατασκευών, στο δείκτη τιμών διαμερισμάτων και εμπορικών
ακινήτων και στο επίπεδο χρηματοδότησης (π.χ. στεγαστικά δάνεια).
στο 