Τέλος λιτότητας στην Ευρωζώνη

Μάλιστα στο σχετικό άρθρο αναφέρεται, ξεχάστε για μια
στιγμή όλες τις απειλές πολιτικής φύσεως. Τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη της
Ευρωζώνης είναι ενθαρρυντικά. Η οικονομία της περιοχής αναπτύσσεται ευρύτερα
και σταθερά. Θα χρειαζόταν ένα μεγάλο εξωτερικό σοκ προκειμένου να εκτροχιαστεί ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας της Ευρωζώνης.

Το γεγονός ότι η ανάκαμψη της οικονομίας είναι ευρύτερη
φαίνεται από τρεις παράγοντες:

Πρώτον, όλοι οι σημαντικοί πυλώνες της
οικονομικής πολιτικής υποστηρίζουν την ανάπτυξη. Η νομισματική πολιτική είναι
εξαιρετικά επεκτατική. Η δημοσιονομική πολιτική προσθέτει μια μικρή ώθηση της
τάξεως από 0,1% έως 0,2% στο ΑΕΠ κάθε έτους. Η λιτότητα έχει λήξει από το 2015. Η πραγματική
συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ έναντι 38 νομισμάτων έχει υποχωρήσει 3,5%,
κάτω από τον μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας.

Δεύτερον, το ΑΕΠ αυξάνεται σε όλα τα κράτη-μέλη, με την πιθανή
εξαίρεση της Ελλάδας και της Φινλανδίας, όπου ο τριμηνιαίος ρυθμός ανάπτυξης
είναι υπερβολικά ευμετάβλητος, ώστε να έχουμε σαφή εικόνα.

Τρίτον, όλοι οι
σημαντικοί πυλώνες της ζήτησης συνεισφέρουν στην αύξηση του ΑΕΠ. Η ιδιωτική
κατανάλωση αυξάνεται με ετήσιο ρυθμό κοντά στο 1,5%, δηλαδή λίγο χαμηλότερα από
το 2% που είχε καταγραφεί πέρυσι τέτοια περίοδο, χάρη στη χαμηλή τιμή της
ενέργειας. Οι κρατικές δαπάνες εξακολουθούν να αυξάνονται με πραγματικό ρυθμό
2%, ενώ αυξάνονται οι επενδύσεις στον τομέα των κατασκευών και του
μηχανολογικού εξοπλισμού. Επίσης έχουν βελτιωθεί οι προοπτικές των εξαγωγών
μετά την αναταραχή που είχε σημειωθεί στις αρχές του 2016, εξαιτίας της κρίσης
των αναδυόμενων αγορών και εξαιτίας κάποιων παροδικών ανησυχιών σχετικών με την
αμερικανική οικονομία. Στην πρόσφατη έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι
παραγγελίες για εξαγωγές βρέθηκαν στο υψηλότερο επίπεδο από το 2011.

Λίγο αφότου η ΕΚΤ είχε σημάνει τέλος στον παράλογο πανικό
που είχε γίνει γνωστός ως «κρίση του ευρώ», με την υπόσχεση «να κάνει ό,τι
χρειαστεί», η οικονομία της Ευρωζώνης είχε αρχίσει να αναπτύσσεται με μέσο
ετήσιο ρυθμό 1,3% από την άνοιξη του 2013 και μετά.

Βοηθούμενος από το τέλος της λιτότητας και τα ισχυρότερα
αναπτυξιακά μέτρα της ΕΚΤ, ο ετήσιος μέσος ρυθμός ανάπτυξης έχει επιταχυνθεί
στο 1,6% από τις αρχές του 2015. Για το 2017 – 2018 περιμένουμε παρεμφερή ρυθμό
ανάπτυξης, αλλά πρώτη φορά εδώ και χρόνια υπάρχουν οι ίδιες πιθανότητες ο
ρυθμός ανάπτυξης να αποδειχθεί υψηλότερος όσο και χαμηλότερος.

Η έκπληξη οφείλεται σε τρεις κυρίως λόγους:

Πρώτον, με την
πάροδο του χρόνου επιχειρήσεις και νοικοκυριά είναι πιθανόν ότι θα
εγκαταλείψουν την επιφυλακτική στάση που τα χαρακτηρίζει από την εποχή της
παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης και της κρίσης εμπιστοσύνης στο ευρώ. Καθώς
η σταθερή αύξηση της ζήτησης και της απασχόλησης θα τα ενθαρρύνει να αυξήσουν
τις δαπάνες τους και να επενδύσουν λίγο περισσότερο, θα ενισχύεται η ανάπτυξη.

Δεύτερον, κάποια
από τα μέτρα ενίσχυσης της αμερικανικής οικονομίας που αναμένεται να λάβει ο κ.
Τραμπ θα έχουν θετικό αντίκτυπο στην Ευρωζώνη, μέσω της αύξησης της ζήτησης για
εξαγωγικά προϊόντα και ακόμη σημαντικότερο μέσω της ενίσχυσης της
εμπιστοσύνης. Προβλέπουμε πως η αμερικανική οικονομία, χάρη στη μεταρρυθμιστική
ατζέντα του αμερικανικού Κογκρέσου, θα επιταχυνθεί στο 3% από τα τέλη του 2017
και μετά, καθώς θα έχουν αρχίσει να εφαρμόζονται η μεταρρύθμιση της εταιρικής
φορολογίας, η κατάργηση ορισμένων κανονιστικών ρυθμίσεων και η επεκτατική δημοσιονομική
πολιτική. Η Ευρωζώνη, η οποία αποκομίζει το 2,6% του ΑΕΠ της χάρη στις εξαγωγές
αγαθών προς τις ΗΠΑ, θα μπορούσε να δει την οικονομία να ενισχύεται κατά 0,1%
του ΑΕΠ στα τέλη του 2017 και το 2018.

Τρίτον, οι
διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις θα μπορούσαν να αυξήσουν τον μακροπρόθεσμο ρυθμό
ανάπτυξης της Γαλλίας κατά 0,3% και της Ευρωζώνης κατά 0,1%, αν κερδίσει τις
γαλλικές εκλογές ένας μεταρρυθμιστής (Μακρόν ή Φιγιόν).