Quantcast
Όλες οι αλλαγές στη διαδικασία πτώχευσης- Διαβάστε την αναλυτική εγκύκλιο της ΑΑΔΕ - enikonomia.gr
share

Όλες οι αλλαγές στη διαδικασία πτώχευσης- Διαβάστε την αναλυτική εγκύκλιο της ΑΑΔΕ

δημοσιεύτηκε:

Εγκύκλιο σχετικά με τις αλλαγές που έχουν γίνει στον Πτωχευτικό Κώδικα εξέδωσε η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων(ΑΑΔΕ).
Παράλληλα παρέχονται οδηγίες για την ορθή εφαρμογή των νέων διατάξεων από τη φορολογική διοίκηση.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την εγκύκλιο της ΑΑΔΕ, οι βασικές μεταβολές στη διαδικασία της πτώχευσης είναι η εξής:

Δυνατότητα απαλλαγής του πτωχεύσαντος φυσικού προσώπου από το
υπόλοιπο των πτωχευτικών χρεών του (άρ. 167 ζωσ και 169 ΡτΚ)


α) Εισαγωγικά: Με τα νέα άρ. 168 και 169 ΡτΚ, όπως αντικαταστάθηκαν με τον ν.
4446/2016, ρυθμίζονται οι προϋποθέσεις και η διαδικασία για την «απαλλαγή του οφειλέτη φυσικού προσώπου». Με τη θέσπιση της νέας αυτής διαδικασίας, που προβλέπεται μόνο για
πτωχεύσαντες φυσικά πρόσωπα, παρέχεται στον οφειλέτη η δυνατότητα απαλλαγής; του, με
απόφαση του πτωχευτικού δικαστηρίου που εκδίδεται κατόπιν σχετικής αίτησης του, από το
υπόλοιπο των απαιτήσεων των πιστωτών του που δεν ικανοποιήθηκε από την πτωχευτική περιουσία. Ταυτόχρονα, καταργήθηκε η προϊσχύουσα σχετικού περιεχομένου διάταξη του αρ.
170α ΡτΚ περί αυτοδίκαιης απαλλαγής που είχε θεσπιστεί με τον ν. 4336/2015 (βλ. ΡΟΛ
1066/2016).

β) Πεδίο ισχύος:Όπως έχει ήδη επισημανθεί, οι διατάξεις του νέου ενδέκατου κεφαλαίου
(άρ. 167-169) του ΡτΚ, με τίτλο «Η απαλλαγή του οφειλέτη φυσικού προσώπου», ισχύουν όχι
μόνο για τις διαδικασίες πτώχευσης που αρχίζουν, δηλαδή η σχετική αίτηση κατατίθεται, από
22/12/2016, αλλά και για τις διαδικασίες πτώχευσης που εκκρεμούσαν κατά την ανωτέρω ημερομηνία, δηλαδή δεν είχαν ήδη περατωθεί στις 22/12/2016.


γ) Αίτηση & προϋποθέσεις απαλλαγής
: Ειδικότερα, για την απαλλαγή του πτωχεύσαντος φυσικού προσώπου απαιτείται σχετική αίτηση αυτού προς το πτωχευτικό δικαστήριο, θα οποία
υποβάλλεται, σύμφωνα με το άρ. 168 ΡτΚ, έως την περάτωση της πτώχευσης, εφόσον έχουν παρέλθει δύο έτη από την κήρυξη αυτής, ή και νωρίτερα, σε περίπτωση που επίκειται περάτωση της πτώχευσης πριν από την πάροδο διετίας από την κήρυξη αυτής.

Σύμφωνα με το άρ. 169 ΡτΚ,
προϋπόθεση για την αποδοχή της αίτησης από το δικαστήριο και την απαλλαγή του αιτούντος είναι να κριθεί αυτός ως συγγνωστός σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρ. 167 του ΡτΚ, δηλαδή να πληροί τις προβλεπόμενες σε αυτό προϋποθέσεις όπως διαμορφώθηκαν μετά την αντικατάσταση του εν λόγω άρθρου με τον ν. 4446/2016.

Η διάταξη της απόφασης περί κηρύξεως του οφειλέτη σημειώνεται στο Μητρώο Πτωχεύσεων και το Γενικό Εμπορικό
Μητρώο – Γ.Ε.ΜΗ. (βλ. τθν παρ. 4 του άρ. 167 ΡτΚ), προβλέπεται δε δυνατότητα ανάκλησης της σχετικής απόφασης, αν επέλθει μεταβολή των πραγμάτων που δικαιολογεί την ανάκληση (βλ. παρ. 1
του άρ. 167 ΡτΚ).

Επισημαίνεται όμως εκ νέου ότι η απαλλαγή του οφειλέτη δεν επέρχεται αυτοδικαίως με
μόνο την κήρυξη του ως συγγνωστού, αλλά απαιτείται, όπως προαναφέρθηκε, υποβολή από τον
οφειλέτη αίτησης απαλλαγής και αποδοχή αυτής από το δικαστήριο
με ρητή διάταξη στο διατακτικό της οικείας δικαστικής απόφασης.

δ) Έκταση απαλλαγής: Σύμφωνα με το νόμο, σε περίπτωση αποδοχής της αίτησης του οφειλέτη, κατά τα ανωτέρω, το πτωχευτικό δικαστήριο τον απαλλάσσει πλήρως από το υπόλοιπο των απαιτήσεων των πιστωτών του που δεν ικανοποιήθηκε από την πτωχευτική περιουσία, δηλαδή από το υπόλοιπο των πτωχευτικών χρεών του, που παρέμεινε ανείσπρακτο έως την περάτωση της πτωχευτικής διαδικασίας με οποιονδήποτε τρόπο κατ’ άρ. 164 ΠτΚ (π.χ. με εκποίηση όλων των στοιχείων του ενεργητικού, με κήρυξη της παύσης των εργασιών αυτής, με αυτοδίκαιη περάτωση κ.ο.κ.). Από την απαλλαγή εξαιρούνται μόνο τυχόν οφειλές του πτωχεύσαντος που δημιουργήθηκαν από αδίκημα που τελέσθηκε με δόλο ή βαρεία αμέλεια.

Σε κάθε περίπτωση, για τον εντοπισμό από τη Φορολογική Διοίκηση των οφειλών από τις οποίες απαλλάσσεται ο πτωχός οφειλέτης, καθοριστικό είναι το συγκεκριμένο περιεχόμενο της δικαστικής απόφασης που διατάσσει την απαλλαγή.

Το τελικό ποσό από το οποίο απαλλάσσεται ο οφειλέτης προσδιορίζεται κατά το χρόνο περάτωσης της πτώχευσης (βλ. σχετικά την αιτιολογική έκθεση του ν. 4446/2016 επί του άρ. 169 ΠτΚ). Αν π.χ. η πτώχευση περατωθεί λόγω εκποίησης όλων των στοιχείων του ενεργητικού της, ο οφειλέτης απαλλάσσεται κατά το ποσό των απαιτήσεων των πιστωτών που δεν ικανοποιήθηκε με τον πίνακα διανομής. Η διάταξη περί απαλλαγής ενδέχεται βέβαια και να συμπίπτει χρονικά με την περάτωση της πτώχευσης, όταν περιλαμβάνεται στην απόφαση με την οποία κηρύσσεται η παύση των εργασιών της πτώχευσης (βλ. παρ. 1 του άρ. 166 ΠτΚ), με την οποία επίσης κηρύσσεται ο οφειλέτης συγγνωστός (βλ. παρ. 2 του άρ. 167 ΠτΚ), δεδομένου ότι μετά πάροδο μηνός από τη δημοσίευση της ανωτέρω απόφασης η πτώχευση περατώνεται (βλ. παρ. 2 του άρ. 166 ΠτΚ).

Ακολούθως, σε περίπτωση απαλλαγής του πτωχεύσαντος φυσικού προσώπου από το υπόλοιπο των πτωχευτικών χρεών του, το Δημόσιο, όπως και κάθε πτωχευτικός πιστωτής, δεν αναλαμβάνει τις ατομικές διώξεις σε βάρος του οφειλέτη για την είσπραξη αυτών (βλ. σχετική τροποποίηση της παρ. 2 του άρ. 166 ΠτΚ). Σε όλες τις λοιπές περιπτώσεις, το Δημόσιο μπορεί μετά την περάτωση της πτώχευσης, όπως και κάθε άλλος πιστωτής, να επιδιώξει την είσπραξη των απαιτήσεών του που δεν ικανοποιήθηκαν στο πλαίσιο της πτωχευτικής διαδικασίας με όλα τα μέσα είσπραξης που διαθέτει έναντι κάθε κοινού οφειλέτη και μάλιστα σε βάρος όλης της περιουσίας αυτού, δεδομένου ότι με την περάτωση της πτώχευσης παύει πλέον η διάκριση μεταξύ πτωχευτικής-μεταπτωχευτικής περιουσίας και πτωχευτικών-μεταπτωχευτικών χρεών. Υπενθυμίζεται ότι η αναγγελία των απαιτήσεων του Δημοσίου στην πτώχευση διακόπτει την προθεσμία παραγραφής αυτών, η οποία αρχίζει εκ νέου από το χρονικό σημείο περάτωσης της πτώχευσης (βλ. ΠΟΛ.1154/12.10.2016).

Κατόπιν των ανωτέρω, εφιστάται η προσοχή στις αρμόδιες Υπηρεσίες της Φορολογικής Διοίκησης, όπως ελέγχουν, αν στο διατακτικό των δικαστικών αποφάσεων που εκδίδονται από 22/12/2016 και εφεξής στο πλαίσιο πτωχεύσεων φυσικών προσώπων που διέπονται από τις διατάξεις του ΠτΚ (δηλαδή η σχετική αίτηση πτώχευσης υποβλήθηκε από 16/9/2007 και μετά) και γνωστοποιούνται στη Φορολογική Διοίκηση με οποιονδήποτε τρόπο περιλαμβάνονται διατάξεις περί απαλλαγής του πτωχεύσαντος φυσικού προσώπου από το υπόλοιπο των πτωχευτικών χρεών του (π.χ. σε αποφάσεις που κηρύσσουν την παύση εργασιών της πτώχευσης φυσικού προσώπου).

Επισημαίνεται ότι στις πτωχεύσεις φυσικών προσώπων, κατά τα ανωτέρω, συμπεριλαμβάνονται και οι πτωχεύσεις ομόρρυθμων εταίρων που συμπτώχευσαν με την ομόρρυθμη ή ετερόρρυθμη εταιρεία στην οποία συμμετείχαν, σύμφωνα με την παρ. 4 του άρ. 7 ΠτΚ (βλ. ΠΠρΘεσ 9526/2017). Όπως είναι ευνόητο, ζήτημα απαλλαγής δεν τίθεται για μέλη ή διοικητές πτωχευσάντων νομικών προσώπων, οι οποίοι ευθύνονται αλληλεγγύως για οφειλές του ν.π. κατά τις κείμενες διατάξεις (άρ. 50 ν. 4174/2013) και δεν έχουν συμπτωχεύσει με το ν.π. ούτε έχουν πτωχεύσει ατομικά, καθώς τα πρόσωπα αυτά δεν έχουν την ιδιότητα του πτωχού.

ε) Άπαξ απαλλαγή: Σύμφωνα με την παρ. 4 του άρ. 169 ΠτΚ, σε περίπτωση περισσότερων διαδοχικών πτωχεύσεων του ίδιου φυσικού προσώπου, απαλλαγή αυτού κατά τη διαδικασία των άρ. 168-169 ΠτΚ μπορεί να διαταχθεί μόνο μία φορά. Νεώτερη απαλλαγή είναι δυνατή μόνο με βάση σχέδιο αναδιοργάνωσης κατ’ άρ. 107 επ. ΠτΚ. Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση σχεδίου αναδιοργάνωσης, για την απαλλαγή του οφειλέτη από το υπόλοιπο των πτωχευτικών χρεών του, δηλαδή από το ποσό κατά το οποίο προβλέπεται περιορισμός των οφειλών του βάσει του σχεδίου, δεν απαιτείται ειδική δικαστική απόφαση περί απαλλαγής, αλλά μόνο η τελεσίδικη δικαστική επικύρωση του σχεδίου, εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά σε αυτό (βλ. παρ. 3 του άρ. 169 ΠτΚ).

στ) Κατάργηση του θεσμού της πτωχευτικής αποκατάστασης: Τέλος, επισημαίνεται ότι το νέο ενδέκατο κεφάλαιο του ΠτΚ περί απαλλαγής αντικατέστησε εξ ολοκλήρου το προϊσχύον ενδέκατο κεφάλαιο του ΠτΚ (άρ. 168-170α) που ρύθμιζε το θεσμό της πτωχευτικής αποκατάστασης (βλ. σχετικά ΠΟΛ.1050/30.4.2010, κεφάλαιο XII και III περ. 17).

Αντιστοίχως, η προβλεπόμενη ως συνέπεια της πτωχευτικής αποκατάστασης (στην παρ. 2 του προϊσχύοντος άρ. 170 ΠτΚ) παύση των στερήσεων από δικαιώματα προσωπικής φύσης, που επιφέρει η κήρυξη της πτώχευσης κατ’ άρ. 15 ΠτΚ, προβλέπεται πλέον ως συνέπεια της κήρυξης του οφειλέτη συγγνωστού (βλ. παρ. 4 του άρ. 167 ΠτΚ).

Επιπροσθέτως, συμπληρώθηκε το περιεχόμενο του άρ. 164 ΠτΚ, που προβλέπει τους λόγους περάτωσης της πτώχευσης, με τη μεταφορά στο άρθρο αυτό, κατόπιν της αναγκαίας προσαρμογής, διατάξεων περί περάτωσης που περιλαμβάνονταν στο καταργηθέν κεφάλαιο περί πτωχευτικής αποκατάστασης. Συγκεκριμένα, η παρ. 1 του άρ. 164 ΠτΚ συμπληρώθηκε με την περίπτωση περάτωσης πτώχευσης λόγω εξόφλησης όλων των πτωχευτικών πιστωτών κατά το κεφάλαιο και τόκους μέχρι την κήρυξη της πτώχευσης, η οποία προβλεπόταν ως λόγος τόσο πτωχευτικής αποκατάστασης του οφειλέτη όσο και περάτωσης της πτώχευσης (βλ. περ. β της παρ. 1 του προϊσχύοντος άρ. 168 ΠτΚ σε συνδυασμό με την παρ. 4 του προϊσχύοντος άρ. 170 ΠτΚ, ΠΟΛ.1050/30.4.2010, κεφάλαιο XII). Επιπλέον, στη νέα παρ. 2 του άρ. 164 ΠτΚ προβλέπεται ότι η περάτωση της πτώχευσης νομικού προσώπου λόγω τελεσίδικης επικύρωσης σχεδίου αναδιοργάνωσης ή λόγω εξόφλησης όλων των πτωχευτικών πιστωτών, κατά τα προαναφερθέντα, αποτελεί λόγο αναβίωσης του νομικού προσώπου (το οποίο είχε λυθεί με την κήρυξη της πτώχευσης βάσει της παρ. 1 του άρ. 96 ΠτΚ), τηρουμένων των διατάξεων του εταιρικού δικαίου (βλ. και κατωτέρω στο κεφάλαιο II 7 ζ i).


Επισημαίνεται ότι ο θεσμός της πτωχευτικής αποκατάστασης εξακολουθεί να εφαρμόζεται σε πτωχεύσεις που δεν διέπονται από τον ΠτΚ (ν. 3588/2007) αλλά από το προϊσχύον πτωχευτικό δίκαιο, δηλαδή έχουν κηρυχθεί βάσει αιτήσεων που υποβλήθηκαν έως τις 16/9/2007 (βλ. ΠΟΛ.1050/30.4.2010, κεφάλαιο I), οπότε εφαρμόζονται οι σχετικές προϊσχύουσες διατάξεις των άρ. 14-18 του α.ν. 635/1937.

ζ) Τροποποίηση του άρ. 165 ΠτΚ περί της λογοδοσίας του συνδίκου: Τέλος, σημειώνεται ότι μετά την αντικατάσταση του άρ. 165 ΠτΚ, το συγγνωστό ή μη του οφειλέτη δεν αποτελεί πλέον αντικείμενο γνωμοδότησης των πιστωτών στο πλαίσιο της συνέλευσης του άρθρου 165 ΠτΚ περί της λογοδοσίας του συνδίκου, η οποία λαμβάνει χώρα μετά την περάτωση της πτώχευσης, δεδομένου ότι το συγγνωστό αποτελεί, όπως προαναφέρθηκε, την προϋπόθεση για την απαλλαγή του οφειλέτη φυσικού προσώπου από το υπόλοιπο των πτωχευτικών χρεών του (βλ. ανωτέρω στην παράγραφο γ του παρόντος κεφαλαίου).


Διαβάστε ολόκληρη την εγκύκλιο της ΑΑΔΕ για την τροποποίηση του Πτωχευτικού Κώδικα εδώ

share
Σχόλια Αναγνωστών
Ροή
Οικονομία
Επιχειρήσεις
Επικαιρότητα

Ενημερωθείτε πρώτοι με τον τρόπο που θέλετε.