“Τσουχτερά” πρόστιμα θα επιβάλλει από την 1η Οκτωβρίου του 2026 η ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στους παραβάτες του ελαιοκομικού τομέα για τις ανακριβείς δηλώσεις του ελαιόλαδου και τις καθυστερήσεις, όπως αναφέρεται σε σχετική απόφαση που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ.
Ο βασικός στόχος του υπουργείου είναι να υπάρξει πλήρης ιχνηλασιμότητα της παραγωγής ελαιόλαδου από το χωράφι έως και το ελαιοτριβείο προκειμένου να μπει φρένο στην παράνομη διακίνηση. Την ίδια στιγμή το υπουργείο θεσπίζει το “Ελαιοκομικό Μητρώο” όπου θα υπάρχουν δεδομένα των δηλώσεων συγκομιδής ελαιοκάρππου προκειμένου ο κλάδος να γνωρίζει για τα μεγέθη της παραγωγής του.
Το ΦΕΚ
Αναλυτικά στο ΦΕΚ αναφέρονται τα εξής :
Ελαιοκομικό Μητρώο
- Το Σύστημα Γεωγραφικών Πληροφοριών στον Ελαιοκομικό Τομέα (το οποίο στα επόμενα θα αναφέρεται ως “Ελαιοκομικό Μητρώο”), είναι αναπτυγμένο ως τμήμα του “Συστήματος Γεωγραφικών Πληροφοριών για τον Ελαιοκομικό Τομέα και το Αμπελουργικό Μητρώο (ΣΓΠ ΕΤ και ΑΜ)” και δομείται από μία Βάση Δεδομένων που περιλαμβάνει περιγραφικά και γεωχωρικά στοιχεία σε ένα Δομημένο Σύστημα Γεωγραφικών Πληροφοριών (GIS). Αποτελεί εργαλείο διαχείρισης και ελέγχου του ελαιοκομικού τομέα, και περιλαμβάνει στοιχεία των παραγωγών και της ελαιοκαλλιέργειας όπως πυκνότητα φύτευσης, άρδευση ή μη και αριθμός δένδρων ανά ελαιοτεμάχιο, ποικιλία κ.τ.λ. καθώς επίσης και τα γεωχωρικά χαρακτηριστικά των τεμαχίων κωδικό τεμαχίου, θέση, συντεταγμένες κορυφών, εμβαδόν και περίμετρο.
- Στο “Ελαιοκομικό Μητρώο” υποχρεωτικά καταχωρίζονται και ενημερώνονται τα στοιχεία όλων των ελαιοκομικών αγροτεμαχίων της χώρας, ώστε κάθε χρονική στιγμή να αποτυπώνεται η υφιστάμενη ιδιοκτησιακή και καλλιεργητική κατάστασή τους.
- Η καταχώριση ενός ελαιοκομικού αγροτεμαχίου/ ελαιοτεμαχίου στο “Ελαιοκομικό Μητρώο” πραγματοποιείται μετά από διοικητικό ή και επιτόπιο έλεγχο από την οικεία ΔΑΟΚ/ΔΑΟ, χαρτογράφηση (ψηφιοποίηση) του ελαιοκομικού αγροτεμαχίου για την απόδοση χαρτογραφικού κωδικού και χαρτογράφηση (ψηφιοποίηση) των ελαιοδένδρων στη θέση εντοπισμού τους, με χρήση του διαθέσιμου χαρτογραφικού υποβάθρου ή μετά από πραγματοποίηση επιτόπιου ελέγχου. Για τους σκοπούς της παρούσας ορίζεται ως «ελαιοκομικό αγροτεμάχιο» ή αλλιώς “ελαιοτεμάχιο” ένα συνεχές τμήμα έκτασης που συγκεντρώνει ελαιόδενδρα.
- Η ενημέρωση και επικαιροποίηση του Ελαιοκομικού Μητρώου, που είναι ευθύνη του κατόχου του κάθε ελαιοκομικού αγροτεμαχίου, πραγματοποιείται με τον έλεγχο και την ενημέρωση από τις ΔΑΟΚ/ΔΑΟ όλων των στοιχείων των ελαιοπαραγωγών, των ελαιοτεμαχίων, των τεμαχίων συγκαλλιέργειας ελιάς-αμπέλου και της ψηφιοποίησης των ελαιοδέντρων στη θέση εντοπισμού τους, μέσω χρήσης της εφαρμογής «Σύστημα Γεωγραφικών Πληροφοριών Ελαιοκομικού Τομέα και Αμπελουργικό Μητρώο».
- Για τη διεξαγωγή των επιτόπιων ελέγχων ελαιοτεμαχίων, της παρ. 3 του άρθρου 3, συστήνεται σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα τριμελής Επιτροπή Ελαιοκομικού Τομέα, τα μέλη της οποίας ορίζονται με απόφαση του οικείου Περιφερειάρχη. Η Επιτροπή Ελαιοκομικού Τομέα αποτελείται από έναν υπάλληλο του κλάδου ΠΕ Γεωτεχνικών ειδικότητας ΠΕ Γεωπόνων ή υπάλληλο του κλάδου ΤΕ Τεχνολόγων Γεωπονίας ειδικότητας ΤΕ Γεωπονίας, από έναν υπάλληλο του κλάδου ΠΕ Μηχανικών ειδικότητας ΠΕ Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών ή υπάλληλο του κλάδου ΤΕ Τεχνολογικών Εφαρμογών ειδικότητας ΤΕ Τοπογράφων Μηχανικών και έναν υπάλληλο που διαθέτει γνώση και εμπειρία στη διενέργεια ελέγχων.
Σε περίπτωση αδυναμίας ορισμού τοπογράφου, ορίζεται υπάλληλος του κλάδου ΠΕ Γεωτεχνικών ειδικότητας ΠΕ Γεωπόνων ή υπάλληλος του κλάδου ΤΕ Τεχνολόγων
Γεωπονίας ειδικότητας ΤΕ Γεωπονίας, ο οποίος διαθέτει γνώσεις ελέγχου χαρτογραφικών στοιχείων. Πρόεδρος της επιτροπής ορίζεται ο αρμόδιος για τα ελαιοκομικά θέματα υπάλληλος του κλάδου ΠΕ Γεωτεχνικών ειδικότητας ΠΕ Γεωπόνων ή υπάλληλος του κλάδου ΤΕ Τεχνολόγων Γεωπονίας ειδικότητας ΤΕ Γεωπονίας της οικείας ΔΑΟΚ/ΔΑΟ
Δηλώσεις συγκομιδής ελαιοκάρπου
- Όλοι οι νόμιμοι κάτοχοι ελαιοτεμαχίων είναι υπόχρεοι δήλωσης συγκομιδής ελαιοκάρπου.
- Η υποβολή της δήλωσης συγκομιδής ελαιοκάρπου γίνεται από τους υπόχρεους της παρ. 1 μέσω της αντίστοιχης Ηλεκτρονικής Εφαρμογής του ΥΠΑΑΤ, από την 1η Οκτωβρίου κάθε έτους έως την 24η ώρα της 31ης Μαΐου του επόμενου έτους. Οι ημερομηνίες είναι αποκλειστικές και η παραβίαση της καταληκτικής ημερομηνίας επισύρει την επιβολή προστίμου του άρθρου 6. Ο υπόχρεος της παρ. 1 εισέρχεται στην ψηφιακή υπηρεσία “Δήλωση Συγκομιδής Ελιάς” μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr- ΕΨΠ) με τη χρήση των κωδικών διαπιστευτηρίων της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, σύμφωνα με την υπό στοιχεία 3981 ΕΞ 2020 απόφαση του Υπουργού Επικρατείας «Παροχή υπηρεσίας Αυθεντικοποίησης Χρηστών Οauth2.0 σε Πληροφοριακά Συστήματα Τρίτων Φορέων» (Β’ 762). Η δήλωση συγκομιδής γίνεται αμέσως μετά την ολοκλήρωση της συγκομιδής από τον παραγωγό και την ολοκλήρωση της παράδοσης του νωπού ελαιοκάρπου στο ελαιοτριβείο ή στη μονάδα επεξεργασίας – μεταποίησης επιτραπέζιας ελιάς.
- Η υποβολή της δήλωσης συγκομιδής είναι υποχρεωτική ακόμη και όταν η παραγωγή είναι μηδενική και επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης.
- Πριν την οριστική υποβολή των δηλώσεων συγκομιδής επιβεβαιώνονται τα στοιχεία που εμπεριέχονται σε αυτές όσον αφορά στις καλλιεργούμενες εκτάσεις, καλλιεργούμενες ποικιλίες και στις αποδόσεις των ελαιοτεμαχίων. Πριν την υποβολή της δήλωσης συγκομιδής, όπου απαιτείται, γίνεται επικαιροποίηση των στοιχείων της ελαιοκομικής εκμετάλλευσης, ύστερα από αίτημα του ελαιοπαραγωγού, όπως αυτά είναι καταχωρισμένα στο “Ελαιοκομικό Μητρώο”. Την ευθύνη για την ορθή υποβολή της δήλωσης συγκομιδής φέρουν οι υπόχρεοι της παρ. 1, ενώ ο έλεγχος και η επαλήθευση των στοιχείων τους πραγματοποιείται από τις αρμόδιες ΔΑΟΚ.
- Για τη συμπλήρωση και υποβολή των δηλώσεων συγκομιδής, στα τιμολόγια/δελτία παραλαβής κατά την παραλαβή του ελαιοκάρπου από τις ελαιοκομικές επιχειρήσεις, (ελαιοτριβεία, μονάδες επεξεργασίας επιτραπέζιας ελιάς) αναγράφονται τα παρακάτω στοιχεία:
α) Το ονοματεπώνυμο και το ΑΦΜ του ελαιοκαλλιεργητή,
β) η ποικιλία ελιάς,
γ) ο δεκατριψήφιος κωδικός “ελαιοτεμαχίου”του “Ελαιοκομικού Μητρώου”,
δ) στην περίπτωση παράδοσης φορτίου από διαφορετικά “ελαιοτεμάχια” της εκμετάλλευσης, η ποσότητα ελαιοκάρπου που αντιστοιχεί σε κάθε “ελαιοτεμάχιο”.
Έλεγχοι και τα πρόστιμα
- Οι ΔΑΟΚ πραγματοποιούν ετησίως ελέγχους σε δείγμα τουλάχιστον 5% των δηλώσεων συγκομιδής, το οποίο προσδιορίζεται με βάση ανάλυση κινδύνου. Στην
ανάλυση κινδύνου περιλαμβάνονται και οι περιπτώσεις υπότροπων υπόχρεων. - Όταν οι ΔΑΟΚ διαπιστώνουν μη συμμορφώσεις με τις διατάξεις της παρούσας, επιβάλλουν διοικητικά πρόστιμα, με βάση τις διαδικασίες του ν. 4235/2014 (Α’ 32), το ύψος των οποίων καθορίζεται στις παρ. 3 έως 6 του παρόντος άρθρου.
- Σε περίπτωση ανακριβούς δήλωσης αριθμού ελαιοδένδρων επιβάλλεται πρόστιμο 60 ευρώ ανά ελαιόδενδρο της δήλωσης που υπερβαίνει ή υπολείπεται του πραγματικού αριθμού.
- Σε περίπτωση ανακριβούς δήλωσης ποσοτήτων παραδοθέντος ελαιοκάρπου επιβάλλονται πρόστιμα ως εξής:
α) Σε καρπό για ελαιοποίηση επιβάλλεται πρόστιμο 60 ευρώ ανά 100 κιλά ελαιοκάρπου της δήλωσης που υπερβαίνει ή υπολείπεται της πραγματικής ποσότητας.
β) Σε καρπό για επιτραπέζια ελιά επιβάλλεται πρόστιμο 150 ευρώ ανά 100 κιλά ελαιοκάρπου της δήλωσης που υπερβαίνει ή υπολείπεται της πραγματικής ποσότητας.
- Στην περίπτωση μη υποβολής των δηλώσεων συγκομιδής στις αποκλειστικές ημερομηνίες της παρ. 2 του άρθρου 6, επιβάλλεται στους υπόχρεους χρηματικό πρόστιμο, σύμφωνα με τις διαδικασίες του ν. 4235/2014 (Α’ 32), ως εξής:
α) Στους κατόχους εκμεταλλεύσεων από 21 έως 50 ελαιόδεντρα: 100 ευρώ
β) στους κατόχους εκμεταλλεύσεων από 51-100 ελαιόδεντρα: 500 ευρώ
γ) στους κατόχους εκμεταλλεύσεων από 101-500 ελαιόδεντρα: 1000 ευρώ
δ) στους κατόχους εκμεταλλεύσεων από 501-1000 ελαιόδεντρα: 3.000 ευρώ
ε) στους κατόχους εκμεταλλεύσεων περισσότερων των 1001 ελαιοδέντρων: 5.000 ευρώ.
- Σε κάθε περίπτωση επανάληψης μη συμμορφώσεων των παραγράφων 3, 4 και 5, τα ανωτέρω μοναδιαία ποσά προστίμου προσαυξάνονται κατά 50%.
- Οι κυρώσεις του παρόντος άρθρου δεν επιβάλλονται σε περιπτώσεις ανωτέρας βίας ή εξαιρετικών περιστάσεων της παρ. 1 του άρθρου 3 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2116.
- Προφανή σφάλματα κατά την υποβολή των δηλώσεων συγκομιδής δύναται να αναγνωρισθούν και να διορθωθούν από την αρμόδια ΔΑΟΚ κατόπιν αίτησης του παραγωγού και προσκόμισης των απαιτούμενων δικαιολογητικών/παραστατικών.
Μεταβατικές διατάξεις
Οι κυρώσεις του άρθρου 6 δεν επιβάλλονται πριν την 1η Οκτωβρίου 2026.
Διαβάστε ολόκληρο το ΦΕΚ εδώ