Εξετάζεται το ενδεχόμενο οι προσωποποιημένες ρυθμίσεις για τους μικρούς οφειλέτες να φτάνουν έως τις 120 δόσεις, ενώ για τις οφειλές μεγάλων επιχειρήσεων θα προταθεί ως λύση η ένταξή τους στον εξωδικαστικό μηχανισμό. Σε ποιες περιπτώσεις θα προβλέπεται «κούρεμα» των προσαυξήσεων, που φτάνουν τα 20,4 δισ. ευρώ.
Της ΑΡΓΥΡΩΣ Κ. ΜΑΥΡΟΥΛΗ – ΠΗΓΗ: Realnews
Έως το τέλος του έτους, με καθυστέρηση από τις αρχικές εξαγγελίες, αναμένεται να «τρέξει» ο διεθνής διαγωνισμός για την πρόσληψη ιδιωτικής εταιρείας ή και κοινοπραξίας ιδιωτών συμβούλων, με στόχο την είσπραξη των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών που έσπασαν το φράγμα των 50 δισ. ευρώ, σύμφωνα με την έκθεση του δεύτερου τριμήνου του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ).
Το ΚΕΑΟ θα έχει πλέον τη δυνατότητα να προχωρήσει σε εξατομικευμένες ρυθμίσεις των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών λόγω της ενεργοποίησης του νέου θεσμικού πλαισίου για τη διαχείριση των χρεών προς τα ασφαλιστικά ταμεία με την ένταξη των ιδιωτών.
Σύμφωνα με πληροφορίες της Realnews, η υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Νίκη Κεραμέως, και ο διοικητής του ΕΦΚΑ Αλέξανδρος Βαρβέρης, αναμένεται να οριστικοποιήσουν το προσεχές διάστημα τις λεπτομέρειες προκήρυξης του διαγωνισμού.
Οι ιδιώτες θα μπορούν να εισηγούνται στον ΕΦΚΑ και ρυθμίσεις χρεών σε ατομικό επίπεδο ή ακόμα και σε ομάδες οφειλετών με κοινά χαρακτηριστικά, όπως το ύψος της οφειλής, ο χρόνος κατά τον οποίο δημιουργήθηκε και τυχόν ένταξη σε παλαιότερες ρυθμίσεις. Οι ιδιώτες δεν θα έχουν καμία εμπλοκή στην είσπραξη των οφειλών, αρμοδιότητα που παραμένει αποκλειστικά στο ΚΕΑΟ, αλλά θα υποστηρίζουν τον ΕΦΚΑ με μεθόδους, προτάσεις και εξατομικευμένα σχήματα ρύθμισης, κυρίως για μικρο-οφειλέτες.
Οι ατομικές ρυθμίσεις θα εφαρμοστούν κυρίως σε μικρούς οφειλέτες, με στόχο να μη συσσωρεύονται χρέη, καθώς στη συνέχεια είναι δυσκολότερη η ανάκτησή τους. Η αποπληρωμή ενδέχεται να φτάνει και τις 120 δόσεις σε κάποιες περιπτώσεις που παρέχονται και αντίστοιχες εξασφαλίσεις, όπως ακίνητα, για μέρος ή και το σύνολο της οφειλής.
Για τους μεγάλους οφειλέτες η επιλογή θα είναι ο εξωδικαστικός μηχανισμός, που προβλέπει πολλές δόσεις, και είναι η προτιμότερη λύση για όσους έχουν οφειλές τις οποίες υπό διαφορετικές συνθήκες θα ήταν αδύνατο να εξοφλήσουν.
Το γενικό πλαίσιο
Σήμερα, ούτε ο ΕΦΚΑ ούτε το ΚΕΑΟ έχουν τη δυνατότητα να εφαρμόσουν ρυθμίσεις χρεών σε ατομικό επίπεδο, γιατί υπάρχει το γενικό πλαίσιο των ρυθμίσεων του κράτους που πρέπει να είναι ίδιες για όλους – εν προκειμένω, για χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία είναι έως 24 δόσεις. Με το νέο πλαίσιο, οι ιδιώτες θα μπορούν να εισηγούνται εξατομικευμένες ρυθμίσεις χρεών, με κριτήρια τη συναλλακτική συμπεριφορά του οφειλέτη, τα οικονομικά στοιχεία της επιχείρησής του, την προοπτική βιωσιμότητας μετά την ελάφρυνση των χρεών κ.λπ. Μεταξύ των ενεργειών στις οποίες θα μπορούν να προβούν οι ιδιώτες θα είναι η εκκαθάριση του χαρτοφυλακίου οφειλετών, η αποτύπωση της πραγματικής οικονομικής κατάστασης των αξιώσεων του ΕΦΚΑ, η έγκαιρη ανίχνευση καθυστερήσεων, η αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας αλλά και ο σχεδιασμός στρατηγικών είσπραξης.
Προτάσεις για «κούρεμα»
Από τα περίπου 50,292 δισ. ευρώ που είναι οι οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία, τα 29,849 δισ. ευρώ αφορούν κύριες οφειλές και τα 20,44 δισ. ευρώ προσαυξήσεις. Με την εμπλοκή των ιδιωτών, θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι θα εξεταστούν και προτάσεις για το «κούρεμα» ή το «πάγωμα» των προσαυξήσεων, καθώς στην πράξη δυσχεραίνουν την ανάκτηση χρεών.
Παρατηρείται μεγάλη αύξηση χρέους (562 εκατ. ευρώ) σε ένα τρίμηνο, που οφείλεται κατά κύριο λόγο στα πρόσθετα τέλη (413 εκατ. ευρώ). Εισπράχθηκαν την ίδια περίοδο 466 εκατ. ευρώ, ποσό που κρίνεται θετικό για την πορεία του ΚΕΑΟ, αλλά δεν κατέστη εφικτό να ανακόψει την ανοδική τάση του χρέους.
Επίσης, το 87% των οφειλετών χρωστά ποσά έως 30.000 ευρώ. Παρά το γεγονός ότι θεωρούνται μικρο-οφειλέτες, αδυνατούν να ενταχθούν στην πάγια ρύθμιση των 24 δόσεων. Ομως, το μεγαλύτερο μέρος του χρέους, πάνω από 12 δισ. ευρώ, έχει συγκεντρωθεί σε μόλις 2.859 μεγαλο-οφειλέτες, που χρωστούν ποσά άνω του ενός εκατομμυρίου ευρώ έκαστος.
Συνολικά, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΕΑΟ, χάθηκαν 1.234.352 ρυθμίσεις που ενεργοποιήθηκαν με ρυθμιζόμενο ποσό άνω των 21,44 δισ. ευρώ. Ο μηχανισμός των προσαυξήσεων λειτουργεί με τέτοιον τρόπο που μπορεί να καταστήσει μια οφειλή ανεπίδεκτη είσπραξης όχι επειδή ένας οφειλέτης θα προσθέσει καινούργιο χρέος, αλλά μόνο και μόνο επειδή το παλαιό χρέος με τις προσαυξήσεις ανατοκίζεται διαρκώς με ετήσιο επιτόκιο 8,5%. Αυτός ο ανατοκισμός ισχύει από το 2013 και δεν υπάρχει κάποιος περιορισμός.
Γι’ αυτόν τον λόγο τα χρέη αυξάνονται με μικρότερο ρυθμό από τον ρυθμό με τον οποίο ανεβαίνουν οι προσαυξήσεις. Το πρόβλημα των προσαυξήσεων φαίνεται και από το γεγονός ότι περίπου 10,26 δισ. ευρώ από τα χρέη των 50 δισ. ευρώ χαρακτηρίζονται ανεπίδεκτα είσπραξης, παρόλο που παραμένουν στη λίστα οφειλών του ΚΕΑΟ.
Σε ετήσια βάση, το ΚΕΑΟ καταφέρνει να εισπράξει περίπου 2 δισ. ευρώ, ενώ στελέχη του ΕΦΚΑ εκτιμούν ότι με τη συμβολή ιδιωτών το ποσό αυτό θα μπορούσε να διπλασιαστεί.
Ο φιλόδοξος στόχος που τίθεται για τα επόμενα χρόνια είναι η προσέγγιση των 4 δισ. ευρώ ετησίως σε εισπράξεις, κάτι που απαιτεί νέες προσεγγίσεις και μηχανισμούς.
Συμβουλευτικός ρόλος
Σύμφωνα με τις έως τώρα πληροφορίες, οι ιδιωτικές εταιρείες που θα συμμετάσχουν στον διαγωνισμό θα πρέπει να πληρούν αυστηρά κριτήρια εμπειρίας, τεχνογνωσίας και διαφάνειας. Η επιλογή δεν θα αφορά εισπρακτικές εταιρείες ή δικηγορικά γραφεία που ασκούν πίεση για είσπραξη οφειλών, αλλά συμβουλευτικές ή τεχνικές εταιρείες, με εμπειρία σε θέματα διαχείρισης χαρτοφυλακίων, αξιολόγησης κινδύνου και σχεδιασμού αποδοτικών μηχανισμών είσπραξης. Επιπλέον, προβλέπεται η αυστηρή εποπτεία από τον ΕΦΚΑ και το υπουργείο Εργασίας, με συγκεκριμένους στόχους απόδοσης, αξιολόγηση και ρήτρες μη συμμόρφωσης, ώστε να εξασφαλιστούν η νομιμότητα και η κοινωνική αποδοχή του εγχειρήματος.