Αναλυτικές απαντήσεις για το αγροτικό ζήτημα δίνει, μέσω της συνέντευξής του στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης. Με αντεπιχειρήματα στις αιτιάσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης συν τοις άλλοις. Από όσα μας λέει, εστιάζουμε σε δύο σημεία: πρώτον, ότι «οι επιδοτήσεις που θα λάβουν οι αγρότες μας φέτος θα είναι περισσότερες» -συγκεκριμένα «πέρσι ο ΟΠΕΚΕΠΕ προχώρησε σε πληρωμές 2,7 δισ. ευρώ και φέτος αναμένεται αυτές να φτάσουν τα 3,3 δισ. ευρώ»- και δεύτερον, ότι «η Ελλάδα δεν χάνει χρήματα από τις Βρυξέλλες». Τούτων δοθέντων, οι αγρότες οι οποίοι «κάνουν ειλικρινείς δηλώσεις, θα πάρουν τελικά υψηλότερη επιδότηση», επισημαίνει.
Ταυτόχρονα ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης παραθέτει σειρά στοιχείων για την οικονομική κατάσταση της χώρας και της κοινωνίας, μιλά για τον Προϋπολογισμό, όπως και για τις κυβερνητικές δράσεις για την αύξηση των εισοδημάτων αλλά και στη μάχη κατά της ακρίβειας.
Ακολουθεί το κείμενο της συνέντευξης του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Κωστή Χατζηδάκη στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και τον Νίκο Παπαδημητρίου:
Ερ.: Ξεκίνησε η πληρωμή της προκαταβολής της Βασικής Ενίσχυσης για το 2025, κύριε αντιπρόεδρε. Εσείς πιστεύετε ότι η κίνηση αυτή είναι αρκετή να επιστρέψουν οι αγρότες στα χωράφια τους;
Απ.: Αυτές τις μέρες και μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου, γυρνάμε σελίδα και περνάμε σε μια νέα κανονικότητα για τις πληρωμές των επιδοτήσεων των αγροτών. Δυο πράγματα επισημαίνω: Πρώτον, ότι σε σχέση με το 2024, οι επιδοτήσεις που θα λάβουν οι αγρότες μας φέτος θα είναι περισσότερες. Και δεύτερον, ότι, μετά από δύσκολες διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καταλήξαμε σε ένα υβριδικό σύστημα για φέτος και οριστικό για του χρόνου καταβολής των επιδοτήσεων, με βάση το οποίο η Ελλάδα δεν χάνει χρήματα από τις Βρυξέλλες. Ενώ η κατανομή μεταξύ των αγροτών γίνεται με πιο δίκαιο τρόπο. Τώρα, φυσικά, δεν θα υποδείξω εγώ στους αγρότες μας τι να κάνουν. Οι ίδιοι θα κρίνουν και θα αποφασίσουν για τη στάση τους.
Ερ.: Πάντως η προκαταβολή της Βασικής Ενίσχυσης είναι μικρότερη από πέρσι…
Απ.: Τα στοιχεία της πληρωμής της προκαταβολής έδειξαν, πράγματι, ότι φέτος είναι στο 75% σε σχέση με πέρσι, 363 εκατ. έναντι 476 εκατ. ευρώ. Σε 44.000 αγρότες θα γίνουν πρόσθετοι έλεγχοι. Ενώ έχουν αποκλειστεί από την πληρωμή επιπλέον 2.000 ΑΦΜ, μεταξύ των οποίων εκείνοι που έχει εντοπίσει η Οικονομική Αστυνομία. Και σε κάθε περίπτωση, το συνολικό ποσό που θα διατεθεί, με την εκκαθάριση, θα είναι το ίδιο με πέρσι, διότι θα γίνει ανακατανομή υπέρ των αγροτών που κάνουν ειλικρινείς δηλώσεις. Αυτοί θα πάρουν τελικά υψηλότερη επιδότηση. Διερωτώμαι, όμως, αν ήταν να καταλήξουμε στα ίδια αποτελέσματα με πέρσι, ποιος θα ήταν ο λόγος άραγε να προχωρήσουμε τη μεταρρύθμιση αυτή; Επίσης, θα μπορούσαμε να πληρώσουμε παραγωγούς που η Οικονομική Αστυνομία τούς έχει δεσμεύσει την περιουσία;
Ερ.: Τo ΠΑΣΟΚ, ωστόσο, με ανακοίνωση του ρίχνει τις ευθύνες στην κυβέρνηση γιατί η προκαταβολή της Βασικής Ενίσχυσης είναι μικρότερη. Τι απαντάτε;
Απ.: Είναι γνωστό, αλλά το ΠΑΣΟΚ το αποσιωπά, ότι με τη νέα ΚΑΠ σε όλη την Ευρώπη μειώνεται σταδιακά η Βασική Ενίσχυση και αυξάνονται οι ενισχύσεις μέσα από τη συνδεδεμένη παραγωγή, τα οικολογικά σχήματα και άλλα μικρότερα χρηματοδοτικά εργαλεία. Επομένως ούτε η χώρα ούτε οι αγρότες χάνουν. Οι κοινοτικοί πόροι των αγροτικών ενισχύσεων παραμένουν οι ίδιοι.
Το ΠΑΣΟΚ βέβαια κάνει πως δεν βλέπει την μεγάλη εικόνα των 3,7 δισ. που θα πάρουν συνολικά οι αγρότες μέσα στο 2025 και απομονώνει την προκαταβολή της Βασικής Ενίσχυσης για να κάνει αντιπολίτευση.
Επιπλέον αποφεύγει να τοποθετηθεί σε ένα πολύ κεντρικό ζήτημα: συμφωνεί με τη μεγάλη μεταρρύθμιση που γίνεται στο σύστημα των αγροτικών επιδοτήσεων μέσα από το οποίο θα βγουν πολλαπλά ωφελημένοι οι ειλικρινείς αγρότες;
Ερ.: Υπάρχουν, όμως, προβλήματα γιατί αρκετά αγροτεμάχια έχουν εξαιρεθεί, ενώ υπάρχουν και αρκετοί κτηνοτρόφοι οι οποίοι αν και πληρούν τα παραγωγικά κριτήρια, πήραν πολύ μικρότερη αποζημίωση. Πώς τα αντιμετωπίζετε αυτά τα θέματα;
Απ.: Όσον αφορά τα κοφτολίβαδα, το ζήτημα προέκυψε λόγω αναντιστοιχιών με τις δορυφορικές εικόνες. Οι αγρότες θα έχουν το δικαίωμα να προσκομίσουν παλαιότερες φωτογραφίες από δορυφόρους, για να γίνει ο έλεγχος. Κι εφόσον τα αγροτεμάχια κριθούν επιλέξιμα, να πληρωθούν στη συνέχεια. Δικαίωμα ένστασης έχουν και οι αγρότες στα αγροτεμάχια των οποίων βρέθηκε πρόβλημα σε σχέση με τον αριθμό του ΚΑΕΚ που δηλώθηκε, ιδιαίτερα στην Κεντρική Μακεδονία. Όσον αφορά τους κτηνοτρόφους, υπάρχει, πράγματι, ένα ζήτημα σε 5 Περιφερειακές Ενότητες της χώρας, λόγω του μαθηματικού τύπου για τους βοσκοτόπους. Γι’ αυτό, από την περασμένη Πέμπτη, είπαμε ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ θα προχωρήσει, χωρίς καμία καθυστέρηση, σε μια συμπληρωματική πληρωμή, μετά την καταβολή του 70% της βασικής ενίσχυσης που πραγματοποιήθηκε. Η συμπληρωματική αυτή πληρωμή θα γίνει με βάση τα αντικειμενικά στοιχεία, δηλαδή τα τιμολόγια πώλησης γάλακτος και κρέατος, και αγοράς ζωοτροφών, λαμβάνοντας υπόψη το ευμενέστερο για τους ίδιους κριτήριο. Είναι μια πρωτοβουλία, για να στηριχθούν οι πραγματικοί παραγωγοί και να έχουν ισότιμη μεταχείριση οι κτηνοτρόφοι μας, σε αυτούς τους νομούς, με τους συναδέλφους τους σε άλλες περιοχές. Προσπαθούμε, όπως βλέπετε, να αντιμετωπίζουμε όλα τα ζητήματα με ένα δίκαιο τρόπο.
Ερ.: Τώρα ποιες είναι οι επόμενες κινήσεις σε σχέση με τα χρωστούμενα αλλά και τρέχοντα ποσά που πρέπει να καταβληθούν στους αγρότες;
Απ.: Οι αγρότες μας θα λάβουν μέσα στο 2025 πόρους ύψους 3,7 δισ. ευρώ. Ήδη έχουν προχωρήσει πληρωμές 1,9 δισ. ευρώ. Αυτές τις μέρες προχωρούμε σε μια σειρά από πληρωμές, ύψους 538 εκατ. ευρώ, όχι μόνο για την προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης, αλλά και από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης και για την ευλογιά. Και μέχρι το τέλος του έτους θα έχουν λάβει επιπλέον 1,2 δισ. ευρώ, μεταξύ των οποίων η εξόφληση της βασικής ενίσχυσης και το Μέτρο 23. Για να έχετε μια τάξη μεγέθους, πέρσι ο ΟΠΕΚΕΠΕ προχώρησε σε πληρωμές 2,7 δισ. ευρώ και φέτος αναμένεται αυτές να φτάσουν τα 3,3 δισ. ευρώ. Στηρίζουμε, λοιπόν, τον πρωτογενή τομέα όσο περισσότερο μπορούμε.
Ερ.: Πάντως, η αντιπολίτευση και ορισμένοι συνδικαλιστές σάς κατηγορούν ότι μπορούσατε να πληρώσετε νωρίτερα και δεν το κάνατε…
Απ.: Αυτό είναι πραγματικά ακατανόητο εκ μέρους τους, αλλά δυστυχώς η αντιπολίτευση μας έχει συνηθίσει σε τέτοιου είδους κριτική που δείχνει πολιτική ελαφρότητα …Υπάρχει άραγε κάποια κυβέρνηση η οποία να μπορεί να πληρώσει τις αποζημιώσεις στους αγρότες και να μην το κάνει; Για ποιο λόγο; Για να εισπράττει πολιτικό κόστος;
Η αλήθεια είναι ότι, εκτός από την εύλογη πίεση των αγροτών, είχαμε και πίεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από την αντίθετη πλευρά. Είναι γνωστό ότι στις επιστολές της έθετε κατηγορηματικά το ζήτημα της αναστολής πληρωμών και των νέων προστίμων σε περίπτωση μη συμμόρφωσής μας με τους ευρωπαϊκούς κανόνες.
Έπρεπε, λοιπόν, να συμφωνήσουμε με την Κομισιόν στο Σχέδιο Δράσης για την αναμόρφωση του συστήματος πληρωμών και ελέγχων των αγροτικών επιδοτήσεων για το 2026. Αλλά, επίσης, έπρεπε να συμφωνήσουμε και για το μεταβατικό υβριδικό σύστημα πληρωμών για το 2025. Και όλο αυτό δεν ήταν κάτι απλό. Διότι έπρεπε να συμφωνήσουμε στην καταγραφή των αγροτικών εκτάσεων, στα τεκμήρια για τον υπολογισμό των ζώων, τους ελέγχους που έπρεπε να κάνουμε κ.ά.
Συζητούσαμε λοιπόν με την Κομισιόν από το καλοκαίρι και καταθέσαμε το Σχέδιο Δράσης στις 4 Νοεμβρίου. Και τότε άρχισε νέα παραφιλολογία ότι δεν θα πληρώσουμε τη βασική ενίσχυση ως το τέλος του χρόνου, διότι η Κομισιόν θα χρειαστεί τουλάχιστον 2 μήνες για την έγκριση… Όμως το σχέδιο εγκρίθηκε στις 19 Νοεμβρίου, δουλέψαμε μερόνυχτα για την παραμετροποίηση του πληροφοριακού συστήματος με τα νέα δεδομένα, έγιναν οι αναγκαίοι διασταυρωτικοί έλεγχοι και τελικά πληρώσαμε την προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης στον χρόνο που είχαμε δεσμευτεί. Δεν πανηγυρίζουμε βεβαίως. Αλλά όσοι μιλούσαν για «σανό» και κινδυνολογούσαν τι έχουν άραγε να μας πουν τώρα;
Ερ.: Προσωπικά εσείς, κύριε αντιπρόεδρε, αναλάβατε να αποκαταστήσετε τις σχέσεις με τις Βρυξέλλες στο μέτωπο των αγροτικών επιδοτήσεων. Εκτιμάτε ότι οι διαφορές με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανήκουν στο παρελθόν ή υπάρχουν ακόμη εκκρεμότητες;
Απ.: Έχουμε κάνει όλους τους τελευταίους μήνες έναν αγώνα δρόμου, για να συμμορφωθεί η χώρα με τους ευρωπαϊκούς κανόνες. Και πιστεύω ότι έχουμε πείσει την Κομισιόν ότι ως κυβέρνηση είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε μια ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση με δικαιοσύνη στο σύστημα των αγροτικών επιδοτήσεων. Αυτό άλλωστε δείχνει και η έγκριση του Σχεδίου Δράσης που λάβαμε την προηγούμενη εβδομάδα.
Βεβαίως, υπάρχει δρόμος ακόμα για την υλοποίηση και την ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης. Αλλά, μέσα στο 2026, θα γίνει η μετάβαση του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ και θα τεθεί σε λειτουργία το νέο σύστημα πληρωμών και ελέγχων των αγροτικών επιδοτήσεων, ώστε αυτές να καταβάλλονται χωρίς περαιτέρω επιπλοκές.
Ερ.: Στην εξεταστική επιτροπή οι βουλευτές της αντιπολίτευσης κάνουν λόγο για «γαλάζιο» σκάνδαλο. Αποδέχεστε τον ισχυρισμό αυτό της αντιπολίτευσης;
Απ.: Δεν αρνηθήκαμε ποτέ τις ευθύνες μας για τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός, άλλωστε, έχει τοποθετηθεί επανειλημμένα, τονίζοντας ότι δεν τα καταφέραμε. Τα άλλα κόμματα που κυβέρνησαν, δηλαδή το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ, ισχυρίζονται ότι επί των ημερών τους όλα ήταν τέλεια. Μπορεί και να ήταν και να μην το κατάλαβε κανένας Έλληνας. Οι πολίτες μάς κρίνουν όλους και αποφασίζουν.
Ερ.: Η «μάχη» του Προϋπολογισμού ξεκίνησε. Εκτός από τα μέτρα της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, υπάρχουν περιθώρια για κάτι ακόμη;
Απ.: Καταρχάς, ο προϋπολογισμός του 2026 περιλαμβάνει το μεγάλο πακέτο μειώσεων φόρων που ανακοίνωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη ΔΕΘ και ψηφίστηκε πρόσφατα, με ευρεία πλειοψηφία από τη Βουλή. Πρόκειται για πρωτοβουλίες από τις οποίες βγαίνουν κερδισμένοι πάνω από 4 εκατ. Έλληνες. Από εκεί και πέρα, ανακοινώθηκαν την Τετάρτη νέες πρωτοβουλίες στήριξης των κτηνοτρόφων μας. Επιπλέον, ο πρωθυπουργός προτίθεται να αναγγείλει μια νέα δέσμη μέτρων για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος. Στόχος μας είναι -και το έχουμε αποδείξει όλα αυτά τα χρόνια- η πρόοδος της οικονομίας να επιστρέφει στους πολίτες, με τη μορφή κοινωνικού μερίσματος. Την ίδια, όμως, στιγμή, φροντίζουμε να τηρούμε τους ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες και να μην υπερβαίνουμε τις αντοχές της οικονομίας.
Ερ.: Την οικονομική κατάσταση της χώρας πώς θα την περιγράφατε, κύριε αντιπρόεδρε, με δεδομένο το ίχνος που έχετε αφήσει στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών;
Απ.: Η ελληνική οικονομία κάνει σταθερά βήματα μπροστά. Η Ελλάδα αναπτύσσεται σταθερά με υπερδιπλάσιους ρυθμούς σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Μεταξύ 2019-2025, οι επενδύσεις έχουν αυξηθεί σε σταθερές τιμές κατά 96%. Οι εξαγωγές αγαθών έχουν υπερδιπλασιαστεί σε σχέση με την προ κρίσης περίοδο. Η ανεργία έχει μειωθεί από το 17,9% στο 8,2% τον Σεπτέμβριο 2025 και έχουν δημιουργηθεί πάνω από μισό εκατ. νέες θέσεις εργασίας. Έχουν μειωθεί ή καταργηθεί 83 διαφορετικοί φόροι και οι ασφαλιστικές εισφορές κατά 5,4 ποσοστιαίες μονάδες, φτάνοντας τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Παράλληλα, τα κόκκινα δάνεια σε τράπεζες και servicers έχουν μειωθεί από 92 δισ. ευρώ το 2019 σε 74 δισ. ευρώ το β’ τρίμηνο 2025. Παράλληλα, οι καταθέσεις έχουν αυξηθεί από 143 δισ. ευρώ το 2019 στα 204 δισ. ευρώ το 2024, με τα 3/5 της αύξησης να προέρχονται από νοικοκυριά. Ενώ αποτελεί απόδειξη της προόδου που έχει σημειωθεί ότι το 2023, για πρώτη φορά, επέστρεψαν στην Ελλάδα περισσότεροι Έλληνες, από ό,τι έφυγαν: 42.700 και 32.800 αντίστοιχα. Δεν ισχυρίζομαι βεβαίως ότι η Ελλάδα έγινε Ελβετία. Όμως κανείς δεν μπορεί να λέει ότι τα πράγματα ήταν καλύτερα το 2019.
Ερ.: …Και γιατί τότε η ακρίβεια παραμένει ο Νο1 βραχνάς για τους πολίτες;
Απ.: Η συσσωρευμένη ακρίβεια δημιουργεί, πράγματι, πίεση στα νοικοκυριά και εδώ και στις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η κυβέρνηση, όμως, δεν έχει μείνει απαθής σε αυτό το πρόβλημα. Όλες οι μειώσεις φόρων και αυξήσεις μισθών και συντάξεων που ανακοίνωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι ένα ακόμη «όπλο» των πολιτών απέναντι στην ακρίβεια. Ήδη την εβδομάδα αυτή καταβλήθηκε η επιστροφή ενός ενοικίου στους ενοικιαστές και η ενίσχυση των 250 ευρώ στους χαμηλοσυνταξιούχους. Ενώ από τις αρχές της χρονιάς, οι πολίτες θα ξεκινήσουν να βλέπουν τη διαφορά στις τσέπες τους από τις υπόλοιπες πρωτοβουλίες. Παράλληλα, τόσο ο μέσος όσο και ο κατώτατος μισθός έχουν αυξηθεί περισσότερο από τον πληθωρισμό. Επιπλέον, το Υπουργείο Ανάπτυξης προωθεί μια σειρά από σχετικά μέτρα, όπως το καλάθι του νοικοκυριού, τα σημαντικά πρόστιμα που έχουν επιβληθεί και πιο πρόσφατα η πρωτοβουλία για τη δημιουργία της Ανεξάρτητης Αρχής Ελέγχου της Αγοράς. Ενώ σχεδιάζει το επόμενο διάστημα και τις λαϊκές αγορές παραγωγών, για να περιοριστεί το χάσμα από το χωράφι στο ράφι. Και η προσπάθεια αυτή προφανώς συνεχίζεται, έχοντας ως βασικό εργαλείο την ενίσχυση του εισοδήματος των Ελλήνων.