Ιστορική συμφωνία για τους υδρογονάνθρακες στο Ιόνιο Πέλαγος υπέγραψε η ExxonMobil με την Energean και την HELLENIQ ENERGY στο πλαίσιο των εργασιών της Διακυβερνητικής Διατλαντικής Συνεργασίας για την Ενέργεια (P-TEC) που πραγματοποιείται στο Ζάππειο με τη συμμετοχή 4 υπουργών της κυβέρνησης Τραμπ, εκπροσώπων 25 ευρωπαϊκών χωρών και υψηλόβαθμων στελεχών πολυεθνικών και ελληνικών ενεργειακών επιχειρήσεων.
Συγκεκριμένα, η ExxonMobil εισέρχεται με ποσοστό 60% στο «μπλοκ 2» του ΒΔ Ιουνίου που διαχειρίζονται η Energean και η HELLENiQ ENERGY.
Επίσης επισημαίνεται πως οι υπογραφές έπεσαν μεταξύ του αντιπροέδρου της ExxonMobil Τζον Αρντιλ, του επικεφαλής της Energean Μαθιού Ρήγα και του CEO της HELLENiQ ENERGY, Ανδρέα Σιάμισιη και με την παρουσία του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρου Παπασταύρου, του υπουργού Ενέργειας των ΗΠΑ, Κρις Ράιτ, του Αμερικανού υπουργού Εσωτερικών και ενεργειακού «τσάρου», Νταγκ Μπέργκαμ, επικεφαλής του Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας των ΗΠΑ και της Αμερικανίδας πρέσβεως στην Αθήνα Kimberly Guilfoyle.
Στο πλαίσιο αυτής της συμφωνίας αυτής το πρώτο γεωτρύπανο αναμένεται μπει το 2026 ή στις αρχές του επόμενου έτους στην Ελλάδα.
Όπως αναφέρει σήμερα η Energean σε ανακοίνωση της σε συνέχεια της συμφωνία για τη συμμετοχή της ExxonMobil στην παραχώρηση στα τέλη του 2026 ή στις αρχές του 2027, εφόσον εξασφαλιστούν εγκαίρως όλες οι απαραίτητες άδειες και εγκρίσεις από τις αρμόδιες αρχές και παραταθεί η φάση έρευνας ώστε να διασφαλιστεί η ολοκλήρωση του έργου εντός του προβλεπόμενου χρονοδιαγράμματος, αναμένεται να πραγματοποιηθεί η ερευνητική γεώτρηση στο μπλοκ 2 στο Ιόνιο.
«Αυτή, προσθέτει, θα είναι η πρώτη υπεράκτια ερευνητική γεώτρηση στην Δυτική Ελλάδα από το 1981, όταν ολοκληρώθηκε η γεώτρηση που οδήγησε στην ανακάλυψη του κοιτάσματος Κατάκολου. Τα τελευταία είκοσι χρόνια, οι μόνες υπεράκτιες γεωτρήσεις που έχουν πραγματοποιηθεί είναι παραγωγικές γεωτρήσεις στον Πρίνο, από την Energean» σημειώνεται στη σχετική ανακοίνωση.
Η συμφωνία
Αναλυτικά η συμφωνία αυτή αναφέρει τα εξής:
- Η ExxonMobil αποκτά 60% της παραχώρησης.
- Η Energean διατηρεί συμμετοχή 30%, από 75% που ήταν το μερίδιο της αρχικά.
- Η HelleniQ Energy διατηρεί συμμετοχή 10% από 25% που ήταν προηγουμένως.
- Η Energean θα παραμείνει Διαχειριστής (Operator) κατά τη φάση της έρευνας.
Σε περίπτωση ανακάλυψης κοιτάσματος υδρογονανθράκων, η ExxonMobil θα αναλάβει τη διαχείριση (operatorship) κατά τη φάση ανάπτυξης.
Το Block 2 – τονίζει η Energean – αποτελεί την πιο ώριμη παραχώρηση στην Ελλάδα ως προς την ετοιμότητα για ερευνητική γεώτρηση. Β ρίσκεται στο Βορειοδυτικό Ιόνιο Πέλαγος, σε περιοχή ιδιαίτερου γεωλογικού ενδιαφέροντος και γειτνιάζει με την ΑΟΖ της Ιταλίας. Το 2022, αποκτήθηκαν 2.244 τετραγωνικά χιλιόμετρα δεδομένων τρισδιάστατης (3D) σεισμικής έρευνας, των οποίων η επεξεργασία και ερμηνεία επιβεβαίωσε ότι η δομή «Ασωπός» είναι ο πιο ώριμος στόχος για ερευνητική γεώτρηση.Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ανεξερεύνητη υπεράκτια δομή στη Μεσόγειο, με προοπτικές να ενισχύσει ουσιαστικά την ενεργειακή ασφάλεια της Ελλάδας και της ευρύτερης περιοχής.
Οι δηλώσεις
Σημαντικές ανακοινώσεις σε σχέση με τις έρευνες υδρογονανθράκων ανήγγειλε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου κατά την εναρκτήρια ομιλία στη συνεδρίαση της διακυβερνητικής διατλαντικής συνεργασίας για την ενέργεια (P-TEC) που ξεκίνησε το πρωί στην Αθήνα. Μίλησε συγκεκριμένα για ανακοινώσεις από τις Exxon Mobil, Helleniq Energy και Energean που δραστηριοποιούνται ερευνητικά στη χώρα. Ο κ. Παπασταύρου σημείωσε ότι στόχος είναι “να υποστηρίξουμε την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή”, ότι η παρουσία πετρελαϊκών εταιρειών όπως οι Exxon Mobil και Chevron ενισχύουν τις ελληνικές θέσεις ενώ υπενθύμισε ότι το πρόγραμμα παραχωρήσεων της Λιβύης προσαρμόζεται στη μέση γραμμή.
Ο υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ Chris Wright, τόνισε ότι η Ελλάδα είναι το τέλειο σημείο εισόδου για το φυσικό αέριο που θα υποκαταστήσει το αέριο από τη Ρωσία στην Ευρώπη. “Στις ΗΠΑ έχουμε μεγάλα αποθέματα και έχουμε την ευκαιρία να υποκαταστήσουμε κάθε κυβικό μέτρο αερίου από τη Ρωσία στη Δυτική Ευρώπη, με ασφάλεια εφοδιασμού και μειωμένο κόστος, προς αμοιβαίο όφελος. Κάθε κυβικό ρωσικού αερίου που δεν θα διοχετευθεί στην Ευρώπη θα μείνει στο έδαφος και δεν θα χρηματοδοτήσει την πολεμική μηχανή του Πούτιν. Η Ελλάδα είναι το τέλςιο σημείο εισόδου με τις κατάλληλες υποδομές”.
Από την πλευρά του ο αντιπρόεδρος Παγκόσμιας Έρευνας, ExxonMobil, Dr. John Ardill είπε «Ανυπομονούμε να συνεργαστούμε με την ελληνική κυβέρνηση και τους εταίρους μας για να αξιολογήσουμε το ερευνητικό δυναμικό του Block 2 με ασφαλή, αποτελεσματικό και περιβαλλοντικά υπεύθυνο τρόπο. Αυτή η σημαντική ερευνητική συμφωνία ανοίγει τον δρόμο για πιθανές μελλοντικές επενδύσεις σε ερευνητικές γεωτρήσεις στο χρονικό πλαίσιο του 2027.»
Ο διευθύνων Σύμβουλος, Energean Plc,Μάθιος Ρήγας είπε πως «Η συμφωνία αυτή αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την αξιοποίηση των φυσικών πόρων της Ελλάδας και την ενίσχυση του ρόλου της χώρας μας στον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης.. Η συνεργασία με την ExxonMobil στο Block 2 δεν είναι απλώς μια νέα επιχειρηματική συμφωνία. Είναι μια εθνική ευκαιρία να αποδείξουμε ότι η Ελλάδα μπορεί να επιτύχει ενεργειακή ανεξαρτησία, αξιοποιώντας υπεύθυνα τους εγχώριους ενεργειακούς πόρους της, σύμφωνα με τα αυστηρότερα διεθνή πρότυπα.
Η Energean είναι υπερήφανη που ηγείται αυτής της προσπάθειας, συνδυάζοντας επιστημονική τεχνογνωσία, περιβαλλοντική υπευθυνότητα και πίστη στις δυνατότητες της χώρας μας. Όπως έχω τονίσει πολλές φορές, μόνο μέσω γεώτρησης θα μάθουμε αν πράγματι υπάρχει φυσικό αέριο στη χώρα μας. Η επιτυχία αυτής της πρωτοβουλίας μπορεί να αποτελέσει σημείο καμπής για την ενεργειακή ασφάλεια της Ελλάδας και το μέλλον των επόμενων γενεών.»
Ο Διευθύνων Σύμβουλος, HELLENiQ ENERGY,Ανδρέας Σιάμισιης είπε πως «σταδιακά, τα τελευταία χρόνια, ο Όμιλός μας απέκτησε και αναπτύσσει ένα υποσχόμενο χαρτοφυλάκιο ερευνητικών παραχωρήσεων. Ανάμεσά τους, το Block 2 που είναι ώριμο για ερευνητική γεώτρηση και αυτή η συνεργασία με την ExxonMobil θα βοηθήσει στην ταχύτερη και πιο αποτελεσματική ανάπτυξη του. Η Ελλάδα αναδεικνύεται ως μία από τις νεότερες και υποσχόμενες περιοχές της Ευρώπης για εξερεύνηση και ανάπτυξη υδρογονανθράκων. Αυτή η συναλλαγή αποτελεί ένα θετικό βήμα όχι μόνο για τους εταίρους της κοινοπραξίας, αλλά και για την ελληνική οικονομία».
Τι λένε πηγές του ΥΠΕΝ
Ως ψήφο εμπιστοσύνης για την Ελλάδα χαρακτηρίζουν πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας τη συμφωνία που υπεγράφη σήμερα ανάμεσα στην ExxonMobil, την HelleniQ Upstream και την Energean Hellas για παραχώρηση ποσοστών συμμετοχής στο Block 2 στο Βορειοδυτικό Ιόνιο. Η συμφωνία αυτή – προστίθεται – συνοδεύεται από την πρόθεση έρευνας και υπεράκτιας γεώτρησης στο εν λόγω οικόπεδο από την νέα κοινοπραξία.
Η παραχώρηση ανήκει σήμερα κατά 75 % στην Energean Hellas και 25 % στην HelleniQ Upstream. Μετά τη σημερινή συμφωνία τα ποσοστά της κοινοπραξίας διαμορφώνονται ως εξής: ExxonMobil 60%, Energean Hellas 30%, HelleniQ Upstream Δυτική Κέρκυρα 10 %. H Energean παραμένει Διαχειριστής (Operator) στη διάρκεια της ερευνητικής περιόδου, ενώ σε περίπτωση ανακάλυψης κοιτάσματος υδρογονανθράκων, για την ανάπτυξή του τη Διαχείριση θα αναλάβει η ExxonMobil.
Οι ίδιες πηγές του ΥΠΕΝ αναφέρουν:
«Η Κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη υλοποιεί με συνέπεια και αυτοπεποίθηση τη δέσμευση της για την αξιοποίηση του υποθαλάσσιου πλούτου της χώρας μας και κατ’ επέκταση ανάπτυξη του τομέα υδρογονανθράκων με μακρόπνοο ορίζοντα.
Σήμερα η Ελλάδα λαμβάνει μια ακόμη ψήφο εμπιστοσύνης, καθώς υπεγράφη ανάμεσα στην ExxonMobil, την HelleniQ Upstream και την Energean Hellas συμφωνία παραχώρησης ποσοστών συμμετοχής στο Block 2 στο Βορειοδυτικό Ιόνιο. Η συμφωνία αυτή συνοδεύεται από την πρόθεση έρευνας και υπεράκτιας γεώτρησης στο εν λόγω οικόπεδο από την νέα κοινοπραξία.
Η ανακοίνωση αυτή έρχεται 40 χρόνια μετά την τελευταία υπεράκτια γεώτρηση που πραγματοποιήθηκε σε περιοχές εντός της ελληνικής Επικράτειας. Σημειώνεται ότι η τελευταία φορά που εκτελέστηκε εξερευνητική γεώτρηση στο θαλάσσιο χώρο για την ανακάλυψη νέου κοιτάσματος ήταν οι δύο γεωτρήσεις Νηρέας-1 και Ολυμπία-1 στα ανοικτά του Θερμαϊκού κόλπου το 1986.
Το Block 2 αποτελεί την πλέον ώριμη παραχώρηση για τη διενέργεια ερευνητικής γεώτρησης, προκειμένου να διαπιστωθεί η ύπαρξη αξιοποιήσιμου κοιτάσματος υδρογονανθράκων με πιθανότητες επιτυχίας της τάξης του 15-18% (Υψηλό Ρίσκο – Υψηλή Απόδοση). Τυπικά, η δέσμευση για την πραγματοποίηση ερευνητικής γεώτρησης θα πρέπει να έχει ληφθεί έως τον Μάρτιο του 2026 προκειμένου να υποβληθεί επίσημα το αίτημα μετάβασης στην επόμενη (δεύτερη) ερευνητική περίοδο προς την ΕΔΕΥΕΠ. Η διενέργειά της, εφόσον προχωρήσουν ομαλά οι απαιτούμενες αδειοδοτικές διαδικασίες, είναι εφικτή μέσα στην επόμενη διετία.
Η ερευνητική γεώτρηση Ασωπός-1 θα εξετάσει έναν πιθανό ταμιευτήρα ανθρακικών πετρωμάτων σε βάθος 4000 μ και αφορά δυνητικό κοίτασμα περίπου 200 δισ. κυβικών μέτρων (bcm) φυσικού αερίου.
Το 2022 έγινε πρόσκτηση 2244 τ. χλμ. τρισδιάστατων (3D) σεισμικών δεδομένων η επεξεργασία και ερμηνεία των οποίων επιβεβαίωσε ως ωριμότερο στόχο για διενέργεια ερευνητικής γεώτρησης τη δομή «Ασωπός». Η αρχική εκτίμηση των πιθανών πόρων (Gas Initially In Place) είναι της τάξης των 7,0 τρισ. κυβικών ποδιών (tcf) ή περίπου 200 δισ. κυβικών μέτρων (bcm) φυσικού αερίου.
Στόχος είναι η επιβεβαίωση ενός νέου γεωλογικού σεναρίου (geological play, όπως είναι ο όρος στον τομέα της έρευνας υδρογονανθράκων) σε μια από τις μεγαλύτερες χαρτογραφημένες δομές στην περιοχή της Μεσογείου η οποία δεν έχει ακόμη ερευνηθεί με γεώτρηση. Η ερευνητική γεώτρηση Ασωπός-1 θα τεστάρει έναν πιθανό ανθρακικό ταμιευτήρα σε βάθος νερού 850 μ. φθάνοντας σε ένα συνολικό βάθος 4000 μ κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Το Μπλοκ 2 παραχωρήθηκε αρχικά στην κοινοπραξία των εταιρειών Total 50%, Edison 25% και ΕΛΠΕ 25%, τον Μάρτιο του 2018. Τον Φεβρουάριο του 2021 η Energean Hellas απέκτησε το μερίδιο 50% που κατείχε η Τotal στο Block 2 στο Βορειοδυτικό Ιόνιο και κατέστη, παράλληλα, Διαχειριστής (Οperator) στη συγκεκριμένη παραχώρηση.
Η εταιρεία, μέσω της εξαγοράς του τομέα της έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων της Edison, ανέλαβε το επιπλέον 25%, οπότε το συνολικό ποσοστό της στην παραχώρηση ανήλθε στο 75%. Μερίδιο 25% στην παραχώρηση ανήκε στην HelleniQ Upstream Δυτική Κέρκυρα (πρώην όμιλος Ελληνικών Πετρελαίων).
Το Block 2 βρίσκεται στο Ιόνιο Πέλαγος, 30 χλμ. δυτικά της Κέρκυρας και έχει έκταση 2,422.1 τ. χλμ.. Προς τα δυτικά εκτείνεται έως το θαλάσσιο όριο της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας-Ιταλίας. Τα βάθη του νερού κυμαίνονται από 500 μ. έως 1.500 μ. και η περιοχή ανήκει στη γεωλογική ενότητα της Προ-Απούλιας Ζώνης.
Αν και στο αρχικό ερευνητικό πρόγραμμα, δεν προβλεπόταν η εκτέλεση τρισδιάστατων σεισμικών ερευνών, κατόπιν επιστημονικά τεκμηριωμένης πρότασης και προτροπής της ΕΔΕΥΕΠ, η Energean αποδέχθηκε να αναβαθμίσει το προβλεπόμενο πρόγραμμα δισδιάστατων (2D) σεισμικών ερευνών με τρισδιάστατο (3D) πρόγραμμα σεισμικών ερευνών. Η ανάληψη της διαχείρισης του Μπλοκ 2 από την Energean Hellas έγινε τον Φεβρουάριο του 2021 κατόπιν εισήγησης της ΕΔΕΥΕΠ και σύμφωνης γνώμης του ΥΠΕΝ, οπότε και απέκτησε το μερίδιο 50% που κατείχε η Τotal στο Block 2 στο Βορειοδυτικό Ιόνιο και κατέστη, παράλληλα, Διαχειριστής (Οperator) στη συγκεκριμένη παραχώρηση. Η εταιρεία, μέσω της εξαγοράς του τομέα της έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων της Edison, ανέλαβε επιπλέον το 25%, οπότε το συνολικό ποσοστό της στην παραχώρηση ανήλθε στο 75%. Μερίδιο 25% στην παραχώρηση ανήκε στην HelleniQ Upstream Δυτική Κέρκυρα (πρώην όμιλος Ελληνικών Πετρελαίων). Η διαδικασία αυτή, ολοκληρώθηκε σε χρόνο-ρεκόρ, το Δεκέμβριο του 2021, κατόπιν άμεσων ενεργειών της ΕΔΕΥΕΠ και του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Το 2022, εκτελέστηκε με απόλυτη επιτυχία η τρισδιάστατη (3D) σεισμογραφική έρευνα από το ερευνητικό σκάφος Ramform Hyperion (ναυαρχίδα της PGS, σήμερα TGS) η οποία ουσιαστικά χαρτογράφησε όλο το μπλοκ. Οι έρευνες εκτελέστηκαν, εφαρμόζοντας παράλληλα τα πλέον αυστηρά μέτρα περιβαλλοντικής προστασίας τα οποία η ΕΔΕΥΕΠ παρακολούθησε και επιβεβαίωσε στο πεδίο με δικούς της εξιδεικευμένους παρατηρητές. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι με την έρευνα αυτή η κοινοπραξία υπερέβη σημαντικά την αρχικά συμφωνημένη ελάχιστη οικονομική υποχρέωση για έρευνες στο μπλοκ, μια απόφαση που σήμερα αποδίδει σημαντικά αποτελέσματα»