Μέχρι τις 20 Αυγούστου του 2025 βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση νομοσχέδιο του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας αναφορικά με τη νέα νομοθετική παρέμβαση για την Κοινωνική Αντιπαροχή. Ο στόχος είναι με αυτήν την παρέμβαση να γίνει σύμπραξη του ιδιωτικού τομέα και του δημόσιου για την ανέγερση ή την ανακατασκευή ακινήτων του κράτους.
Αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία της διαβούλευσης, το εν λόγω νομοσχέδιο θα κατατεθεί στην Βουλή προς ψήφιση.
Το νέο θεσμικό πλαίσιο
Ουσιαστικά ο στόχος του νέου θεσμικού πλαισίου της Κοινωνικής Αντιπαροχής είναι να αξιοποιηθεί η ακίνητη περιουσία του Δημοσίου μέσω κινήτρων που θα κινητοποιούν την ιδιωτική πρωτοβουλία για να κατασκευαστούν σύγχρονες κατοικίες προκειμένου να καλυφθούν οι στεγαστικές ανάγκες των πολιτών. Ενδεικτικά αναφέρεται η απόκτηση κυριότητας από 30% έως 70% σε κάθε ακίνητο,.
Με αυτόν τρόπο επιδιώκεται να αξιοποιηθεί η δημόσια περιουσία με την δημιουργία κοινωνικών κατοικιών αλλά και να εξασφαλιστεί κοινωνική μίσθωση με δυνατότητα εξαγοράς σε κοινωνικά ευάλωτες ομάδες.
Αξιοσημείωτο είναι δε πως 5.000 πολίτες ηλικίας έως 39 ετών ή νέα ζευγάρια θα πρέπει σταδιακά να βρουν μέσω του προγράμματος στέγη, είτε με «κοινωνικό» προσιτό ενοίκιο, είτε προς αγορά, είτε μέσω του μοντέλου «rent to own» (ενοικίαση με δυνατότητα εξαγοράς).
Πάντως οι κατασκευαστές θα πρέπει να αναλάβουν το κόστος της ανέγερσης των σπιτιών και ύστερα από την εκμετάλλευση του 70% να καλύψουν το κόστος της ανέγερσης αλλά και το επιδιωκόμενο κέρδος προκειμένου να υπάρξουν κοινωνικές κατοικίες.
Τα σημεία του νομοσχεδίου
Σύμφωνα λοιπόν με το σχέδιο νόμου για το πρόγραμμα Κοινωνική Αντιπαροχή αναφέρονται τα εξής:
- Θεσπίζεται ρητά η δυνατότητα ανάθεσης στον ανάδοχο της πλήρους διαχείρισης των κοινωνικών κατοικιών (εκμίσθωση, είσπραξη, συντήρηση) για προκαθορισμένη περίοδο.
- Ο ανάδοχος θα έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει ποσοστό συγκυριότητας (εξ αδιαιρέτου) στο ακίνητο.
- Δημιουργείται ηλεκτρονικό μητρώο στη Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής όπου θα καταγράφονται αναλυτικά οι διαδικασίες, οι διαγωνισμοί και οι συμβάσεις .Με αυτόν τον τρόπο θα εξασφαλίζεται διαφάνεια και καλύτερος έλεγχος.
- Συστήνεται Γενική Διεύθυνση Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής στη Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής με αποστολή:
– τον σχεδιασμό, την υλοποίηση, τον συντονισμό, την παρακολούθηση, τον έλεγχο και την αξιολόγηση πολιτικών για την προστασία και στήριξη παιδιών, εφήβων, νέων και οικογένειας, καθώς και για τη διαχείριση των δημογραφικών εξελίξεων και
-την αντίστοιχη πολιτική διαχείρισης στεγαστικών αναγκών και την εξασφάλιση ισότιμης πρόσβασης στη στέγη για όλους.
- Τα κριτήρια και η διαδικασία για να επιλέγει ο ΟΠΕΚΑ τους δικαιούχους ρυθμίζονται, ενώ ενισχύονται οι ρήτρες για τη δυνατότητα «rent to own», αγοράς της κατοικίας ύστερα από συνεπή ενοικίαση (συγκεκριμένο χρονικό όριο και όροι συνέπειας).
- Το ελάχιστο ποσοστό κοινωνικών κατοικιών καθορίζεται τουλάχιστον 30% ανά έργο και με συγκεκριμένα ποιοτικά και κοινωνικά κριτήρια.
- Ως κεντρικός φορέας του προγράμματος ορίζεται το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας. Αυτό θα υλοποιήσει κατά τρόπο οριζόντιο την κυβερνητική στεγαστική πολιτική σε σχέση με την Κοινωνική Αντιπαροχή.
- Οι δομές βραχυχρόνιας φιλοξενίας ατόμων με αναπηρία θεσμοθετούνται για πρώτη φορά. Είναι μονάδες που θα παρέχουν προσωρινή φροντίδα, στέγαση, υποστήριξη και υπηρεσίες σε άτομα με αναπηρία προκειμένου να ενισχυθεί η αυτονομία τους, η κοινωνική τους συμπερίληψη και η παροχή ανάπαυλας στο υποστηρικτικό περιβάλλον τους.
- Ορίζεται η τριτεκνική ιδιότητα και απονέμεται στους τρίτεκνους γονείς ισοβιότητα κατ’ αναλογία της αντίστοιχης διάταξης για τους πολύτεκνους.