Χρήσιμες οδηγίες για το τραπέζι των Χριστουγέννων δίνει ο ΕΦΕΤ στους καταναλωτές.
Αναλυτικά ο Οργανισμός αναφέρει τα εξής:
Πριν από την αγορά των τροφίμων
Οι καταναλωτές θα πρέπει να προγραμματίζουν τη λίστα με τα προϊόντα που θα χρειαστούν για να ελαχιστοποιήσουν τις αυθόρμητες αγορές.
Αν οι καταναλωτές παίρνουν μαζί τους τσάντες για την αγορά των τροφίμων, τότε φροντίζουν να έχουν πολλές, ώστε να τοποθετούν σε διαφορετικές, τα ωμά τρόφιμα, που χρειάζονται μαγείρεμα (π.χ. κρέας), από όλα τα υπόλοιπα προϊόντα και κυρίως από αυτά που είναι έτοιμα προς κατανάλωση (όπως οι σαλάτες), για την αποφυγή διασταυρούμενης μικροβιακής επιμόλυνσης.
Κατά την προμήθεια των τροφίμων
Γενικά οι καταναλωτές θα πρέπει:
- να αγοράζουν τρόφιμα από ελεγχόμενα σημεία της αγοράς και να αποφεύγουν πλανόδιους πωλητές που δεν διαθέτουν τις σχετικές άδειες.
- να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στους χειρισμούς των τροφίμων από το προσωπικό των σημείων πώλησης, στις συνθήκες καθαριότητος του προσωπικού, του εξοπλισμού και του χώρου.
- να εξετάζουν προσεκτικά τις ενδείξεις στην ετικέτα και ιδιαίτερα αυτές που αφορούν στην ημερομηνία.
- να αγοράζουν τελευταία τα τρόφιμα που χρειάζονται ψύξη ή κατάψυξη, ώστε να τα τοποθετήσουν στο ψυγείο τους το συντομότερο δυνατό.
Συγκεκριμένες κατηγορίες τροφίμων:
- Προμήθεια κρέατος βοοειδών, χοίρων, αιγοπροβάτων και πουλερικών
- Τα κρέατα βοοειδών, χοίρων, αιγοπροβάτων και πουλερικών διατίθενται είτε νωπά, είτε κατεψυγμένα, αλλά δεν πρέπει να διατίθενται ποτέ εκτός ψύξης.
- Στα σημεία πώλησης του κρέατος πρέπει να υπάρχουν πινακίδες για την καταγωγή-προέλευση του κρέατος, πληροφορία που πρέπει να αναγράφεται και στην αυτοκόλλητη ετικέτα που εκδίδεται από την ταμειακή μηχανή.
- Οι συσκευασμένες νωπές ή κατεψυγμένες γαλοπούλες πρέπει να φέρουν τη σήμανση αναγνώρισης του σφαγείου ή του εργαστηρίου τεμαχισμού (οβάλ σφραγίδα με τα αρχικά της χώρας που έχουν έδρα) και την ημερομηνία ανάλωσης (τοποθετημένη επάνω ή κάτω από τη συσκευασία ή το περιτύλιγμα, ώστε να είναι ευανάγνωστη).
- Τα σφάγια των ζώων πρέπει να έχουν σήμα καταλληλότητας (σφραγίδα) που τοποθετείται από τις αρμόδιες κτηνιατρικές υπηρεσίες.
- Οι νωπές εγχώριες μη συσκευασμένες γαλοπούλες πρέπει να είναι εκσπλαχνισμένες (απεντερωμένες) και αποπτιλωμένες (δίχως πούπουλα).
Προμήθεια κρέατος θηραμάτων
- Τα θηράματα που διατίθενται ολόκληρα θα πρέπει να φέρουν σήμα καταλληλότητας (σφραγίδα), ενώ τα τυποποιημένα (εισαγόμενα ή εγχώρια) θα πρέπει να έχουν σήμα αναγνώρισης (οβάλ σφραγίδα με τα αρχικά της χώρας παραγωγής π.χ. για την Ελλάδα GR ή EL) και αναγραφή ημερομηνίας ανάλωσης.
- Τα σφάγια άγριων ή εκτρεφόμενων θηραμάτων θα πρέπει να είναι εκσπλαχνισμένα.
Προμήθεια και συντήρηση αυγών
- Όλα τα αυγά θα πρέπει να έχουν στο κέλυφός τους ένδειξη με τον κωδικό παραγωγού με ευδιάκριτα γράμματα/αριθμούς (μέθοδος εκτροφής, χώρα προέλευσης, Περιφερειακή Ενότητα, ταυτοποίηση μονάδας).
- Στις συσκευασίες των τυποποιημένων αυγών (εκτός από τις ενδείξεις που υπάρχουν στο κέλυφος) θα πρέπει να αναγράφεται ο κωδικός αριθμός του ωοσκοπικού κέντρου, η κατηγορία ποιότητας και βάρους καθώς και η ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας.
- Για την καλύτερη συντήρηση των αυγών είναι αναγκαίο να διατηρούνται σε σκιερό και δροσερό χώρο ή στο ψυγείο,
Ακόμη, είναι καλό να θυμούνται οι καταναλωτές πως:
- Δεν πλένουν τα αυγά.
- Δεν καταναλώνουν τα αυγά ωμά.
- Δεν χρησιμοποιούν αυγά με ακάθαρτο, ραγισμένο και γενικά μη φυσιολογικό κέλυφος.
- Δεν καταναλώνουν αυγά με κηλίδες αίματος, ή με θολό ή χρωματισμένο ασπράδι, ή με ασπράδι ανακατεμένο με τον κρόκο ή αυγά με δυσάρεστη οσμή
Προμήθεια γαλακτοκομικών προϊόντων
- Τα τυριά θα πρέπει να συντηρούνται σε ψυγείο ή σε ψυχόμενη προθήκη.
- Τα συσκευασμένα τυριά θα πρέπει να φέρουν σήμανση αναγνώρισης (οβάλ σφραγίδα με τα αρχικά της χώρας παραγωγής, π.χ. GR ή EL για την Ελλάδα), καθώς και την ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας πάνω στη συσκευασία.
- Τα προϊόντα που περιέχουν φυτικά λιπαρά (αντί ζωικού λίπους) είναι μη γαλακτοκομικά προϊόντα και πρέπει να διατίθενται προς πώληση σε διακριτούς χώρους από αυτούς των γαλακτοκομικών.
Αποθήκευση τροφίμων
- Όταν αποθηκεύουν οι καταναλωτές προϊόντα στο ψυγείο θα πρέπει να τοποθετούν τα ωμά τρόφιμα (π.χ. κρέας, ψάρι) στα κάτω ράφια και μέσα σε κατάλληλους θήκες για τρόφιμα, ενώ στα πάνω ράφια θα πρέπει να τοποθετούν τα έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα (π.χ. σαλάτες). Αυτό το κάνουν οι καταναλωτές για να αποκλείσουν την πιθανότητα να πέσουν, λόγω απόψυξης, υγρά από τα ωμά στα έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα και να επιμολυνθούν.
- Οι καταναλωτές ελέγχουν ότι η θερμοκρασία του ψυγείου τους δεν ξεπερνά τους 5 °C, είναι δηλαδή σε θερμοκρασία που κρατάει τα τρόφιμά τους ασφαλή.
Χειρισμός τροφίμων
- Οι καταναλωτές πραγματοποιούν πλήρη απόψυξη του κατεψυγμένου κρέατος πριν από το μαγείρεμα, (π.χ. κατεψυγμένη γαλοπούλα, κατεψυγμένο κοτόπουλο), τοποθετώντας το στη συντήρηση του ψυγείου τους, καλυμμένο με προστατευτική μεμβράνη συσκευασίας κατάλληλη για τρόφιμα και μέσα σε κατάλληλο δοχείο, το οποίο να κρατάει τα υγρά από την απόψυξη.
- Οι καταναλωτές δίνουν προσοχή στο χρόνο πλήρους απόψυξης, που πρέπει να είναι ανάλογος με το βάρος του προϊόντος.
- Οι καταναλωτές θα πρέπει να προετοιμάζουν το κρέας για μαγείρεμα ακολουθώντας τις ορθές πρακτικές για την υγιεινή τροφίμων, ώστε να αποφύγουν επιμολύνσεις μαγειρεμένου κρέατος με ωμά τρόφιμα.
- Οι καταναλωτές δεν θα πρέπει να πλένουν τη γαλοπούλα, το κοτόπουλο ή οποιοδήποτε άλλο είδος κρέατος, καθώς αυτό μπορεί να διασκορπίσει επιβλαβή μικρόβια γύρω από τον νεροχύτη της κουζίνας και τις επιφάνειες.
- Οι καταναλωτές θα πρέπει να τηρούν τον χρόνο και τη θερμοκρασία ψησίματος της γαλοπούλας που προτείνεται στη συσκευασία, όταν πρόκειται για συσκευασμένες γαλοπούλες. Σε διαφορετική περίπτωση, οι καταναλωτές θα πρέπει να προσαρμόσουν τους χρόνους τους ανάλογα με το μέγεθος και το βάρος του προϊόντος. Συστήνεται 45 λεπτά ψησίματος ανά κιλό γαλοπούλας, όταν η γαλοπούλα έχει συνολικό βάρος κάτω από 4, 5 κιλά, ενώ χρειάζεται 35-40 λεπτά ανά κιλό γαλοπούλας, όταν το συνολικό της βάρος είναι πάνω από 4,5 κιλά.