Σε καθεστώς shutdown βρίσκονται οι ΗΠΑ, δηλαδή σε δημοσιονομική παράλυση. Η εξέλιξη αυτή φέρνει τη διακοπή της λειτουργίας των μη αναγκαίων υπηρεσιών του ομοσπονδιακού κράτους, την αναστολή κάποιων υπηρεσιών του δημοσίου τομέα, αλλά και δημιουργεί προβλήματα σε πολλούς τομείς, κυρίως στις μεταφορές.
Υπενθυμίζεται πως το προηγούμενο shutdown στις ΗΠΑ είχε γίνει το 2018 και είχε διαρκέσει 35 ημέρες. Αυτό ουσιαστικά είχε συμβεί κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Ντόναλντ Τραμπ.
Τι σημαίνει αυτό για τις υπηρεσίες
Οι ομοσπονδιακοί υπάλληλοι που απασχολούνται σε τομείς που θεωρούνται “βασικοί” θα συνεχίσουν να εργάζονται αλλά χωρίς να πληρώνονται. Αυτό αφορά κυρίως τους εν ενεργεία στρατιωτικούς, τις δυνάμεις ασφαλείας και ελέγχου των συνόρων, όπως και τους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας. Το ίδιο ισχύει για τους εργαζόμενους σε νοσοκομεία ή στη συντήρηση του δικτύου ηλεκτροδότησης.
Ωστόσο σε καθεστώς αναγκαστικής αργίας θα τεθούν οι εργαζόμενοι που απασχολούνται σε “μη βασικούς ” τομείς θα τεθούν σε αναγκαστική αργία και δεν θα πληρώνονται μέχρι να ψηφιστεί ο προϋπολογισμός των ΗΠΑ στη Βουλή
Aυτό πρακτικά σημαίνει πως:
- θα ανασταλεί εν μέρει ή εντελώς η λειτουργία ορισμένων εθνικών πάρκων και μουσείων
- θα χρειάζεται περισσότερος χρόνος στον έλεγχο στα αεροδρόμια,
- θα μειωθούν οι έλεγχοι στα τρόφιμα και το περιβάλλον,
- θα υπάρξουν προβλήματα σε προγράμματα επισιτιστικής βοήθειας, όπως το WIC που προορίζεται για γυναίκες και παιδιά που διαμένουν σε σπίτια νοικοκυριών με χαμηλό εισόδημα.
Περίπου 750.000 ομοσπονδιακοί υπάλληλοι θα τεθούν σε αναγκαστική αργία, σύμφωνα με εκτίμηση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου (CBO) .
Η οικονομία
Επίσης θα καθυστερήσει η ανακοίνωση στατιστικών στοιχείων για την αμερικανική οικονομίαλόγω του shutdown. Αυτό θα αυξήσει την αβεβαιότητα των αγορών
Εξάλλου ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει πει πως “πολλά καλά πράγματα μπορεί να προκύψουν από το ‘shutdown’: όπως μπορούμε να ξεφορτωθούμε πολλά από αυτά που δεν θέλουμε και αυτό θα ήταν πράξεις των Δημοκρατικών”.
Από την πλευρά του ο διευθυντής προϋπολογισμού του Λευκού Οίκου Ράσελ Βοτ είχε προειδοποιήσει πως κάποιοι ομοσπονδιακοί υπάλληλοι που θα τεθούν σε αναγκαστική αργία ενδέχεται μετά να απολυθούν.
Το κόστος ενός shutdown για την αμερικανική οικονομία μπορεί να είναι υψηλό, σύμφωνα με την ασφαλιστική εταιρεία NationWide. Συγκεκριμένα κάθε εβδομάδα παράλυσης θα μπορούσε να μειώσει τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας των ΗΠΑ κατά 0,2 ποσοστιαία μονάδα.
Η διάρκεια
Ουσιαστικά η δημοσιονομική παράλυση στις ΗΠΑ μπορεί να διαρκέσει όσο καιρό συνεχίζεται η αντιπαράθεση μεταξύ των Δημοκρατικών και των Ρεπουμπλικάνων από τη στιγμή που καμία πλευρά δεν κάνει κάνει συμβιβαστική κίνηση .
Ήδη έχουν αρχίσει οι αλληλοκατηγορίες καθώς ο Τραμπ καταγγέλλει ότι οι Δημοκρατικοί “θέλουν να κλείσουν τα πάντα, κάτι που εμείς δεν το θέλουμε”.
Από την πλευρά τους οι Δημοκρατικοί επικρίνουν τους Ρεπουμπλικάνους πως δεν είναι διατεθειμένοι να προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις ωστόσο ο επικεφαλής των Δημοκρατικών στη Γερουσία Τσακ Σούμερ τόνισε ότι το κόμμα του δεν έχει στάση εγωισμού.
Λίγο περισσότερο από 1χρόνο πριν τις ενδιάμεσες εκλογές του 2026, οι οποίες θα καθορίσουν ποιο κόμμα θα ελέγχει το Κογκρέσο τα δύο τελευταία χρόνια της θητείας Τραμπ, οι εκλογικοί υπολογισμοί ενδέχεται να επικρατήσουν της διάθεσης για συμβιβασμό.
Το μεγαλύτερο διάρκειας shutdown (35 ημέρες) στην ιστορία των ΗΠΑ καταγράφεται σήμερα. Υπενθυμίζεται πως το τελευταίο shutdown ήταν τον Δεκέμβριο του 2018 επί προεδρίας Τραμπ. Κατά μέσο όρο, από το πρώτο shutdown το 1976, η δημοσιονομική παράλυση στη χώρα διαρκεί 8 ημέρες.
Όσο περισσότερο διαρκέσει, τόσο πιο εύθραυστη θα γίνει η αμερικανική οικονομία. “Οι αγορές απεχθάνονται την αβεβαιότητα ακόμη περισσότερο και από τις κακές ειδήσεις” υπογράμμισε ο Στίβεν Ίνες της εταιρείας SPI Asset Management.