Σε απευθείας συμφωνίες με παραγωγούς και αγροτικούς συνεταιρισμούς θα προχωρήσουν το επόμενο διάστημα τα σούπερ μάρκετ, με στόχο την αντιμετώπιση των ανατιμήσεων σε βασικά προϊόντα.
Tων Δ. ΧΡΙΣΤΟΥΛΙΑ, Μ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ – ΠΗΓΗ: Realnews
Σε απευθείας συμφωνίες με παραγωγούς και συνεταιρισμούς αγροτικών προϊόντων προχωρούν τα σούπερ μάρκετ, προκειμένου να περιορίσουν το αυξημένο κόστος βασικών προϊόντων και αγαθών, κυρίως τροφίμων, που αποδίδεται στους μεσάζοντες, με αποτέλεσμα οι τιμές πώλησης από το χωράφι στο ράφι να αυξάνονται μέχρι και 180%!
Οι επαφές ανάμεσα στο λιανεμπόριο και τους συνεταιρισμούς αγροτικών προϊόντων σε όλη τη χώρα ενισχύονται, τοποθετώντας τον ελληνικό πρωτογενή τομέα στον πυρήνα της στρατηγικής τους ανάπτυξης. Οι απευθείας συμφωνίες μεταξύ σούπερ μάρκετ και Ελλήνων παραγωγών παρουσιάζουν σημαντικά οφέλη για όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές: τους παραγωγούς, τα σούπερ μάρκετ, τους καταναλωτές, την τοπική, αλλά και την ευρύτερη οικονομία. Τα μεν σούπερ μάρκετ, αποκτώντας προϊόντα απευθείας από τους παραγωγούς, μπορούν να μειώσουν το κόστος προμήθειας, ενώ, αποφεύγοντας τους μεσάζοντες και οι Ελληνες παραγωγοί λαμβάνουν μεγαλύτερο ποσοστό από την τελική τιμή πώλησης.
Οι άμεσες συνεργασίες ανάμεσα σε μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ και Έλληνες παραγωγούς, είτε πρόκειται για γάλα και τυρί είτε για κρέας, φρούτα και καρπούς, αυξάνονται όλο και πιο πολύ. Τα σούπερ μάρκετ ανταποκρίνονται στα «θέλω» των καταναλωτών για επιλεγμένα προϊόντα με ελληνική σφραγίδα και αναζητούν ανά την Ελλάδα παραγωγικές μονάδες με περιορισμένες ποιοτικές ποσότητες. Συχνά, μάλιστα, αναδεικνύουν αυτά τα προϊόντα με διάφορες ενέργειες, όπως ειδικές ενότητες στα καταστήματα ή αναφορές σε ενημερωτικό υλικό. Η τάση για συνεργασίες με τοπικούς παραγωγούς ανά την Ελλάδα δεν είναι καινούργια, ωστόσο το τελευταίο διάστημα γίνονται περισσότερες προσπάθειες να ενισχυθεί περαιτέρω, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της ακρίβειας αλλά και για να εμπλουτίσουν οι μεγάλες αλυσίδες την γκάμα τους με αυθεντικά προϊόντα της ελληνικής γης, τα οποία προτιμούν οι Έλληνες καταναλωτές. Μάλιστα, παράγοντες της αγοράς διαπιστώνουν ότι τα συμβόλαια ανάμεσα σε τοπικούς παραγωγούς και μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ πυκνώνουν διαρκώς, καθιστώντας έτσι τον ελληνικό πρωτογενή τομέα πρωταγωνιστή στην ανάπτυξη του λιανεμπορίου.
ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ
Οι επαφές της Σκλαβενίτης με συνεταιρισμούς και παραγωγούς οπωροκηπευτικών ξεκίνησαν εδώ και χρόνια, σταδιακά ωστόσο πυκνώνουν, καθώς η ενίσχυση των συνεργασιών με τον ελληνικό πρωτογενή τομέα βρίσκεται στον πυρήνα της στρατηγικής της. Οι υπεύθυνοι της αλυσίδας συνάπτουν συμφωνίες, προσφέροντας ακόμα και συμβόλαια συνεργασίας σε συλλογικά σχήματα με τα οποία έχουν ήδη εμπορική σχέση και τα θεωρούν αξιόλογους συνεργάτες.
Παράλληλα, αναζητούν και νέους αξιόπιστους προμηθευτές, με σκοπό να εφοδιάσουν τα καταστήματά τους με ποιοτικά προϊόντα από την ελληνική ύπαιθρο. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Αγροτικού Κτηνοτροφικού Συνεταιρισμού Αρκαδίας «Η Ενωση», με τον οποίο τα τελευταία χρόνια η εταιρεία έχει έρθει σε συμφωνία για τη διάθεση μιας μεγάλης γκάμας προϊόντων. Οταν οι δύο πλευρές συμφώνησαν να διευρύνουν τη συνεργασία πέρα από τις πατάτες και τα κάστανα, ακολούθησε ανακοίνωση για την προσθήκη των νέων κωδικών, όπως το βύσσινο, το κεράσι, το μπρόκολο, το κουνουπίδι και το λάχανο. Από τότε μέχρι σήμερα, υπήρξαν ακόμη πολλές συμφωνίες προκειμένου να καλυφθεί η ζήτηση από το μεγάλο δίκτυο της αλυσίδας. Η Σκλαβενίτης λειτουργεί σήμερα 541 καταστήματα και ο μέσος όρος πελατών ανά ημέρα είναι 753.000. Το 2024, ο κύκλος εργασιών του ομίλου ανήλθε στα 5,56 δισ. ευρώ και οι επενδύσεις στα 178 εκατ. ευρώ.
ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ
Η ΑΒ Βασιλόπουλος συνεργάζεται ενεργά με μικρούς παραγωγούς σε όλη την Ελλάδα, υποστηρίζοντας την εγχώρια οικονομία και προσφέροντας αυθεντικά, αγνά προϊόντα στα ράφια των καταστημάτων της. H αλυσίδα σούπερ μάρκετ βασίζεται σε στρατηγικές συνεργασίες, όπου πάνω από το 80% των προμηθευτών της είναι μικροί και μεγάλοι παραγωγοί. Στις πολύ ισχυρές συνεργασίες της ΑΒ Βασιλόπουλος περιλαμβάνεται το ίδρυμα Τοσίτσα, που τροφοδοτεί το δίκτυο των καταστημάτων της με αυθεντικά τυριά από την Ηπειρο. Το τυροκομείο του ιδρύματος Βαρόνου Μιχαήλ Τοσίτσα, στο Μέτσοβο, αποτελεί σημείο αναφοράς δεκαετιών και βασικό συνεργάτη της αλυσίδας.
Η συνεργασία είναι διαχρονική και ενισχύθηκε τα τελευταία χρόνια, με το τυροκομείο να διαθέτει σήμερα περίπου το 30% της ετήσιας παραγωγής του στην αγορά μέσω του δικτύου της ΑΒ Βασιλόπουλος. Αξιοσημείωτο είναι ότι το τυροκομείο διατηρεί συνειδητά σταθερή παραγωγή (περίπου 220 τόνους τυριού ετησίως) ώστε να διαφυλάσσεται το επίπεδο ποιότητας, με τη ζήτηση να ξεπερνά συχνά τη διαθέσιμη ποσότητα. Ο ετήσιος κύκλος εργασιών του διαμορφώνεται γύρω στα 5,5 εκατ., καθώς προτεραιότητα δεν είναι η αδιάκριτη μεγέθυνση, αλλά η συνέπεια στο αυθεντικό προϊόν και η στήριξη της τοπικής οικονομίας. Μία ακόμα ισχυρή συνεργασία της ΑΒ Βασιλόπουλος είναι και αυτή με την ΑΜΦΙΓΑΛ, από την Αιτωλοακαρνανία, που λανσάρει τυροκομικά προϊόντα με την ονομασία «Αμφιλοχίας Γη».
Η συνεργασία τους ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2020, διανέμοντας τις πέντε προϊοντικές ετικέτες αποκλειστικά στο δίκτυο της ΑΒ Βασιλόπουλος. H ΑΜΦΙΓΑΛ ιδρύθηκε το 2008 με πρωτοβουλία του Αγροτικού Συνεταιρισμού «Ένωση Αγρινίου» και από το 2017 λειτουργεί μια σύγχρονη μονάδα επεξεργασίας και τυποποίησης (περίπου 4.500 τ.μ.) με δυνατότητα ημερήσιας επεξεργασίας που υπερβαίνει τους 100 τόνους αιγοπρόβειου γάλακτος από επιλεγμένους Έλληνες παραγωγούς. Το 2024, ο κύκλος εργασιών της ΑΒ διαμορφώθηκε στο 1,94 δισ. ευρώ, έναντι 1,97 δισ. το 2023, ως αποτέλεσμα της αναδιάρθρωσης του δικτύου καταστημάτων.
LIDL ΕΛΛΑΣ
Η Lidl Ελλάς επενδύει στην ελληνική βιομηχανία, προμηθεύεται μεγάλο αριθμό προϊόντων από Έλληνες παραγωγούς και έχει αναπτύξει εξαγωγικό ρόλο, προμηθεύοντας με ελληνικά τρόφιμα τα Lidl του εξωτερικού. Η αλυσίδα διαθέτει περισσότερους από 1.560 κωδικούς προϊόντων από Έλληνες παραγωγούς σε όλη τη χώρα, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι μία από τις πιο δυναμικές αγορές στις συνεργασίες της με τοπικούς παραγωγούς είναι η Κρήτη.
Αξιοσημείωτο είναι ότι τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας της Lidl Ελλάς προέρχονται από αναγνωρισμένους, ποιοτικούς παραγωγούς και ξεχωρίζουν για τις υψηλές διατροφικές προδιαγραφές τους, όπως εγγυώνται από την εταιρεία. Η διοίκηση της εταιρείας αναδεικνύει με κάθε ευκαιρία τις συνεργασίες με τους Έλληνες προμηθευτές. Όπως έχει δηλώσει στο παρελθόν, η διεθνής αλυσίδα σούπερ μάρκετ συνεργάζεται με περισσότερους από 400 Έλληνες προμηθευτές και προωθεί τα τοπικά προϊόντα όχι μόνο στο δίκτυο καταστημάτων της στη χώρα μας, το οποίο πλέον αριθμεί τα 231, έχοντας κατακτήσει τη δεύτερη θέση στο ελληνικό λιανεμπόριο τροφίμων, αλλά και στις αγορές των υπόλοιπων χωρών στις οποίες δραστηριοποιείται ο όμιλος, συμπεριλαμβανομένων και των ΗΠΑ.
Η αξία της προώθησης εκτιμάται ότι υπερβαίνει τα 180 εκατ. ευρώ, όπως έχουν δηλώσει από την εταιρεία. Σύμφωνα με την ένατη κατά σειρά μελέτη κοινωνικο-οικονομικής επίδρασης της Lidl Ελλάς για το 2023, η εταιρεία δημιούργησε κύκλο εργασιών σχεδόν 500 εκατ. ευρώ από εξαγωγές ελληνικών προϊόντων, ενισχύοντας την ελληνική οικονομία και την παρουσία της εγχώριας παραγωγής στις διεθνείς αγορές. Έχοντας ως στόχο την οργανική της ανάπτυξη, η εταιρεία μέχρι σήμερα έχει επενδύσει συνολικά στη χώρα πάνω από 1,4 δισ. ευρώ.
ΜY MARKET
Στη συντριπτική πλειονότητα συνεργασιών με Έλληνες παραγωγούς και προμηθευτές στοχεύει η αλυσίδα My Market, λανσάροντας μεταξύ άλλων την ιδιωτική ετικέτα «Εκλεκτές Γεύσεις» στην κατηγορία τροφίμων. Η εταιρεία προβάλλει τις σταθερές συνεργασίες που έχει συνάψει και διατηρεί με μικρούς Έλληνες παραγωγούς. Όπως υποστηρίζουν από την εταιρεία, η αναζήτηση και η ενίσχυσή τους αποτελούν εδώ και χρόνια μέρος της στρατηγικής της που εξελίσσεται και αναβαθμίζεται μέσα στο χρόνο, αποκτώντας τη δική του συμβολική, αλλά και ουσιαστική σημασία.
Την ίδια στιγμή προβάλλουν ότι η σχέση της εταιρείας με τους Έλληνες παραγωγούς διέπεται από διαφάνεια, τιμιότητα και εμπιστοσύνη, ενώ η αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή, όπως κάθε τι ελληνικό, έχει τη δική της βαρύνουσα, σημειολογική σημασία και αξίζει την καλύτερη δυνατή διαχείριση. Ως εκ τούτου η εταιρεία δεσμεύεται ότι θα συνεχίσει να αναπτύσσει ακόμη περισσότερες τέτοιες συνεργασίες, ανακαλύπτοντας και αναδεικνύοντας τοπικά προϊόντα από κάθε γωνιά της Ελλάδας. Το 2024 οι ενοποιημένες πωλήσεις της εταιρείας ανήλθαν στα 1,62 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 1,9%, ενώ η πρόβλεψη για το 2025 είναι ο κύκλος εργασιών να φθάσει τα 1,7 δισ. Η My Market, αμιγώς ελληνική αλυσίδα σούπερ μάρκετ, διαθέτει σήμερα 228 σημεία πώλησης σε όλη την Ελλάδα.
ΜΑΣΟΥΤΗΣ
Σε συνεργασίες ιδιωτικής ετικέτας επενδύει και η Διαμαντής Μασούτης Α.Ε., εμπλουτίζοντας διαρκώς τη δημοφιλή σειρά «Μασούτης – Από τον τόπο μας», σε διευρυμένη γκάμα ειδών διατροφής και πρόσφατα γαλακτοκομικών προϊόντων. Μόνο τους τελευταίους μήνες η εν λόγω σειρά προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας «Μασούτης – Από τον τόπο μας» εμπλουτίστηκε με νέες κατηγορίες σε επιδόρπια και ρυζόγαλο. Σε συνεργασία με τη ΘΕΣγάλα διανέμει προϊόντα που παρασκευάζονται με 100% φρέσκο ελληνικό γάλα από μικρές φάρμες της Θεσσαλίας. Οι συζητήσεις ανάμεσα στη ΘΕΣγάλα, ιδιοκτησίας Καντώνια, και τη Μασούτης συνεχίζονται, ενώ όπως υποστηρίζουν και οι δύο πλευρές, η σχέση τους βασίζεται σε κοινές αξίες: Ενίσχυση της τοπικής παραγωγής, σεβασμό στη φύση, δέσμευση στην ποιότητα. Με το deal με την Κρητικός να βρίσκεται ένα βήμα προτού ολοκληρωθεί, η Διαμαντής Μασούτης Α.Ε. στοχεύει στην ενδυνάμωση της θέση της στον κλάδο του οργανωμένου λιανεμπορίου. Το 2024 είχε τζίρο 1,14 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 5,9% σε σχέση με το 2023. Η εταιρεία Διαμαντής Μασούτης Α.Ε. διαθέτει περίπου 400 καταστήματα σε όλη την Ελλάδα.
3+1 «όπλα» στη μάχη κατά της ακρίβειας
Στην τελική ευθεία βρίσκονται η δημιουργία της νέας Αρχής Προστασίας του Καταναλωτή και Εποπτείας της Αγοράς και οι λαϊκές αγορές μόνο με παραγωγούς. Υποχρεωτική η αναγραφή της τιμής παραγωγού σε βασικά αγαθά
Mε ένα νομοσχέδιο-«σκούπα» και μια υπουργική απόφαση, το υπουργείο Ανάπτυξης θα επιχειρήσει να μειώσει σημαντικά την «ψαλίδα» ανάμεσα στις τιμές παραγωγού και σε αυτές που πληρώνουν οι καταναλωτές, που σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνούν ακόμη και το 200%. Στο πλαίσιο αυτό, τις αμέσως επόμενες ημέρες το αρμόδιο υπουργείο θα θέσει σε διαβούλευση νομοσχέδιο που θα περιλαμβάνει τη νέα Αρχή Προστασίας του Καταναλωτή και Εποπτείας της Αγοράς και τη δυνατότητα στους δήμους να δημιουργούν λαϊκές αγορές μόνο με παραγωγούς.
Παράλληλα, με απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης, Τάκη Θεοδωρικάκου, θα υποχρεώνονται όλα τα καταστήματα λιανικής πώλησης προϊόντων να αναγράφουν σε βασικά αγαθά -και κυρίως σε εκείνα για τα οποία υπάρχουν ενδείξεις ότι ανατιμώνται αδικαιολόγητα- εκτός από την τιμή λιανικής και την τιμή παραγωγού. Με αυτές τις τρεις πρωτοβουλίες, σε συνδυασμό και με αυτή που αφορά τις μειώσεις των τιμών σε τουλάχιστον 1.000 προϊόντα, το υπουργείο Ανάπτυξης θα επιδιώξει όχι απλώς να μην υπάρξουν νέες μαζικές ανατιμήσεις σε βασικά αγαθά αλλά να μειωθούν οι τιμές σε μια μεγάλη γκάμα προϊόντων ευρείας κατανάλωσης.
Νέος ελεγκτικός μηχανισμός
Αναλυτικότερα, στην τελική ευθεία βρίσκεται η δημιουργία της Ανεξάρτητης Αρχής Εποπτείας Αγοράς και Προστασίας Καταναλωτή. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της Realnews, στόχος του υπουργείου Ανάπτυξης είναι το νομοσχέδιο να τεθεί σε διαβούλευση εντός του Οκτωβρίου και να έχει ψηφιστεί από τη Βουλή το αργότερο σε δύο μήνες από σήμερα, δηλαδή εντός του Δεκεμβρίου, με την Ανεξάρτητη Αρχή Εποπτείας Αγοράς και Προστασίας Καταναλωτή να κάνει «πρεμιέρα» πριν από το Πάσχα του 2026, δηλαδή πριν από τον ερχόμενο Απρίλιο. Η νέα ανεξάρτητη Αρχή θα αποτελείται σε πρώτη φάση από 500 εξειδικευμένα στελέχη, εκ των οποίων τα 300 θα ασχολούνται καθημερινά με ελέγχους.
Ουσιαστικά, θα ενώσουν τις δυνάμεις τους η Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς (ΔΙΜΕΑ), ο Συνήγορος του Καταναλωτή και οι ελεγκτές της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή, με τη νέα δομή να λειτουργεί στα πρότυπα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων. Πρωταρχικός στόχος είναι να γνωρίζουν οι πολίτες ότι από τη στιγμή που θα λειτουργήσει η νέα Εθνική Αρχή Εποπτείας της Αγοράς θα έχουν τη δυνατότητα να απευθύνονται σε έναν και μόνο Οργανισμό για θέματα που αφορούν την ακρίβεια αλλά και γενικότερα για τα καταναλωτικά τους δικαιώματα. Το οργανόγραμμα προβλέπει ότι θα υπάρχουν ένας διοικητής και τρεις υποδιοικητές, οι οποίοι θα αναλάβουν τον συντονισμό της νέας Αρχής, ενώ η θητεία τους θα είναι πενταετής. Στον σχεδιασμό της νέας Αρχής περιλαμβάνεται ο εξοπλισμός της με εργαλεία τελευταίας τεχνολογίας, αφού οι περισσότεροι έλεγχοι θα γίνονται ψηφιακά με ειδικούς αλγόριθμους και τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης.
Η νέα Ανεξάρτητη Αρχή Εποπτείας Αγοράς και Προστασίας Καταναλωτή θα πραγματοποιεί ελέγχους σε όλα τα στάδια της διατροφικής αλυσίδας, από την παραγωγή μέχρι τους μεσάζοντες και τα τελικά σημεία πώλησης. Επίσης, θα προχωρά σε εξονυχιστικούς ελέγχους για την αντιμετώπιση του παράνομου εμπορίου και σε κάθε περίπτωση στόχος είναι να αποτελέσει τον θεματοφύλακα των δικαιωμάτων των καταναλωτών.
Τιμή παραγωγού
Με στόχο την καλύτερη ενημέρωση των καταναλωτών, με απόφαση του υπουργείου Ανάπτυξης τα καταστήματα λιανικής θα υποχρεούνται να αναγράφουν στα ταμπελάκια βασικών προϊόντων, όπως είναι τα τρόφιμα, εκτός από την τιμή λιανικής και την τιμή παραγωγού. Τα προϊόντα που θα επιλεγούν θα είναι εκείνα στα οποία υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι ανατιμώνται αδικαιολόγητα. Σύμφωνα με πληροφορίες, η λίστα με τα προϊόντα στα οποία υποχρεωτικά θα αναγράφεται η τιμή παραγωγού θα ανανεώνεται συνεχώς, ανάλογα με τις ενδείξεις που έχουν οι ελεγκτικές Αρχές. Για παράδειγμα, εάν παρατηρούνται στο κρέας αδικαιολόγητες ανατιμήσεις, τα σούπερ μάρκετ και τα κρεοπωλεία θα πρέπει να αναγράφουν και την τιμή παραγωγού.
Λαϊκές αγορές
Με στόχο να μικρύνει η «ψαλίδα» ανάμεσα στις τιμές παραγωγού και στις τιμές που πληρώνει ο καταναλωτής, θα δοθεί η δυνατότητα στους δήμους όλης της χώρας, το αμέσως προσεχές διάστημα, να δημιουργήσουν λαϊκές αγορές μόνο με παραγωγούς. Μια πρωτοβουλία που, σύμφωνα με τον υπουργό Ανάπτυξης, δεν πρόκειται να επηρεάσει τη λειτουργία των λαϊκών αγορών που υφίστανται σήμερα. Στόχος είναι να δοθεί στους καταναλωτές μια ακόμη επιλογή για τις αγορές τους, έτσι ώστε να αγοράζουν βασικά αγαθά, όπως είναι τα φρούτα και τα λαχανικά, σε πιο ανταγωνιστικές τιμές.
Μειώσεις τιμών
Την ίδια στιγμή, στις 14 ή στις 15 Οκτωβρίου αναμένεται να περάσουν οι πρώτες από τις 1.000 μειώσεις στις τιμές προϊόντων, όπως τρόφιμα, είδη προσωπικής περιποίησης και απορρυπαντικά. Ήδη αρκετές από τις 70 βιομηχανίες που θα συμμετάσχουν στην πρωτοβουλία του υπουργείου Ανάπτυξης έχουν αποστείλει στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ τη λίστα με τις μειωμένες τιμές των προϊόντων σε ποσοστό που θα ξεπερνά σε ορισμένες περιπτώσεις και το 20%. Παράλληλα, προκειμένου οι καταναλωτές να εντοπίζουν εύκολα αυτά τα προϊόντα, οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ θα φροντίσουν να τοποθετήσουν ειδικές σημάνσεις. Επίσης, το υπουργείο Ανάπτυξης θα προχωρά σε συνεχείς ανακοινώσεις με τις οποίες θα ενημερώνει τους καταναλωτές για τα προϊόντα που θα έχουν μειωμένες τιμές.