Με «φόντο» τις αλλεπάλληλες αυξήσεις των επιτοκίων του ευρώ, τα δάνεια αποτελούν “πονοκέφαλο” καθώς ανεβαίνουν σε δυσβάστακτα ύψη τα κόστη εξυπηρέτησης. Η διαδικασία επιδότησης των δόσεων ευάλωτων νοικοκυριών παραμένει «ανοιχτή»: Οι δυνητικοί δικαιούχοι μπορούν να υποβάλλουν αιτήσεις στην ειδική πλατφόρμα, προκειμένου να «καλύψει» η τράπεζά τους το ήμισυ της αύξησης στην δόση των δανείου τους. Κάποιοι πάντως ήδη καλούνται να πληρώσουν δόσεις διπλάσιες σε σχέση με τον Ιούνη του ’22!
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
Οι τράπεζες βέβαια θα αρχίσουν να επιδοτούν το μισό της επιβάρυνσης στις δόσεις των δανείων ευάλωτων νοικοκυριών… καλό Απρίλιο, καθώς τότε θα δουν τα χρήματα αυτά στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς οι δικαιούχοι, σε κάθε περίπτωση όμως οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να σπεύσουν να κάνουν την αίτησή τους.
Η διαδικασία για την υποβολή της αίτησης
Η πλατφόρμα για την υποβολή αιτήσεων από όσους το επιθυμούν να ενισχυθούν «άνοιξε», με την περίμετρο των δικαιούχων ωστόσο να είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Το … «ράλι» των επιτοκίων, πάντως, θα συνεχιστεί … οπωσδήποτε και τον Μάρτιο και πιθανότατα έως το τέλος του καλοκαιριού, με τα σχετικά στοιχεία να δείχνουν πως κάποια νοικοκυριά είναι αναγκασμένα να πληρώνουν ακόμη και την διπλάσια δόση δανείου από αυτή που πλήρωναν τον Ιούνιο του ’22.
Η πλατφόρμα η οποία θα υποδεχθεί τα αιτήματα των δανειοληπτών που θέλουν να επιδοτηθούν λόγω των αυξήσεων στις δόσεις τους ενεργοποιήθηκε: Οι δικαιούχοι μπορούν να υποβάλλουν τις αιτήσεις τους στη πλατφόρμα https://www.gov.gr/ipiresies/periousia-kai-phorologia/diakheirise-opheilon/bebaiose-eualotou-opheilete), προκειμένου να τύχουν της σχετικής στήριξης.
Ποιο είναι το πρώτο βήμα για την αίτηση
Πρώτο βήμα είναι η έκδοση σχετικής βεβαίωσης ευάλωτου δανειολήπτη μέσω του πληροφοριακού συστήματος της Ειδικής Γραμματείας Ιδιωτικού Χρέους. Το σχέδιο προβλέπει την επιδότηση ποσοστού 50% της αύξησης του επιτοκίου (με ημερομηνία αναφοράς για τον υπολογισμό της αύξησης την 30.6.2022) για διάστημα 12 μηνών, ενώ τα αναλογούντα ποσά εκτιμάται πως θα ξεκινήσουν να πιστώνονται στους λογαριασμούς των δικαιούχων τον Απρίλιο.
Με τις τράπεζες να αποδέχονται να αναλάβουν αποκλειστικά το κόστος ενίσχυσης των δανειοληπτών αλλά σε … πολύ «στενό κύκλο» (εκτιμάται ότι η δράση αφορά σχεδόν 30.000 νοικοκυριά), δικαιούχοι θεωρούνται όσοι πληρούν τα εξής κριτήρια:
- το συνολικό εισόδημα δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε μέλος του νοικοκυριού και έως του ποσού των 21.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.
- η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας δεν πρέπει να υπερβαίνει το ποσό των 120.000 για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως του ποσού των 180.000 ευρώ.
Άλμα στις δόσεις εξυπηρέτησης δανείων και .. έχει και συνέχεια
Πάντως, σε υψηλά επίπεδα, της τάξης του 3,5% –ίσως και 4%– εκτιμάται ότι θα σταθεροποιηθεί το euribor έως τα τέλη του χρόνου, ακολουθώντας την πορεία του βασικού επιτοκίου της ΕΚΤ, που μετά και την τελευταία αύξηση βρίσκεται πλέον στο 2,5%.
Η επόμενη αύξηση της ΕΚΤ, που εκτιμάται ότι θα είναι επίσης άλλες 50 μονάδες, τοποθετείται στις αρχές Μαρτίου και η εκτίμηση αυτή αποτυπώνεται ήδη στην πορεία του euribor 3μήνου, βάσει του οποίου τιμολογούνται όλα τα δάνεια που είναι κυμαινόμενου επιτοκίου και το οποίο κινείται άνω του 2,5%, προεξοφλώντας την επόμενη άνοδο.
Με βάση τις εκτιμήσεις, η αποκλιμάκωση των επιτοκίων θα ξεκινήσει από τα τέλη του α’ τριμήνου του 2024 και μετά, αλλά οι μειώσεις θα είναι σταδιακές με συνέπεια το μέσο επιτόκιο το 2024 να τοποθετείται στο 2,75% και στο 2,55% σε δύο χρόνια από σήμερα.
Η αύξηση των επιτοκίων επηρεάζει σημαντικά όλα τα δάνεια που είναι με κυμαινόμενο επιτόκιο και συνδέονται ευθέως με το euribor, με έμφαση τόσο στα επιχειρηματικά δάνεια όσο και στα στεγαστικά, που αποτελούν περίπου το 90% του χαρτοφυλακίου των 115 δισ. ευρώ τραπεζών, αλλά και όλα τα δάνεια που έχουν πουληθεί σε funds, το ύψος των οποίων ανέρχεται σε 87 δισ. ευρώ.
Οι μεγάλοι «χαμένοι» των αυξήσεων των επιτοκίων
«Σοκ» προκαλεί στους δανειολήπτες ενός στεγαστικού δανείου η «βίαιη» αναπροσαρμογή των βασικών επιτοκίων του ευρώ και είναι ενδεικτικό πως η αύξηση στη μηνιαία δόση, μέσου δανείου 100.000 ευρώ, από τον Ιούλιο έως και σήμερα κυμαίνεται από 34,8% έως 117,6% (!) ανάλογα με τη χρονική του διάρκεια!
Πόσο όμως έχει επιβαρυνθεί τον μήνα ένα μέσο νοικοκυριό με στεγαστικό δάνειο, κυμαινόμενου επιτοκίου, για παράδειγμα ύψους 100.000 ευρώ με διάρκεια 15, 20 και 30 έτη;
- Οι μεγάλοι χαμένοι -που συνήθως αποτελούν και την πλειοψηφία- είναι όσοι δανειολήπτες έχουν πάρει στεγαστικό δάνειο με χρονική διάρκεια 30 χρόνια. Το καλοκαίρι του 2023 πριν την πρώτη αύξηση των επιτοκίων από την ΕΚΤ πλήρωναν μηνιαία δόση μόλις 250 ευρώ. Το επιτόκιο τότε ήταν στο 2,50% με το Euribor, πάνω στο οποίο βασίζονται τα στεγαστικά, να ήταν μηδενικό. Σήμερα, το επιτόκιο έχει φθάσει στο 5% και η μηνιαία δόση στα 544 ευρώ. Αυξημένη κατά 294 ευρώ (!) και σε ποσοστό κατά 117,6%! Με δεδομένο ότι θα ακολουθήσουν άλλες τρεις αυξήσεις από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με τους αναλυτές να ανεβάζουν το Euribor στο 4,50% και το συνολικό επιτόκιο στο 7% η μηνιαία δόση από τα 544 ευρώ που είναι σήμερα θα σκαρφαλώσει στα 673 ευρώ (+423 ευρώ από την αρχή της αύξησης των επιτοκίων). Θα αυξηθεί δηλαδή ένα επιπλέον 23,71%. Στην περίπτωση αυτή ο δανειολήπτης μέσα σε 1 έτος θα δει τη μηνιαία δόση να αυξάνεται κατά 169,2%!!!
- Οι επόμενοι «ριγμένοι» της σκληρής πραγματικότητας είναι όσοι έχουν πάρει στεγαστικό (100.000 ευρώ) με χρονική διάρκεια 20 χρόνια. Εδώ το περασμένο καλοκαίρι ο δανειολήπτης πλήρωνε κάθε μήνα δόση 536 ευρώ, με επιτόκιο 2,50%. Σήμερα η δόση έχει αυξηθεί κατά 24,4% στα 667 ευρώ το μήνα (+131 ευρώ), το Euribor από 0% στο 2,50% και το συνολικό επιτόκιο στο 5%. Στο σενάριο το Euribor, με δεδομένες και τις επόμενες αυξήσεις επιτοκίων από την ΕΚΤ, να φθάσει στο 4,50% μέχρι το καλοκαίρι του 2023, η δόση θα ανέλθει στα 783 ευρώ (+247 ευρώ σε σχέση με πριν τις αυξήσεις) σημειώνοντας συνολική αύξηση 46,08%.
- Σε κάπως καλύτερη κατάσταση, με δεδομένο ότι πλήρωναν ήδη υψηλότερη μηνιαία δόση, είναι όσοι δανειολήπτες έχουν πάρει στεγαστικό με διάρκεια 15 χρόνια. Πριν την πρώτη αύξηση πλήρωναν για στεγαστικό δάνειο 100.000 ευρώ, 672 ευρώ δόση το μήνα, αύξηση δηλαδή 18,6%. Σήμερα πληρώνουν 797 ευρώ το μήνα (+125 ευρώ) με euribor 2,50% και συνολικό επιτόκιο 5%. Εάν το Euribor ανέλθει σε 4,50% και το συνολικό επιτόκιο στο 7% η μηνιαία δόση θα φθάσει στα 906 ευρώ (+233 ευρώ συνολικά), αυξημένη κατά 34,8% σε σχέση με την περίοδο προ αύξησης των επιτοκίων.