Αυξημένες είναι φέτος οι τιμές στα διόδια για ορισμένες διαδρομές της χώρας σχέση με πέρυσι. Όπως αναφέρει η εφημερίδα “Ελεύθερος Τύπος” σήμερα, μετά την εφαρμογή των νέων τελών, το ταξίδι με Ι.Χ. από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη περιλαμβάνει κόστος διοδίων που φτάνει τα 33,55 ευρώ, έναντι 31,35 ευρώ που ίσχυε μέχρι τέλος του 2023.
- Η διαδρομή από Αθήνα στην Πάτρα: Οι οδηγοί των αυτοκινήτων θα πρέπει να υπολογίζουν πλέον 12,50 ευρώ για τα διόδια από 11,80 ευρώ.
- Η διαδρομή από Αθήνα για τα Ιωάννινα: Το κόστος των διοδίων που περιλαμβάνει και τη διέλευση της γέφυρας Ρίου-Αντίρριου, η οποία πλέον κοστίζει 14,60 ευρώ, ανέρχεται στα 40,90 ευρώ από 38,25 ευρώ.
- Η διαδρομή από την Αθήνα στην Καλαμάτα: Το κόστος των διοδίων έχει διαμορφωθεί στα 15,00 ευρώ, ενώ μέχρι και τις 31 Δεκεμβρίου 2023 ήταν στα 13,95 ευρώ.
- Το κόστος για Αθήνα-Θήβα ανέρχεται στα 5,20 ευρώ, δηλαδή 3,55 για τον μετωπικό σταθμό Αφιδνών και 1,65 για τον πλευρικό Θηβών.
- Το κόστος για Αθήνα-Λαμία είναι 13,80 ευρώ καθώς στα 7,75 ευρώ έως τη Θήβα προστίθενται 4,15 ευρώ (Τραγάνα) και 1,90 ευρώ στην Αγία Τριάδα.
- Το κόστος για Αθήνα-Λάρισα φτάνει τα 23,85 ευρώ καθώς προστίθενται μετά τη Λαμία οι μετωπικές χρεώσεις σε Μαυρομαντήλα (2,05 ευρώ), Πελασγία (3,70 ευρώ) και Μοσχοχώρι (4,30 ευρώ).
Σημειώνεται δε πως το μοντέλο των συμβάσεων παραχώρησης που ακολουθεί η Ελλάδα προσιδιάζει με αυτό της Γαλλίας και εφαρμόζεται η ίδια λογική στα διόδια. Στην Ευρώπη υπάρχουν οι αρχές του «user pays principle» (πληρώνει ο χρήστης όπως σε Ελλάδα και Γαλλία) αλλά και του «the polluter pays» (πληρώνει αυτός που ρυπαίνει).
Συμφωνία για μεσοσταθμική αύξηση 7,6% από φέτος
Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών κατέληξε στις αρχές Δεκεμβρίου σε συμφωνία με τους παραχωρησιούχους ύστερα από πολύμηνες διαπραγματεύσεις και καθυστέρηση σχεδόν ενός έτους για την προσαύξηση 12% του 2023. Έτσι συμφωνήθηκε αύξηση των τιμών στα διόδια που μεσοσταθμικά φτάνουν το 7,6% και η οποία τέθηκε σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2024.
Στην πραγματικότητα πρόκειται για την πρώτη από τις τρεις συνολικά παρεμβάσεις στο πλαίσιο της συνολικής αναδιαμόρφωσης των τιμών, καθώς προσαύξηση κατά 2% ετησίως πέραν του πληθωρισμού θα έχει το αντίτιμο των διοδίων και το 2025 και το 2026. Αξίζει να σημειωθεί ότι πέραν της πρόβλεψης για μεταβολή στα διόδια με βάση τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή που αναφέρεται ρητά στις συμβάσεις παραχώρησης, οι βασικές πήγες κόστους για τη συντήρηση και λειτουργία ενός αυτοκινητόδρομου περιλαμβάνουν ενεργειακή κόστη, καύσιμα, υλικά συντήρησης που έχουν λόγω του πολέμου αυξηθεί σημαντικά.
Διόδια: Τι ισχύει σε άλλες χώρες της Ευρώπης
Το 2024, πολλές ευρωπαϊκές χώρες θα αυξήσουν το αντίτιμο των διοδίων. Σε κάποιες από αυτές πρόκειται να αλλάξουν και τα συστήματα πληρωμής. Για παράδειγμα, στη Γαλλία και την Κροατία θα εφαρμοστούν νέα συστήματα που επιτρέπουν την πλήρως ηλεκτρονική πληρωμή των διοδίων.
- ΚΡΟΑΤΙΑ: Φέτος ένα ηλεκτρονικό σύστημα πληρωμής διοδίων θα εισαχθεί στην Κροατία. Αυτό το σύστημα θα επιτρέπει τη διέλευση όλων των οχημάτων που διαθέτουν πομποδέκτη (e-Pass) με παράλληλη αυτόματη σάρωση των πινακίδων κυκλοφορίας του οχήματος, ώστε να καταγράφονται οι παραβάτες και οι πληρωμές διοδίων θα πραγματοποιούνται ηλεκτρονικά. Αυτό αναμένεται να συμβάλει στην αποφυγή κυκλοφοριακής συμφόρησης σε σημαντικούς δρόμους.
- ΓΕΡΜΑΝΙΑ: Διόδια τέλη επιβάλλονται σε δίκτυο 51.000 χιλιομέτρων μόνο στα φορτηγά που επί του παρόντος ζυγίζουν 7,5 τόνους, ωστόσο, από την επόμενη χρονιά, προτίθενται να κατεβάσουν το όριο στους 3,5 τόνους. Επιπλέον το 2024 τα τέλη κυκλοφορίας για φορτηγά στη Γερμανία θα είναι 200 ευρώ ακριβότερα ανά τόνο αερίου CO2 σε σύγκριση με φέτος. Τα φορτηγά που εκπέμπουν υψηλό ποσοστό αερίων CO2 υπόκεινται σε υψηλότερα διόδια, ωστόσο, από την επόμενη χρονιά, υψηλότεροι φόροι θα ισχύουν και για φορτηγά 3,5 τόνων.
- ΓΑΛΛΙΑ: Η περιοχή της Αλσατίας της Γαλλίας δεν έχει προς το παρόν διόδια. Ωστόσο, από το 2024 θα θεσπιστεί φόρος κυκλοφορίας βάσει χιλιομέτρων για τα φορτηγά, αλλά δεν είναι ακόμη σαφές ποιο τιμολόγιο θα εφαρμόζεται σε κάθε κατηγορία. Επιπλέον, πρόσφατα έγινε εφαρμογή της τεχνολογίας διοδίων ελεύθερης ροής για οχήματα που διαθέτουν ηλεκτρονικό πομποδέκτη στον αυτοκινητόδρομο της Νορμανδίας. Τα οχήματα που είναι ήδη εγγεγραμμένα στο σύστημα και διαθέτουν πομποδέκτη θα πληρώνουν αυτόματα τα διόδια μέσω ειδικής πλατφόρμας, ενώ οι οδηγοί που δεν είναι εγγεγραμμένοι ως τακτικοί χρήστες θα μπορούν να πληρώνουν τα διόδια ηλεκτρονικά ή τηλεφωνικά. Αυτό θα επιτρέψει την αποφυγή κυκλοφοριακής συμφόρησης στον αυτοκινητόδρομο υψηλής κυκλοφορίας.
- ΙΣΠΑΝΙΑ: Από το 2024, η Ισπανία σχεδιάζει να μετατρέψει όλους τους αυτοκινητόδρομους σε δρόμους με διόδια. Δεν είναι ακόμη σαφές εάν το ύψος των φόρων θα εξαρτηθεί από την κατηγορία των φορτηγών, τον αριθμό των διανυόμενων χιλιομέτρων ή άλλους παράγοντες. Είναι πιθανό ότι θα επιβληθεί ένα πάγιο τέλος σε όλους τους δρόμους, αλλά δεν είναι σαφές ποιο τιμολόγιο θα εφαρμοστεί σε διαφορετικούς αυτοκινητόδρομους.
- ΟΛΛΑΝΔΙΑ: Από το 2024 θα καθιερωθούν διόδια στον αυτοκινητόδρομο Blankenburg που συνδέει τους δρόμους Α15 και Α20 και στον νέο αυτοκινητόδρομο ViA15 που συνδέει τους δρόμους Α15 και Α12 στην Ολλανδία. Αυτά τα διόδια θα είναι προσωρινά και θα διαρκέσουν μόνο μέχρι το 2030. Οι τιμές δεν έχουν ακόμη αποφασιστεί, αλλά είναι πιθανό ο συντελεστής που εφαρμόζεται για όλα τα φορτηγά να είναι 7,94 ευρώ και στους δύο δρόμους. Αναμένεται επίσης ότι το 2026 θα αφαιρεθούν οι βινιέτες και θα επιβληθούν διόδια για φορτηγά σε ορισμένους δρόμους. Αυτά τα διόδια θα ισχύουν για όλα τα οχήματα που ζυγίζουν περισσότερο από 3,5 τόνους. Οι τιμές θα εξαρτηθούν από το πόσα χιλιόμετρα έχει διανύσει το φορτηγό, πόσο ζυγίζει το όχημα και σε ποια κατηγορία ανήκει.
- ΔΑΝΙΑ: Από το 2025 θα θεσπιστεί φόρος κυκλοφορίας βάσει χιλιομέτρων για τα βαρέα οχήματα, οι συντελεστές του οποίου θα εξαρτώνται από το πόσο αέριο CO2 εκπέμπουν. Αυτός ο φόρος θα επηρεάσει περισσότερο τα φορτηγά που κινούνται με βενζίνη και ντίζελ. Οι οδηγοί φορτηγών με μηδενικές εκπομπές ρύπων θα πληρώνουν 0,2 κορόνα Δανίας ανά χιλιόμετρο, ενώ οι οδηγοί φορτηγών με βενζίνη ή ντίζελ θα πληρώνουν 1,3 ανά χιλιόμετρο. Ο φόρος αυτός θα ισχύει για φορτηγά βάρους 12 τόνων και άνω και από το 2027 θα ισχύει και για τα μικρότερα φορτηγά.