Του Κώστα Αγγελόπουλου
Σε θρίλερ εξελίσσεται η υπόθεση των υπερχρεωμένων νοικοκυριών, οι δικηγόροι των οποίων έχουν προκαλέσει το αδιαχώρητο στα Ειρηνοδικεία, όπου σπεύδουν να καταθέσουν αιτήσεις πελατών τους για την υπαγωγή στο νόμο Κατσέλη.
Σύμφωνα με δικηγορικούς συλλόγους, μέχρι χθες είχαν κατατεθεί 6.250 αιτήσεις, ενώ μέχρι αύριο 31 Δεκεμβρίου, οπότε εκπνέει η προθεσμία υποβολής αιτήσεων στο νόμο Κατσέλη, με το ισχύον ελαστικότερο καθεστώς, όσον αφορά στα κριτήρια, ενδέχεται να φθάσει τις 8.000.
Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι οφειλέτες και το οποίο έχει μετατραπεί σε εφιάλτη, είναι ότι μέχρι αύριο πρέπει οπωσδήποτε να καταθέσουν την αίτηση για την υπαγωγή στο νόμο Κατσέλη, με το παλιό, ευνοϊκότερο καθεστώς, όμως σκοντάφτουν, όπως καταγγέλλουν, στο γεγονός ότι οι τράπεζες δεν τους χορηγούν βεβαιώσεις οφειλών και αντίγραφα των δανειακών τους συμβάσεων, οι οποίες αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι των αιτήσεών τους. Η ισχύουσα νομοθεσία ορίζει πως τα δικαιολογητικά αυτά οι τράπεζες υποχρεούνται να τα χορηγούν ανέξοδα και εντός προθεσμίας 10 εργάσιμων ημερών, κάτι που φαίνεται να μην τηρείται πάντα αφού υπάρχουν καταγγελίες ακόμη και για καθυστερήσεις που φθάνουν τους δύο μήνες.
Επειδή όμως κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει, οι οφειλέτες κινδυνεύουν, από την 1η Ιανουαρίου του 2016, να βρεθούν αντιμέτωποι με το νέο πλαίσιο για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, που τίθεται σε εφαρμογή και που προβλέπει ότι οι «κόκκινοι» δανειολήπτες θα αντιμετωπίσουν εταιρείες διαχείρισης ή και μεταβίβασης απαιτήσεων για τη ρύθμιση των δανείων τους. Πέρα από αυτό, υπάρχει και το ενδεχόμενο από την 15η Φεβρουαρίου να «ανοίξει» ο δρόμος για τη μεταβίβαση της διαχείρισης απαιτήσεων και στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας, «κόκκινων» δανείων που έχουν υποθήκη πρώτη κατοικία, καταναλωτικών και μη εξυπηρετούμενων δανείων μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Η προθεσμία των 45 ημερών…
Το υπουργείο Οικονομικών, δεχόμενο τις καταγγελίες των οφειλετών για την «απροθυμία» των τραπεζών να τους δώσουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά, αλλά και πιέσεις από τον Δικηγορικό Σύλλογο Ελλάδας, ο οποίος ζητεί από την Κυβέρνηση να παρέμβει άμεσα νομοθετικά αναστέλλοντας έως τις 29/02/2016 για λόγους ανωτέρας βίας για όσους έχουν αιτηθεί έως και την 31/12/2015 αναλυτικές βεβαιώσεις οφειλών και αντίγραφα των δανειακών συμβάσεων από τα πιστωτικά ιδρύματα.
Εξαιτίας αυτών των πιέσεων, το υπουργείο Οικονομικών, με εγκύκλιό του δίνει τη δυνατότητα στους δανειολήπτες να υποβάλλουν τα δικαιολογητικά τους 45+2 ημέρες μετά την κατάθεση στα Ειρηνοδικεία της σχετικής αίτησης υπαγωγής τους στο Νόμο Κατσέλη, με την προθεσμία για υποβολή αίτησης να εκπνέει στις 31/12/2015. Το θετικό στην περίπτωση αυτή είναι ότι θα ισχύει το παλιό και ευνοϊκότερο καθεστώς.
Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στην σχετική ανακοίνωση για την ερμηνευτική εγκύκλιο για το Νόμο Κατσέλη του υπουργείου Οικονομικών, «μετά από καταγγελίες των καταναλωτών για δικαιολογημένες ή αδικαιολόγητες καθυστερήσεις από τις τράπεζες στην έκδοση των αναγκαίων πιστοποιητικών για προσκόμιση στα Ειρηνοδικεία, εκδόθηκε από το υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, ερμηνευτική εγκύκλιος σύμφωνα με την οποία:
Α. Η υποβολή της αίτησης στα Ειρηνοδικεία θα γίνεται κανονικά μέχρι τις 31/12/2015.
Β. Η υποβολή των δικαιολογητικών μπορεί να πραγματοποιηθεί έως και 45 ημέρες συν 2 ημέρες μετά την κατάθεση της αίτησης στα Ειρηνοδικεία.
Γ. Εξακολουθούν να ισχύουν όλες οι διατάξεις του νόμου 4346/2015».
Η ερμηνευτική εγκύκλιος
Σύμφωνα με την ερμηνευτική εγκύκλιο της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή, διευκρινίζεται ότι επί αιτήσεων που κατατίθενται μέχρι και τις 31.12.2015 με ελλιπή δικαιολογητικά, ή επί αιτήσεων που δεν είναι πλήρεις λόγω της μη εκπλήρωσης της -εκ νόμου απορρεούσης υποχρέωσης- των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων περί χορήγησης αναλυτικών καταστάσεων οφειλών εντός δεκαημέρου, οι Γραμματείες των αρμόδιων κατά τόπο Ειρηνοδικείων οφείλουν να παραλαμβάνουν και να πρωτοκολλούν τις αιτήσεις από τους δανειολήπτες και να χορηγούν προθεσμία δεκαπέντε (15) ημερών, παρατεινόμενη μέχρι ένα μήνα προκειμένου να προβεί ο αιτών στις αναγκαίες συμπληρώσεις.
Σε κάθε περίπτωση, η προθεσμία αυτή μπορεί να παραταθεί για δύο (2) επιπλέον ημέρες, αν η Γραμματεία του κατά τόπο αρμόδιου Ειρηνοδικείου αδυνατεί ανυπαίτια να προβεί στον τυπικό έλεγχο αυτής.
Η καθυστέρηση χορήγησης αναλυτικών καταστάσεων οφειλών, (σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 2 του ν. 3869/2010), εκ μέρους των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων προκύπτει με βεβαιότητα από την προσκόμιση αντιγράφου αίτησης των δανειοληπτών προς τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και την παρέλευση απράκτου της δεκαήμερης προθεσμίας που θέτει ο νόμος στα τελευταία.
Η εγκύκλιος καταλήγει αναφέροντας ότι «σύμφωνα με την παράγραφο 11 του άρθρου 14 του Ν. 4346/2015, ‘Η εφαρμογή του παρόντος άρθρου αρχίζει από 1.1.2016 και δεν καταλαμβάνει εκκρεμείς υποθέσεις καθώς και αιτήσεις που έχουν κατατεθεί έως και 31-12-2015’. Συνεπώς, ο νομοθέτης κάνει λόγο για κατάθεση, και όχι ολοκλήρωση κατάθεσης, όπου η τελευταία δύναται να ολοκληρωθεί έως συνολικής προθεσμίας σαράντα επτά (47) ημερών, όπως προκύπτει από τα παραπάνω».
Στην ουσία πάντως, το πρόβλημα δεν βρίσκει ολοκληρωμένη λύση, καθώς οι δανειολήπτες είναι υποχρεωμένοι μέχρι αύριο, 31 Δεκεμβρίου, να καταθέσουν όσα δικαιολογητικά έχουν για υπαγωγή στο νόμο Κατσέλη και μετά από 45 μέρες να υποβάλλουν τα υπόλοιπα δικαιολογητικά. Πόσοι θα προλάβουν όμως μέχρι αύριο να προλάβουν να καταθέσουν την αίτηση; Αυτό είναι άγνωστο, καθώς στα Ειρηνοδικεία αναμένεται και αύριο να προκληθεί «έμφραγμα». Γι’ αυτό, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες από νομικούς κύκλους, ασκείται εντονότερη πίεση προς το υπουργείο Οικονομικών να δώσει παράταση και στην προθεσμία για την κατάθεση αίτησης υπαγωγής στο νόμο Κατσέλη. Αν ικανοποιηθεί το αίτημα των δικηγόρων – εκπροσώπων των υπερχρεωμένων νοικοκυριών, θα φανεί αύριο…
στο 