Στις 30 Ιουνίου εκπνέει η προθεσμία για την υποχρεωτική καταγραφή, πιστοποίηση και αναβάθμιση των ασανσέρ που λειτουργούν σε δημόσια και ιδιωτικά κτίρια. Το θέμα προκαλεί πονοκέφαλο σε ιδιοκτήτες και διαχειριστές πολυκατοικιών.
Η ισχύουσα Κοινή Υπουργική Απόφαση 28425/2008, η οποία αποτελεί το βασικό νομοθετικό πλαίσιο, προβλέπει συγκεκριμένες απαιτήσεις για τους ανελκυστήρες: αρχικούς και περιοδικούς ελέγχους, συμμόρφωση με τις προδιαγραφές ασφαλείας, καταχώρηση στις αρμόδιες τεχνικές υπηρεσίες των Δήμων.
Με κοινή τους ανακοίνωση, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Βιοτεχνών- Εγκαταστατών- Συντηρητών Ανελκυστήρων (ΠΟΒΕΣΑ) έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου, ζητώντας από την Πολιτεία να παρέμβει άμεσα με παράταση της προθεσμίας και ρεαλιστικό επανασχεδιασμό των διαδικασιών.
Το βασικό πρόβλημα είναι ότι, 17 χρόνια μετά τη θεσμοθέτηση της ΚΥΑ, η Πολιτεία δεν γνωρίζει ούτε τον ακριβή αριθμό των ανελκυστήρων που λειτουργούν στη χώρα. Το Ενιαίο Μητρώο Ανελκυστήρων, που θεσπίστηκε με νόμο το 2022 για να καλύψει αυτό το κενό, παραμένει ανενεργό. Αυτό σημαίνει ότι σε πολλές περιπτώσεις, ούτε οι Δήμοι ούτε οι ιδιοκτήτες γνωρίζουν τι πρέπει να δηλωθεί, πώς και πού. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση Δήμου στην Ανατολική Αττική, όπου η Τεχνική Υπηρεσία δεν διαθέτει ψηφιακή υποδομή ούτε επαρκές προσωπικό για να διεκπεραιώσει αιτήσεις καταχώρισης, οδηγώντας σε καθυστερήσεις μηνών.
Στο μεταξύ, οι τεχνικές δυνατότητες της αγοράς είναι περιορισμένες. Σήμερα λειτουργούν μόνο 17 διαπιστευμένοι φορείς ελέγχου ανελκυστήρων, οι οποίοι, λόγω νομοθετικών περιορισμών, μπορούν να διενεργούν πολύ περιορισμένο αριθμό ελέγχων ημερησίως. Ενδεικτικά, εταιρεία ελέγχου φέρεται να έχει δεχθεί πάνω από 400 αιτήσεις στο πρώτο τρίμηνο του 2025 και δεν μπορεί να ανταποκριθεί, παρ’ όλες τις προσπάθειες επέκτασης του δυναμικού της. Το αποτέλεσμα είναι διαχειριστές να πιέζουν καθημερινά για ραντεβού, υπό τον φόβο των προστίμων.
Η ΠΟΜΙΔΑ ζητεί επειγόντως πρόγραμμα επιδότησης, τουλάχιστον για την κάλυψη των βασικών διατάξεων ασφαλείας. Ζητεί συγκεκριμένα:
- Να δοθεί άμεσα εξάμηνη τουλάχιστον μεταβατική παράταση της προθεσμίας καταχώρησης, ώστε να καθησυχαστούν οι ιδιοκτήτες και διαχειριστές πολυκατοικιών και να μην πιέζουν τους επαγγελματίες για το απολύτως ακατόρθωτο της καταχώρησης των ανελκυστήρων μέχρι 30.6.2025.
- Να ενεργοποιηθεί το ηλεκτρονικό «Ενιαίο Μητρώο Ανελκυστήρων» με υποχρέωση δήλωσης μέχρι 31.12.2025 με απλοποιημένο τρόπο, των βασικών πληροφοριακών στοιχείων ΟΛΩΝ των ιδιωτικών και δημόσιων ανελκυστήρων της χώρας.
- Να εκδοθεί η νέα αναθεωρημένη Κ.Υ.Α. για τους ανελκυστήρες βάσει των στοιχείων που θα συγκεντρωθούν στο Μητρώο, με μεταβατικές διατάξεις κλιμακωτών περαιτέρω προθεσμιών αναβάθμισης ασφαλιστικών διατάξεων και καταχώρισης πιστοποιημένων ανελκυστήρων, ανά δεκαετία κατασκευής κάθε ανελκυστήρα ή με άλλες παραμέτρους που θα προκύψουν από την απογραφή στο Μητρώο, ώστε να διευκολυνθούν τόσο οι πολίτες, όσο και οι επαγγελματίες που θα ασχοληθούν με τις σχετικές εργασίες της υποχρεωτικής αναβάθμισης ασφάλειας και τις επιθεωρήσεις για την έκδοση πιστοποιητικών καλής λειτουργίας τους.
- Να καταρτιστεί και να τεθεί σε ισχύ πρόγραμμα επιδότησης έστω και μέρους του κόστους αναβάθμισης των υποχρεωτικών και μόνον διατάξεων ασφαλείας των ανελκυστήρων των παλαιών κυρίως πολυκατοικιών της χώρας, ώστε οι διαχειρίσεις τους να μπορέσουν να πείσουν τις Γενικές Συνελεύσεις των συνιδιοκτητών τους να αποφασίσουν και να ξεκινήσουν τις απαραίτητες ενέργειες και δαπάνες για την τεχνική αναβάθμισή τους και την πιστοποίηση και καταχώρησή τους απευθείας στο «Ενιαίο Μητρώο Ανελκυστήρων», που είναι και ο τελικός στόχος.
Τα «τσουχτερά» πρόστιμα
Η Κοινή Υπουργική Απόφαση 28425/2008 προβλέπει σαφές πλαίσιο διοικητικών κυρώσεων για παραβάσεις που σχετίζονται με την εγκατάσταση, τη λειτουργία, την καταγραφή και την πιστοποίηση των ανελκυστήρων. Σύμφωνα με το άρθρο 11 της ΚΥΑ, σε όσους παραβιάζουν τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις διατάξεις της απόφασης, επιβάλλονται διοικητικά πρόστιμα, το ύψος των οποίων κυμαίνεται από 500 έως και 10.000 ευρώ.
Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι σε περίπτωση λειτουργίας ανελκυστήρα χωρίς την απαιτούμενη πιστοποίηση ελέγχου καλής λειτουργίας από διαπιστευμένο φορέα, ο υπεύθυνος μπορεί να τιμωρηθεί με πρόστιμο έως και 10.000 ευρώ. Ανάλογο πρόστιμο μπορεί να επιβληθεί και για τη μη καταχώρηση του ανελκυστήρα στις αρμόδιες τεχνικές υπηρεσίες του οικείου δήμου, όπως επίσης και για τη μη τήρηση των υποχρεώσεων συντήρησης και περιοδικού ελέγχου.
Επιπλέον, προβλέπεται ότι όταν διαπιστώνεται λειτουργία ανελκυστήρα που ενέχει σοβαρούς κινδύνους για την ασφάλεια των χρηστών, οι ελεγκτικές Αρχές μπορούν να διατάξουν όχι μόνο την επιβολή προστίμου αλλά και την άμεση διακοπή λειτουργίας του ανελκυστήρα μέχρι την αποκατάσταση της συμμόρφωσης. Σε περιπτώσεις υποτροπής, δηλαδή όταν ο ιδιοκτήτης ή ο διαχειριστής έχει παραβιάσει στο παρελθόν τις ίδιες διατάξεις, το πρόστιμο μπορεί να αυξηθεί και να επαναληφθεί.
στο 