Έναν χρήσιμο με 10 ερωτήσεις και απαντήσεις για τον τρόπο που βρίσκεται η λύση για τα εξ αδιαιρέτου ακίνητα προκειμένου οι συνιδιοκτήτες τέτοιων ακινήτων να γνωρίζουν πώς να κινηθούν αλλά και για να αποφεύγονται οι συγκρούσεις μεταξύ τους δημοσιεύει η εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ με τη βοήθεια του προέδρου της ΠΟΜΙΔΑ/δικηγόρου Στράτου Παραδιά.
Αναλυτικά:
1) Πώς γίνεται σήμερα η διανομή ενός εξ αδιαιρέτου ακινήτου;
Αν πρόκειται για ένα μεγάλο οικόπεδο, η διανομή είναι καταρχήν αυτούσια, εάν αυτό είναι δυνατόν και εάν επιτρέπεται από τους πολεοδομικούς κανόνες. Αν δηλαδή, για παράδειγμα, ένα οικόπεδο ή αγροτεμάχιο μπορεί να διαχωριστεί με δικαστική απόφαση σε δύο ή περισσότερα άρτια και οικοδομήσιμα τμήματα ή σε μια πολυώροφη οικοδομή, μπορεί με δικαστική απόφαση να συστηθούν περισσότερες ανεξάρτητες οριζόντιας ιδιοκτησίες συνιδιοκτήτες. Αυτoύσια διανομή διατάσσεται και όταν η διανομή αφορά πολλά περιουσιακά στοιχεία, που μπορούν να διανεμηθούν στους συνιδιοκτήτες είτε ατομικό είτε και κατά ομάδες.
2) Τι ισχύει στην περίπτωση που είναι αδύνατη η αυτούσια διανομή;
Τότε, που είναι και το πλέον σύνηθες στην πράξη, το δικαστήριο διατάσσει την πώληση του ακινήτου με πλειστηριασμό και τη διανομή του χρηματικού ποσού που θα εισπραχθεί (εκπλειστηριάσματος), οπότε καθένας θα λάβει ποσό ανάλογο του εξ αδιαιρέτου ποσοστού του.
3) Τι ισχύει αν ένας συνιδιοκτήτης ζητήσει διανομή με πλειστηριασμό και ένας άλλος αυτούσια διανομή;
Το δικαστήριο σε μια τέτοια περίπτωση είναι ελεύθερο κατά την κρίση του είτε να δεχθεί το αίτημα του ενάγοντος για πλειστηριασμό ή να δεχθεί το αίτημα κάποιου εκ των εναγομένων για αυτούσια διανομή
4) Τι ισχύει όταν οι συνιδιοκτήτες διαφωνούν για τον τρόπο χρήσης του κοινού ακινήτου;
Ο νόμος προβλέπει ότι κάθε συνιδιοκτήτης έχει το δικαίωμα χρήσης του ακινήτου εφόσον δεν παραβλάπτει τη σύγχρηση των άλλων, κάτι όμως πρακτικά ανέφικτο για τα περισσότερα ακίνητα. Για τι η χρήση του κοινού ακινήτου καθορίζεται είτε με κοινή συμφωνία όλων των συνιδιοκτητών, είτε, εν διαφωνία τους, με απόφαση της πλειοψηφίας τους, υπολογιζόμενη με βάση τα ποσοστά συνιδιοκτησίας τους. Η πλειοψηφία αυτή μπορεί να ασκήσει την τακτική διοίκηση και εκμετάλλευση του ακινήτου σύμφωνα με τον οικονομικό του σκοπό. Αν δεν υπάρχει ούτε συμφωνία ούτε πλειοψηφία, π.χ. αν και οι δύο συνιδιοκτήτες έχουν από 50% καθένας, όποιος από τους δύο επιθυμεί μπορεί να ζητήσει από το δικαστήριο να τον ορίσει διαχειριστή του ακινήτου ή της περιουσίας ή να καθορίσει τον τρόπο διοίκησης που είναι ο πλέον συμφέρων για όλους τους συνιδιοκτήτες.
5) Τι ισχύει σε περίπτωση διαφωνίας ως προς την πώληση συνιδιόκτητου ακινήτου;
Κάθε συνιδιοκτήτης μπορεί να πουλήσει το μερίδιό του ξεχωριστά, καθορίζοντας ο ίδιος το τίμημα που ζητάει. Αν όμως εκ του λόγου αυτού είναι αδύνατη η πώληση, καθένας συνιδιοκτήτης ή και περισσότεροι μαζί μπορούν να ασκήσουν στο Μονομελές Πρωτοδικείο του τόπου του ακινήτου αγωγή διανομής του εναντίον αυτών που διαφωνούν.
6) Αν στο οικόπεδο υπάρχει οικοδομή, πότε επιτρέπεται η ανοικοδόμηση;
Η ανοικοδόμηση επιτρέπεται εφόσον η οικοδομή αυτή έχει νόμιμα χαρακτηριστεί ως κατεδαφιστέα, ως επικίνδυνη ή ως ετοιμόρροπη ή εφόσον, λόγω παλαιότητας ή σημαντικών ζημιών, η διατήρησή της είναι για όλους τους συγκύριους ασύμφορη. Το ίδιο ισχύει αν η διατήρηση της υφιστάμενης οικοδομής είναι ασύμφορη επειδή δεν εξαντλεί τον επιτρεπόμενο συντελεστή δόμησης.
7) Επιτρέπεται η συμπληρωματική ανοικοδόμηση;
Αν είναι δυνατή και συμφέρουσα η συμπληρωματική ανοικοδόμηση έως την εξάντληση του συντελεστή δόμησης, μπορεί να ζητηθεί από το δικαστήριο, υπό τους ίδιους όρους.
8) Τι δικαιώματα έχουν οι συνιδιοκτήτες που ανήκουν στη μειοψηφία;
Οποιοσδήποτε από τους συγκύριους που περιλαμβάνονται στη μειοψηφία δικαιούται να προτείνει διάφορη λύση από αυτή που προτείνει η πλειοψηφία, καταθέτοντας στον ίδιο συμβολαιογράφο, 15 τουλάχιστον ημέρες πριν από τη δικάσιμο, τα αναγκαία «σχέδια συμβάσεων, έγγραφα και σχεδιαγράμματα, συντεταγμένα και υπογεγραμμένα.
9) Τι ισχύει σε περίπτωση ασυμφωνίας των συγκυρίων;
Σε περίπτωση ασυμφωνίας των συγκυρίων αυτών ως προς το πρόσωπο ή την καταλληλότητα του προτεινόμενου άλλου εργολάβου, λαμβάνεται απόφαση ύστερα από αίτηση οποιουδήποτε από αυτούς τους συγκύριους, η οποία υποβάλλεται μέσα στην προθεσμία του πενταμήνου.
Η κατάρτιση της παραπάνω σύμβασης εργολαβίας γίνεται μέσα σε προθεσμία τριάντα ημερών από την έκδοση της δικαστικής απόφασης. Αν περάσουν όλες οι προθεσμίες, η δικαστική απόφαση παύει να ισχύει.
10) Τι δικαιώματα έχει. ένας συνιδιοκτήτης εξ αδιαιρέτου κάποιου 350 ακινήτου;
Κάθε συνιδιοκτήτης, ανεξάρτητα από το πόσο μικρό είναι το ιδιοκτησιακό του μερίδιο, έχει το απαράγραπτο δικαίωμα της δικαστικής διανομής του ακινήτου μεταξύ των συγκυρίων του με αγωγή του στο αρμόδιο Πρωτοδικείο.