Μπαράζ ενστάσεων και δικαστικών προσφυγών για τη διεκδίκηση αυξήσεων και αναδρομικών επικουρικών συντάξεων έχουν ξεκινήσει χιλιάδες συνταξιούχοι. Αυτό αφορά τους ασφαλισμένους που είχαν πληρώσει αυξημένες εισφορές άνω του 6% και οι επικουρικές συντάξεις εκδόθηκαν μετά τον Μάιο του 2016. Επίσης επισημαίνεται πως σύμφωνα με την εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ δικαιούχοι του μέτρου είναι σχεδόν 100.000.
Οι προσφυγές
Πολλοί συνταξιούχοι, κυρίως τραπεζοϋπάλληλοι, έχουν ήδη προσφύγει στη Δικαιοσύνη. Καταγγέλλουν ότι, παρά τις καταβληθείσες αυξημένες εισφορές, το ΕΤΕΑΕΠ (επικουρικό ταμείο) απορρίπτει τα αιτήματά τους με την αιτιολογία ότι δεν δικαιούνται προσαύξηση. Όμως κατά τις συνταξιουχικές οργανώσεις – το άρθρο 96 του Ν. 4387/2016 ορίζει ρητά ότι η προσαύξηση που προβλέπεται για τις κύριες συντάξεις εφαρμόζεται κατ’ αναλογία και στις επικουρικές. Έτσι, οι δικαστικές αποφάσεις που αναμένονται το επόμενο διάστημα θεωρούνται καθοριστικές για χιλιάδες συνταξιούχους, οι οποί- οι περιμένουν να αποκατασταθεί μια εκκρεμότητα ετών και να λάβουν τόσο την αύξηση στην επικουρική τους σύνταξη όσο και τα αναδρομικά που δικαιούνται.
Τονίζεται ότι τα Ταμεία στα οποία οι ασφαλισμένοι κατέβαλαν εισφορές άνω του 6% είναι 16, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται όλα τα τραπεζικά επικουρικά (Εθνικής, Εμπορικής, Alpha Bank, ATE), της ΔΕΗ, της ΕΡΤ, των εμποροϋπαλλήλων (ΤΕΑΥΕΚ), του ΙΚΑ – ΕΤΕΑΜ για τα βαρέα και του ΤΕΑΧ (χημικοί).
Τα ποσά
Η οικονομική διεκδίκηση των συνταξιούχων σχετίζεται με την προσαύξηση 0,075% για κάθε έτος καταβολής επιπλέον εισφορών μέχρι και το 2014, η οποία δεν ενσωματώθηκε στις συντάξεις τους. Η συγκεκριμένη προσαύξηση αφορά το τμήμα της επικουρικής σύνταξης που αντιστοιχεί στα χρόνια ασφάλισης έως το 2014. Παρότι οι εισφορές είχαν καταβληθεί, σε πολλές περιπτώσεις δεν μεταφράστηκαν σε αντίστοιχη αύξηση του ποσού σύνταξης ούτε σε αναδρομικά, με αποτέλεσμα οι συνταξιούχοι να μπορούν σήμερα να διεκδικήσουν τα οφειλόμενα με αίτηση επανυπολογισμού στο ΕΤΕΑΕΠ, από το οποίο εκδόθηκε η σύνταξή τους.
Το ύψος των αναδρομικών ποικίλλει, ανάλογα με τον χρόνο αποχώρησης από την εργασία, και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να φτάσει ακόμη και τα 16.800 ευρώ. Το δικαίωμα αυτό κατοχυρώθηκε με τον Νόμο 4387/2016 (νόμος Κατρούγκαλου) και διατηρήθηκε στη μεταγενέστερη νομοθεσία (Ν. 4670/2020, νόμος Βρούτση). Η ρύθμιση είναι ξεκάθαρη: για κάθε επιπλέον 1% εισφοράς ο ασφαλισμένος δικαιούται προσαύξηση σύνταξης που υπολογίζεται με συντελεστή 0,075% για κάθε έτος ασφάλισης με αυξημένες εισφορές. Παρά τη σαφήνεια του πλαισίου, όπως παρατηρούν οι εκπρόσωποι των συνταξιούχων, το ΕΤΕΑΕΠ δεν εφάρμοσε την πρόβλεψη στις επικουρικές συντάξεις που εκδόθηκαν μετά τον Μάιο του 2016. Μόλις το 2022-2023 ξεκίνησε να καταβάλλει προσαυξήσεις σε κάποιες περιπτώσεις, αφήνοντας σε εκκρεμότητα τις συντάξεις όσων αποχώρησαν από το 2017 έως το 2022.
Εφόσον η απόφαση δεν περιλαμβάνει την προσαύξηση ή εφόσον δεν καταβλήθηκαν αναδρομικά μπορούν να καταθέσουν αίτηση ή ένσταση στον ΕΦΚΑ-ΕΤΕΑΕΠ. Για παράδειγμα, μια επικουρική που ορίστηκε στα 400 ευρώ και καταβλήθηκε με καθυστέρηση 12 μηνών θα έπρεπε να συνοδεύεται από αναδρομικά 4.800 ευρώ. Αν αυτό δεν συνέβη, ο συνταξιούχος έχει δικαίωμα να ζητήσει τη διαφορά.
Την ίδια ώρα, χιλιάδες συνταξιούχοι οι οποίοι αποχώρησαν μετά τον Μάιο του 2016 δικαιούνται αναδρομικά κύριων συντάξεων από τον νόμο Βρούτση (Ν. 4670/2020), παρότι έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης, τα οποία δεν έχουν λάβει. Δηλαδή, δεν τους έχει γίνει ο απαραίτητος επανυπολογισμός της σύνταξής τους και, ως εκ τούτου, δεν έχουν λάβει ούτε τα αυξημένα μηνιαία ποσά ούτε τα αναλογούντα αναδρομικά.
Οι νέες αυξήσεις ισχύουν από τον Οκτώβριο του 2019, με αποτέλεσμα οι δικαιούχοι να λαμβάνουν και αναδρομικά. Σε πολλές περιπτώσεις τα ποσά κυμαίνονται από 3.000 έως 5.000 ευρώ για ασφαλισμένους με 35-36 χρόνια, ενώ για όσους έχουν 40 έτη και υψηλό συντάξιμο μισθό τα ποσά μπορεί να ξεπεράσουν τα 8.500 ευρώ.
Τα παραδείγματα
Σύμφωνα με τη νομοθεσία, όσοι συνταξιοδοτήθηκαν με περισσότερα από 30 έτη ασφάλισης θα έπρεπε να είχαν λάβει αυξήσεις βάσει των βελτιωμένων ποσοστών αναπλήρωσης του Ν. 4670/2020.
Για παράδειγμα:
- Στα 31 έτη ασφάλισης αντιστοιχεί προσαύξηση 1,08% στην ανταποδοτική σύνταξη.
- Στα 40 έτη η προσαύξηση φτάνει το 7,2%.
Σε ενδιάμεσες περιπτώσεις εφαρμόζονται αναλογικά ποσοστά. Επισημαίνεται ότι, αν και ο ΕΦΚΑ αναγνωρίζει τις καθυστερήσεις, καλεί τους συνταξιούχους να ελέγξουν προληπτικά τις αποφάσεις συνταξιοδότησής τους και να προβούν σε αίτηση επανεξέτασης εφόσον διαπιστώσουν απόκλιση από τα δικαιούμενα ποσά. Πολλοί από τους θιγόμενους δεν έχουν λάβει καμία σχετική ενημέρωση και αγνοούν ότι ενδέχεται να δικαιούνται αύξηση και αναδρομικά. Σε άλλες περιπτώσεις, η καθυστέρηση οφείλεται στο γεγονός ότι δεν έχει ολοκληρωθεί ο επανυπολογισμός για τεχνικούς λόγους ή λόγω αδράνειας στην αξιολόγηση περιπτώσεων με διαδοχική ή παράλληλη ασφάλιση.