Ανάσα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) ο θεσμός των μικροχρηματοδοτήσεων. Υπενθυμίζεται πως σε απευθείας μετάδοση από την αίθουσα εκδηλώσεων το ΤΜΕΔΕ στο σύγχρονο έξυπνο και ενεργειακά αυτόνομο κτήριο στο κέντρο της Αθήνας, δόθηκε πρόσφατα το πρώτο δάνειο, στο πλαίσιο του θεσμού των μικροχρηματοδοτήσεων που ξεκίνησε και στην ελληνική αγορά.
Χρειάστηκαν μερικά λεπτά της ώρας, κάποια κλικ στην οθόνη του υπολογιστή προκειμένου να ανεβούν τα απαιτούμενα έγγραφα και να γίνει η ταυτοποίηση του υποψήφιου δανειολήπτη προκειμένου να δει το ποσό του δανείου να πιστώνεται στον τραπεζικό του λογαριασμό. Όλα αυτά από απόσταση χωρίς να χρειαστεί η φυσικού του παρουσία ή η δια ζώσης επικοινωνία με κάποιον αρμόδιο υπάλληλο.
Το δάνειο δόθηκε από τον νέο φορέα μικροχρηματοδοτήσεων, ΤΜΕΔΕ Microfinance Solutions, που αποτελεί και τον πρώτο θεσμικό φορέα αυτής της κατηγορίας στην Ελλάδα, που αδειοδοτήθηκε από την Τράπεζα της Ελλάδας.
Η ΤΜΕΔΕ Microfinance Solutions προσφέρει ολοκληρωμένες ψηφιακές υπηρεσίες μικροχρηματοδοτήσεων, σε συνεργασία με το ΤΜΕΔΕ σε όλη την ελληνική επικράτεια, παρέχοντας μικροχρηματοδοτήσεις ενίσχυσης κεφαλαίου κίνησης και επενδυτικού σκοπού, έως 25.000 ευρώ για δάνεια κεφαλαίου κίνησης ή/και δάνεια επενδυτικού σκοπού, με μηδενικά έξοδα δανείου. Συνεργαζόμενη τράπεζα είναι η Attica Bank, ενώ για την πρώτη φάση της λειτουργίας του, το πελατολόγιο του ΤΜΕΔΕ Microfinance Solutions περιλαμβάνει μόνο εγγεγραμμένα μέλη του ΤΜΕΔΕ, ενώ τα επόμενα έτη ο φορέας σκοπεύει να διευρύνει τους πελάτες του και σε άλλους κλάδους. Το ΤΜΕΔΕ Microfinance Solutions θα μπορεί να συμμετάσχει σε ευρωπαϊκά επενδυτικά προγράμματα, εγγυοδοτικά προγράμματα της Αναπτυξιακής Τράπεζας ή άλλα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα.
Όπως τόνισε ο πρόεδρος του ΤΜΕΔΕ. Κωνσταντίνος Μακέδος η έναρξη λειτουργίας της TMEDE Μicrofinance Solutions σηματοδοτεί την ενεργητική απάντηση του ΤΜΕΔΕ στην απαίτηση να συγχρονιστούμε με τη δυναμική των αλλαγών και των αναγκών του τεχνικού κόσμου. Στο σημερινό ανταγωνιστικό περιβάλλον, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, στην πλειοψηφία τους εταιρείες του τεχνικού κόσμου, δεν μπορούν να επιβιώσουν χωρίς φυσιολογική ροή χρηματοδότησης. Επιχειρώντας, κάθε φορά, να διαβλέπουμε, και να στοιχιζόμαστε με τις νέες προκλήσεις που γεννούν, οι ραγδαίες οικονομικές, κοινωνικές, περιβαλλοντολογικές και τεχνολογικές εξελίξεις, ως Όμιλος ΤΜΕΔΕ προχωρούμε σε στρατηγικές επιλογές που διευρύνουν το επιχειρησιακό μας portfolio, ανέφερε ο κ.Μακέδος
Τι είναι η μικροχρηματοδότηση και ποιους αφορά
Η μικροχρηματοδότηση, όπως ανέφερε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, κάνοντας μια ιστορική αναδρομή στο θεσμό διεθνώς, περιλαμβάνει σήμερα ένα σύνολο χρηματοοικονομικών προϊόντων που απευθύνονται σε φυσικά πρόσωπα χαμηλών εισοδημάτων και σε πολύ μικρές νομικές οντότητες, που συνήθως αποκλείονται από τον τραπεζικό τομέα, κυρίως λόγω της αδυναμίας τους να παρέχουν εξασφαλίσεις προς εγγύηση των δανείων που λαμβάνουν. Ανάμεσα στα διάφορα χρηματοοικονομικά προϊόντα που περιλαμβάνονται στη μικροχρηματοδότηση (μικροασφάλιση, αποταμίευση, μεταφορά χρημάτων), το πιο γνωστό είναι η μικροπίστωση με την ευρεία έννοια μικροχρηματοδότηση. Η μικροχρηματοδότηση μπορεί να αποτελέσει ένα πολύτιμο εργαλείο όταν χρησιμοποιείται κατάλληλα για την δημιουργία ή την ανάπτυξη επιχειρήσεων και την καλυτέρευση των συνθηκών διαβίωσης των νοικοκυριών. Η μικροχρηματοδότηση είναι ένα ισχυρό όπλο για την καταπολέμηση της φτώχειας, έχοντας θετικό αντίκτυπο στους δανειολήπτες καθώς το επίπεδο εισοδήματός τους αυξάνεται μετά τη λήψη του δανείου.
Στην Ευρώπη η προώθηση του θεσμού των μικροχρηματοδοτήσεων εντάσσεται περισσότερο σε πολιτικές πρωτοβουλίες για την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και τη δημιουργία ευκαιριών για επιστροφή στην απασχόληση. Με έμμεσο τρόπο, η μικροχρηματοδότηση παρουσιάζεται ως ένας μοχλός για την καταπολέμηση της φτώχειας, προσφέροντας σε εκείνους που επωφελούνται από αυτήν, την ευκαιρία να ξεφύγουν από τον κοινωνικό αποκλεισμό μέσω της δημιουργίας ή της ανάληψης μιας επιχείρησης.
Η πλειοψηφία των παρόχων μικροχρηματοδότησης, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, είναι μη τραπεζικά ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων (94%), τα οποία λειτουργούν ως ΜΚΟ, μη τραπεζικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (NBFIs), κυβερνητικοί φορείς και συνεταιρισμοί.
H αυξανόμενη ζήτηση για νέες εναλλακτικές μορφές χρηματοδότησης, όπως αποτυπώνεται και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δημιούργησε την ανάγκη ύπαρξης θεσμικού πλαισίου στην Ελλάδα για δύο λόγους: τη διευκόλυνση των πολύ μικρών επιχειρήσεων στην πρόσβαση χρηματοδότησης και την ενίσχυση κοινωνικών ομάδων για την αντιμετώπιση της ανεργίας και του κοινωνικού αποκλεισμού.
Τι προβλέπει το νομοθετικό πλαίσιο
Ο νόμος 4701 του 2020, υπό το πνεύμα του Ευρωπαϊκού Κώδικα Καλής Πρακτικής για τη χορήγηση μικροπιστώσεων, έθεσε τα θεμέλια για την ανάπτυξη του κλάδου. Θεσπίστηκε κατά κύριο λόγο για να καλύψει το χρηματοδοτικό κενό το οποίο υπάρχει στην επιχειρηματική δραστηριότητα και πλήττει κυρίως όσους βρίσκονται στο ξεκίνημα της επιχειρηματικής τους δραστηριοποίησης, γιατί ένα από τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πολύ μικρές επιχειρήσεις, είναι η πρόσβαση τους στον τραπεζικό δανεισμό, ιδίως λόγω αδυναμίας παροχής των εξασφαλίσεων που απαιτεί η τραπεζική ενωσιακή νομοθεσία. Επίσης, κατά τη θέσπιση του νόμου αναγνωρίστηκε η σημασία που έχει η δυνατότητα παροχής από τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων συμβουλευτικών υπηρεσιών επιχειρηματικής εκπαίδευσης στους δικαιούχους των μικροχρηματοδοτήσεων. Έτσι, και στο πνεύμα αυτό, ο νόμος καθιέρωσε υποχρεωτική τη δυνατότητα αυτή.
Ο νόμος, όπως ανέφερε ο διοικητής της ΤτΕ, για τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων έχει ως στόχο την διαμόρφωση ενός νέου πυλώνα, παράλληλου με το τραπεζικό σύστημα, για την άντληση κεφαλαίων από φυσικά και νομικά πρόσωπα που αναπτύσσουν ή έχουν δυνατότητα να αναπτύξουν επιχειρηματική / επαγγελματική δραστηριότητα. Αυτός ο νέος πυλώνας λειτουργεί συμπληρωματικά και όχι ανταγωνιστικά ως προς τις τράπεζες
Ως ίδρυμα μικροχρηματοδοτήσεων νοείται το νομικό πρόσωπο με έδρα την Ελλάδα που χορηγεί μικροχρηματοδοτήσεις, δηλαδή δάνεια μέχρι ποσού 25.000 ευρώ.
Σχετικά με τις δραστηριότητες των ιδρυμάτων μικροχρηματοδοτήσεων, αυτά μπορούν να χορηγούν ενδεικτικά μικροχρηματοδοτήσεις έως 25.000 ως εξής:
- όλες τις μορφές πιστώσεων, είτε για την κάλυψη επενδυτικών αναγκών, είτε ως κεφάλαιο κίνησης,
- προϊόντα χρηματοδοτικής μίσθωσης για την απόκτηση εξοπλισμού,
- αυτοτελείς εγγυήσεις, οι οποίες δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιηθούν για τη λήψη δανείων από άλλα χρηματοδοτικά ιδρύματα,
Δικαιούχοι αυτών των μορφών πιστώσεων
Οι πολύ μικρές οντότητες, τα φυσικά πρόσωπα με σκοπό τη σύσταση πολύ μικρών οντοτήτων, τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα και οι Φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας.
Εκτός από τις προαναφερθείσες πιστώσεις, τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων μπορούν να χορηγούν μορφές πιστώσεων που αποβλέπουν στην ενίσχυση δημόσιων πολιτικών ή την κοινωνική και οικονομική ένταξη ευάλωτων κοινωνικά ομάδων, μέχρι 25.000 ευρώ.
Οι πιστώσεις αυτές αφορούν, ιδίως, στην αντιμετώπιση της ανεργίας. Δικαιούχοι της τέταρτης αυτής μορφής πίστωσης είναι τα φυσικά πρόσωπα που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικά ομάδες, καθώς και τα φυσικά πρόσωπα που επιδιώκουν την κάλυψη δαπανών σχετιζόμενες με την εκπαίδευσή τους.
Επίσης, τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων οφείλουν να παρέχουν συμβουλευτικές υπηρεσίες επιχειρηματικής εκπαίδευσης και καθοδήγησης στους δικαιούχους.
Ως προς τους όρους χορήγησης μικροχρηματοδότησης, η μικροχρηματοδότηση δεν απαιτεί τη χορήγηση από το δικαιούχο εμπράγματης ασφάλειας, ενδέχεται, όμως, να του ζητηθούν κάποιες εγγυήσεις.
Ο χρόνος αποπληρωμής των δανείων δεν μπορεί να είναι μικρότερος από δώδεκα μήνες ούτε να υπερβαίνει τα δέκα έτη, ενώ ο δικαιούχος έχει δικαίωμα πρόωρης αποπληρωμής.
Για την προστασία του δικαιούχου, ο νόμος επιβάλλει διαφάνεια στους όρους δανειοδότησης με την υποχρεωτική αναγραφή τους στη σύμβαση μεταξύ δικαιούχου και ιδρύματος και επίσης επιβάλλει τον επακριβή προσδιορισμό των τυποποιημένων πληροφοριών για τη διαφήμιση και την εμπορική προώθηση των προϊόντων των ιδρυμάτων αυτών.
Ο νόμος προβλέπει τη συμμετοχή των ιδρυμάτων αυτών σε προγράμματα που χρηματοδοτούνται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, υπό την προϋπόθεση ότι θα έχουν λάβει προηγουμένως πιστοποίηση συμμόρφωσή τους με τον Ευρωπαϊκό Κώδικα Καλής Πρακτικής για τη Χορήγηση Μικροπιστώσεων.
Η Τράπεζα της Ελλάδος έχει οριστεί ως αρμόδια αρχή, επιφορτισμένη με την αδειοδότηση και την εποπτεία των ιδρυμάτων μικροχρηματοδοτήσεων.
Από την έναρξη ισχύος του νόμου μέχρι σήμερα έχουν λάβει άδεια λειτουργίας από την Τράπεζα της Ελλάδος τρία ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων: «Τ.Μ.Ε.Δ.Ε. Microfinance Solutions» «Μicrosmart» και «AΦΗ Microfinance Α.Ε.» που έλαβαν άδεια τον Ιανουάριο του 2022, το Μάρτιο και το Μάιο του 2023 αντίστοιχα και αναμένεται να ξεκινήσουν τη δραστηριοποίησή τους στο αμέσως επόμενο διάστημα.
Από το 2014 η AΦΗ και από το 2018 η Μicrosmart (ως Microstar) δραστηριοποιούνταν ως αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρείες στο χώρο των μικροχρηματοδοτήσεων, μεσολαβώντας προς συγκεκριμένες τράπεζες για την εκταμίευση από αυτές μικροδανείων προς πελάτες, που οι ίδιες οι εταιρείες είχαν προσεγγίσει και καταρχάς αξιολογήσει.
στο 