Αυξήσεις στους μισθούς των εργαζομένων του Δημοσίου Τομέα και στις συντάξεις περιλαμβάνει μεταξύ άλλων ο προϋπολογισμός 2024 που κατατέθηκε στη Βουλή. Όπως περιγράφεται στον προϋπολογισμό η κυβέρνηση έλαβε μια σειρά από μέτρα, από το πρώτο εξάμηνο του 2023 και συνεχίζουν να υλοποιούνται με στόχο την τόνωση του διαθέσιμου εισοδήματος και τη μείωση των ανισοτήτων.
Αναλυτικά:
Τα μέτρα για την ενίσχυση του εισοδήματος
Δημόσιο
• η αναμόρφωση του ειδικού μισθολογίου των ιατρών του ΕΣΥ με μεσοσταθμική αύξηση 10% και κόστος 92 εκατ. ευρώ για το 2023 και 65 εκατ. ευρώ για το 2024 και εφεξής,
• η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης στους δημοσίους υπαλλήλους με κόστος 202 εκατ. ευρώ ετησίως και στους συνταξιούχους με ετήσιο κόστος 274 εκατ. ευρώ, οι οποίες θεσπίστηκαν σε συνέχεια της μονιμοποίησης της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης στον ιδιωτικό τομέα,
• η διευθέτηση μισθολογικών αιτημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων με κόστος 58,5 εκατ. ευρώ ετησίως,
• η κατάργηση της ειδικής εισφοράς 1% υπέρ του ΤΠΔΥ με ετήσιο κόστος 80 εκατ. ευρώ,
Συνταξιούχοι
• η καταβολή τον Μάρτιο 2023 εφάπαξ οικονομικής ενίσχυσης από 200 έως 300 ευρώ σε συνταξιούχους που δεν έλαβαν αύξηση στις συντάξεις τους το 2023 λόγω προσωπικής διαφοράς, με κόστος 280 εκατ. ευρώ,
Επιδόματα
• η αύξηση της διάρκειας του επιδόματος μητρότητας σε εννέα μήνες για γυναίκες απασχολούμενες στον ιδιωτικό τομέα με κόστος 64 εκατ. ευρώ ετησίως και
• η αύξηση των επιδομάτων αναπηρίας του ΟΠΕΚΑ και του ΕΦΚΑ κατά 8% από 1ης Μαΐου 2023 με κόστος 63 εκατ. ευρώ για το 2023 και 95 εκατ. ευρώ για το 2024 και εφεξής.
Επιπλέον, τον Απρίλιο 2023 αυξήθηκε ο κατώτατος μισθός στα 780 ευρώ από το ποσό των 713 ευρώ.
Οι παρεμβάσεις για τη μείωση των ανισοτήτων
Μετά τις διπλές εκλογές του Μαΐου – Ιουνίου 2023, τον σχηματισμό κυβέρνησης τον Ιούνιο 2023 και τις προγραμματικές δηλώσεις, εξαγγέλθηκε πλέγμα παρεμβάσεων, που αφορούσε στο δεύτερο εξάμηνο του έτους 2023 και το 2024, για την τόνωση του διαθέσιμου εισοδήματος και τη μείωση των ανισοτήτων. Ειδικότερα, προβλέφθηκαν τα παρακάτω μέτρα:
• αναμορφώνεται το μισθολόγιο του δημόσιου τομέα για την ενίσχυση των εισοδημάτων στον δημόσιο τομέα, τη στήριξη σε μεγαλύτερο βαθμό των χαμηλόμισθων δημοσίων υπαλλήλων, των οικογενειών με παιδιά και όσων κατέχουν θέση ευθύνης στο Δημόσιο (συνολικό δημοσιονομικό κόστος 25 εκατ. ευρώ για το 2023 και 931 εκατ. ευρώ για το 2024). Οι βασικές παρεμβάσεις αφορούν στην οριζόντια αύξηση κατά 70 ευρώ στον βασικό μισθό, στην αύξηση της οικογενειακής παροχής από 20 έως 50 ευρώ μηνιαίως, στην αύξηση των επιδομάτων θέσης ευθύνης κατά 30% και στην αύξηση του επιδόματος παραμεθορίου και ειδικών συνθηκών εργασίας στα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας. Παράλληλα, αυξάνεται το μισθολόγιο των μελών ΔΕΠ καθώς και τα έξοδα μετακίνησης και διανυκτέρευσης του πολιτικού και ένστολου προσωπικού,
• θεσμοθετήθηκαν αυξήσεις με ετήσιο κόστος 7 εκατ. ευρώ για την αναπροσαρμογή των συντάξεων ειδικών κατηγοριών οι οποίες υπάγονται στη δικαιοδοσία του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών – ΓΛΚ. Λόγω της αναδρομικής ισχύος της ρύθμισης, ανάλογα με την κατηγορία των συνταξιούχων, το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται σε 5 εκατ. ευρώ για το 2023 και 56 εκατ. ευρώ το 2024,
• θεσμοθετείται μόνιμη παροχή ύψους 150 ευρώ για την πραγματοποίηση αγορών από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς του πολιτισμού, του τουρισμού και των μεταφορών, στο πλαίσιο της οικονομικής ενίσχυσης περίπου 200.000 νέων ηλικίας 18 και 19 ετών (συνολικό δημοσιονομικό κόστος 31 εκατ. ευρώ για καθένα από τα έτη 2023 και 2024),
• παρέχεται τον Δεκέμβριο 2023 έκτακτη ενίσχυση από 100 έως 200 ευρώ, με δημοσιονομικό κόστος 107 εκατ. ευρώ, για την οικονομική στήριξη περίπου 750.000 συνταξιούχων με συντάξεις έως 1.600 ευρώ που έχουν προσωπική διαφορά άνω των 10 ευρώ,
• μονιμοποιείται η πλήρης απαλλαγή περίπου 200.000 πρώην δικαιούχων ΕΚΑΣ από τη συμμετοχή τους στη φαρμακευτική δαπάνη (δημοσιονομικό κόστος 38 εκατ. ευρώ κατ’ έτος),
• αυξάνεται από τον Δεκέμβριο 2023 κατά 8% το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα για την εισοδηματική ενίσχυση περίπου 225.000 ευάλωτων νοικοκυριών (δημοσιονομικό κόστος 4 εκατ. ευρώ για το 2023 και 43 εκατ. ευρώ για το 2024),
• επεκτείνεται το επίδομα μητρότητας από το 2024 στους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αγρότες στους εννέα μήνες, για την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας και τη στήριξη της οικογένειας, σε συνέχεια και της ήδη θεσμοθετημένης αύξησης σε εννέα μήνες για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα (δημοσιονομικό κόστος 40 εκατ. ευρώ για το 2024),
• προβλέπεται ο διπλασιασμός του επιτυχημένου προγράμματος «ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ» με επιπλέον 375 εκατ. ευρώ υπό μορφή δανείων, για την αντιμετώπιση του ιδιαίτερα έντονου στεγαστικού προβλήματος, ιδίως των νέων ατόμων και τη στήριξη του οικογενειακού προγραμματισμού. Σημειώνεται ότι ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος ανήλθε στο 1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 750 εκατ. ευρώ προέρχονται από τα ταμειακά διαθέσιμα της ΔΥΠΑ και το υπόλοιπο από τις τράπεζες,
• αυξάνεται αναδρομικά από την 1η Ιουλίου 2023 το πτητικό επίδομα για τους πιλότους και τα πληρώματα των πυροσβεστικών αεροσκαφών, με δημοσιονομικό κόστος 700 χιλ. ευρώ ετησίως και
• παρέχεται οικονομική στήριξη κατά τον μήνα Δεκέμβριο 2023 σε ευάλωτα νοικοκυριά, που περιλαμβάνει τους δικαιούχους του επιδόματος παιδιού του ΟΠΕΚΑ (μιάμιση μηνιαία δόση), τους δικαιούχους των αναπηρικών επιδομάτων του ΟΠΕΚΑ και του e-ΕΦΚΑ (200 ευρώ), τους δικαιούχους του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος (50% της μηνιαίας δόσης), χαμηλοσυνταξιούχους χωρίς προσωπική διαφορά με κύριες συντάξεις έως 700 ευρώ και ανασφάλιστους υπερήλικες (150 ευρώ). Το σύνολο των δικαιούχων εκτιμάται σε 2,3 εκατομμύρια, με δημοσιονομικό κόστος 352 εκατ. ευρώ.
Επιπλέον των ανωτέρω δημοσιονομικών μέτρων εφαρμόζονται οι ακόλουθες παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας και στο συνταξιοδοτικό σύστημα:
- από τον Ιανουάριο 2024 αίρεται το πάγωμα των τριετιών στους μισθωτούς,
- καταργείται η μείωση 30% επί των συντάξεων για τους απασχολούμενους συνταξιούχους και αντικαθίσταται με εισφορά 10% επί των πρόσθετων αμοιβών που λαμβάνουν από την εργασία τους και
- αυξάνονται εκ νέου από την 1η Ιανουαρίου 2024 οι συντάξεις κατά τον μέσο όρο της αύξησης του ΑΕΠ και του πληθωρισμού 2023, με υπολογιζόμενο κόστος 430 εκατ. ευρώ.
Επιπλέον, οι παρεμβάσεις φορολογικής φύσης αφορούν:
- στην αύξηση του αφορολόγητου κατά 1.000 ευρώ στους φορολογούμενους με ένα ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα (δημοσιονομικό κόστος 135 εκατ. ευρώ για το 2024),
- στη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% για κατοικίες που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές (δημοσιονομικό κόστος 26 εκατ. ευρώ για το 2024) και
- στην αναμόρφωση του πλαισίου λειτουργίας της κεφαλαιαγοράς με σημαντικά επενδυτικά και φορολογικά κίνητρα:
α) μείωση του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίων από 0,5% σε 0,2% (ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 22 εκατ. ευρώ),
β) μείωση κατά 50% του φόρου χρηματιστηριακών συναλλαγών (ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 21 εκατ. ευρώ) και
γ) κατάργηση του φόρου τόκων ομολόγων σε κρατικά και επιχειρηματικά ομόλογα (ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 7 εκατ. ευρώ).
Οι δηλώσεις Χατζηδάκη και Πετραλιά
Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, συνοδευόμενος από τον υφυπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Αθανάσιο Πετραλιά, κατέθεσε σήμερα στη Βουλή τον Κρατικό Προϋπολογισμό για το 2024.
Για το θέμα ο υπουργός κ. Χατζηδάκης δήλωσε τα εξής: «Κατέθεσα πριν από λίγο στη Βουλή τον Κρατικό Προϋπολογισμό για το 2024, καθώς και την εισηγητική του έκθεση. Ποια είναι τα βασικά στοιχεία που αναδεικνύονται από αυτόν τον Προϋπολογισμό:
1. H ελληνική οικονομία έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα ανθεκτική τα τελευταία χρόνια παρά τις αλλεπάλληλες κρίσεις, ξεπερνώντας πολλές φορές τις προβλέψεις. Πράγματι το 2023 η Ελλάδα απέκτησε την επενδυτική βαθμίδα από μια σειρά διεθνών οίκων αξιολόγησης, σημείωσε τον τρίτο υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μείωσε την ανεργία στα προ κρίσεως επίπεδα, επιτυγχάνοντας παράλληλα, παρά τις αλλεπάλληλες φυσικές καταστροφές, ένα πρωτογενές πλεόνασμα που ξεπέρασε τις προβλέψεις του μεσοπρόθεσμου προγράμματος. Και αυτά με μία πολύ σημαντική μείωση του δημόσιου χρέους ως προς το ποσοστό του ΑΕΠ. Οι θετικές αυτές εξελίξεις συμπυκνώνονται στο ότι χωρίς να αυξηθούν οι φόροι σημειώθηκε αύξηση των εσόδων κατά 9,1%.
2. Το 2024 θα προχωρήσουμε με την ίδια βασικά συνταγή. Θα επιδιώξουμε δηλαδή να συνδυάσουμε τη δημοσιονομική σταθερότητα με τις αναπτυξιακές πολιτικές, την κοινωνική ευαισθησία στην πράξη. Ο προϋπολογισμός προβλέπει υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης σε σχέση με τη φετινή χρονικά, χαμηλότερο πληθωρισμό, ακόμα μεγαλύτερη μείωση του δημοσίου χρέους και πιο υψηλά ποσοστά απασχόλησης. Σημειώνω ότι όλα αυτά θα επιτευχθούν μένοντας απολύτως προσηλωμένοι στο στόχο για ακόμα υψηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα σε σχέση με φέτος (2,1%).
3. Υπογραμμίζω ιδιαίτερα τις θετικές εξελίξεις για τις επενδύσεις. Φέτος είχαμε μια αύξηση των επενδύσεων κατά 7,1%, ενώ το 2024 προβλέπεται στο σχέδιο του προϋπολογισμού μια αύξηση κατά 15,1%. Αυτό θα επιτευχθεί με ένα συνδυασμό ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένων φυσικά των αυξημένων επενδύσεων από το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης.
4. Ο Προϋπολογισμός ενσωματώνει μόνιμες φοροελαφρύνσεις με 7 διαφορετικούς τρόπους. Παράλληλη όμως στόχευσή μας για το 2024 είναι η περαιτέρω μείωση της φοροδιαφυγής. Ήδη το κενό ΦΠΑ , δηλαδή τα χρήματα που χάνει το κράτος από την είσπραξη του ΦΠΑ έχουν περιοριστεί από το 23% το 2018 στο 15% φέτος. Στόχος είναι να περιοριστεί περισσότερο το κενό αυτό και να φτάσουμε στο 9% το 2026. Εντωμεταξύ προωθούμε δράσεις σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα για τον περιορισμό τηςφοροδιαφυγής: σύνδεση των POS με τις ταμειακές μηχανές τους πρώτους μήνες του 2024, υποχρεωτικότητα του συστήματος my Data, γενίκευση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης, νέες ρυθμίσεις για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, μέτρα αντιμετώπισης του λαθρεμπορίου και νέο δίκαιο σύστημα φορολόγησης για τους ελεύθερους επαγγελματίες.
5. Αυτονόητα, βασική επιδίωξη της κυβέρνησης και το 2024 είναι η άσκηση μιας ουσιαστικής κοινωνικής πολιτικής. Προς αυτή την κατεύθυνση θα υπάρξουν αυξήσεις μισθών των δημοσίων υπαλλήλων μετά από 14 χρόνια, νέα αύξηση των συντάξεων, αύξηση του αφορολόγητου για οικογένειες με παιδιά, καθώς και αύξηση των αναπηρικών επιδομάτων και του κοινωνικού επιδόματος αλληλεγγύης.
Σημαντική επίσης προς την κατεύθυνση μιας ουσιαστικής κοινωνικής πολιτικής είναι η αύξηση των δαπανών για την παιδεία και την υγεία. Συγκεκριμένα για την Υγεία θα υπάρξει μια αύξηση κατά 20% της χρηματοδότησης των νοσοκομείων συνολικού ποσού 481 εκατ. ευρώ, καθώς επίσης και μια αύξηση των δαπανών για την Παιδεία της τάξεως των 255 εκατ. ευρώ. Τα κονδύλια αυτά θα προέλθουν σε πολύ μεγάλο ποσοστό από τον περαιτέρω περιορισμό της φοροδιαφυγής. Αυτό που θέλω να υπογραμμίσω είναι ότι η κυβέρνηση θα εφαρμόσει μια πολιτική η οποία θα συνδυάζει τη δημοσιονομική σοβαρότητα με την κοινωνική ευαισθησία. Την αποτελεσματικότητα με τη δικαιοσύνη. Το 2024 η ελληνική οικονομία θα ανέβει ακόμα πιο ψηλά! Μένουμε στο δρόμο της ευθύνης κάνοντας όλες εκείνες τις εκσυγχρονιστικές τομές που χρειάζεται η οικονομία μας και αποβαίνουν προς όφελος ιδιαίτερα των κοινωνικά αδυνάμων συμπολιτών μας».
Ο υφυπουργός κ. Πετραλιάς έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Ο Προϋπολογισμός του 2024 αποτελεί τον πρώτο μετά από 13 έτη που καταρτίζεται με το αξιόχρεο της
χώρας να έχει ανακτήσει την επενδυτική του βαθμίδα. Αυτό αποτελεί πρωτίστως επίτευγμα της ελληνικής κοινωνίας, αλλά και ευθύνη δική μας να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες των πολιτών με τις κατάλληλες πολιτικές προς όφελός τους, διαφυλάττοντας σε κάθε περίπτωση τη δημοσιονομική ισορροπία που έχει επιτύχει η χώρα.
Η Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού του 2024 επιβεβαιώνει τα μεγέθη του πρωτογενούς πλεονάσματος, 1,1% για το 2023 και 2,1% για το 2024, που είχαν προβλεφθεί στο Προσχέδιο του Προϋπολογισμού, ενώ συμπεριλαμβάνει όλα τα μέτρα που έχουν εξαγγελθεί προεκλογικά προς εφαρμογή το 2023 και 2024, τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, όπως και επιπρόσθετα μέτρα στήριξης που εξαγγέλθηκαν πρόσφατα. Σε αυτά τα πλαίσια, ο Προϋπολογισμός του 2024 περιλαμβάνει μόνιμες παρεμβάσεις ενίσχυσης του εισοδήματος ύψους 1,6 δισ. ευρώ για το 2024.
Στα κείμενα που κατατέθηκαν στη βουλή, περιλαμβάνεται και ο Προϋπολογισμός επιδόσεων, όπου προς πληροφόρηση των πολιτών και του κοινοβουλίου παρέχεται αναλυτική πληροφόρηση για τις δαπάνες κάθε Υπουργείου ανά Πρόγραμμα, του στόχους κάθε προγράμματος χρησιμοποιώντας ποσοτικούς δείκτες επίτευξης στόχων, ενώ εισάγεται ο πράσινος Προϋπολογισμός (Green Budgeting) για πρώτη φορά για όλα τα Υπουργεία, παρουσιάζοντας τη θετική ή αρνητική επίδραση κάθε προγράμματος στο περιβάλλον. Επιπρόσθετα, στην εισηγητική έκθεση περιλαμβάνεται και σχετικό κεφάλαιο για την επίδραση των δημοσιονομικών παρεμβάσεων στους δείκτες ανισότητας, οι οποίοι βαίνουν μειούμενοι. Συνεχίζουμε να εφαρμόζουμε απαρέγκλιτα το πρόγραμμα για το οποίο εξέλεξαν την Κυβέρνηση οι πολίτες, υλοποιώντας τώρα τις Μεγάλες Αλλαγές που έχει ανάγκη η χώρα. Αλλαγές στο πεδίο της φοροδιαφυγής, στη θωράκιση της χώρας έναντι των οικονομικών συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, στην ενίσχυση της υγείας, αλλά και στο βασικό πρόσταγμα της κοινωνίας για αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος».
στο 