Την κατηγορηματικά θετική τους απάντηση στο ερώτημα για το εάν τελικά η κλιματική κρίση και οι φυσικές καταστροφές σχετίζονται, έδωσαν οι εισηγητές που πλαισίωσαν σχετική ενότητα στο συνέδριο του Economist, λέγοντας μάλιστα ότι «πλέον υπάρχουν και εκείνα τα αποδεικτικά στοιχεία που το καταδεικνύουν και το αποδεικνύουν ξεκάθαρα». Θέμα του συνεδρίου η «Διαχείριση φυσικών καταστροφών: Προστατεύοντας τη ζωή – Χτίζοντας Ανθεκτικότητα», ενώ αυτό πραγματοποιείται στο πλαίσιο της 87ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με την ΔΕΘ-HELEXPO.
«Την τελευταία εξαετία, υπάρχει τεράστια αύξηση των φυσικών καταστροφών και πρέπει να τις αντιμετωπίσουμε επειγόντως, με πανέξυπνους τρόπους και με σοβαρότητα, αν θέλουμε να είμαστε αποτελεσματικοί», επισήμανε από το βήμα του συνεδρίου ο διευθυντής και πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Μανώλης Πλειώνης, επισημαίνοντας ότι τα δεδομένα και οι επιστημονικές αναλύσεις που πλέον υπάρχουν, επιτρέπουν και την χάραξη των πολιτικών.
Λέγοντας ότι «δεν υπάρχει χώρος για μικροσυμφέροντα», ο κ. Πλειώνης ανέφερε ότι από το 1990 έως το 2006 ο αριθμός των φυσικών καταστροφών καταγράφεται σημαντικά αυξημένος, κυρίως με την εμφάνιση πλημμυρών και καταιγίδων και όχι τόσο με γεωλογικές αλλαγές και σεισμούς. Ενδεικτικά ανέφερε ότι το κόστος των φυσικών καταστροφών από 135 δισ. δολάρια το 2017, έφτασε πέρυσι στα 280 δισ. δολάρια.
Κατά τον ίδιο, μέχρι το 2019 λόγω της εκδήλωσης των φυσικών καταστροφών εκτοπίστηκαν 1,65 δισ. άτομα από πλημμύρες και 1,43 δισ. άτομα λόγω ξηρασίας και όπως είπε ενδεικτικά, «οι εκτοπισμένοι άνθρωποι από φυσικές καταστροφές, είναι περισσότεροι από αυτούς που εγκατέλειψαν τις περιοχές τους λόγω συρράξεων». Για την Ελλάδα, ο ίδιος είπε ότι ως 2021 την τελευταία 15ετία «είδαμε εκτοπισμούς στο εσωτερικό της χώρας, λόγω πυρκαγιάς στην Εύβοια πέρυσι και περιμένουμε και άλλους, εξαιτίας των πρόσφατων φυσικών καταστροφών στην Βόρεια Ελλάδα και κυρίως στη Θεσσαλία».
Για το θέμα των εκτοπισμών των πληθυσμών λόγω φυσικών καταστροφών, ο κ. Πλειώνης υπογράμμισε την ανάγκη να υπάρξει ένα διεθνές δεσμευτικό νομικό σύστημα για την προστασία των ανθρώπων αυτών, όπως ισχύει για άλλους μετανάστες.
Την ανάγκη στο μέλλον να εξετάζεται το ζήτημα της πρόληψης και της αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών όχι μόνο με αποσπασματικές πρακτικές, αλλά θέτοντας μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους αποκατάστασης των φυσικών υποδομών που είναι κρίσιμες για την οικολογική ισορροπία και για τη βιώσιμη ανάπτυξη, υπογράμμισε από την πλευρά της η Βουλευτής ΝΔ, πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος της Βουλής, Διονυσία -Θεοδώρα Αυγρινοπούλου, σημειώνοντας ότι είναι επιτακτική η ανάγκη για την ανασύσταση των δασών, ακτών ελών, αλλά και του θαλάσσιου οικοσυστήματος.
Υπογράμμισε τη σημασία της γοργότερης δράσης προς την υιοθέτηση της ευρωπαϊκής δέσμης μέτρων προκειμένου να επιτευχθεί ταχύτερα ο μετριασμός των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής που απειλεί τα οικοσυστήματα και σημείωσε ότι «όσοι ασχολούμαστε με τα ζητήματα πρόληψης, αντιμετώπισης και αποκατάστασης των φυσικών καταστροφών, πρέπει συνεργαστούμε με ηγέτη την επιστημονική κοινότητα, να εκπαιδευτούμε εκ νέου, και να κινούμαστε με γνώμονα την ολιστική προσέγγιση των πραγμάτων».
Κατά την ίδια, η αποκατάσταση είναι η λέξη κλειδί για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τη μείωση της έντασης των φυσικών και ανθρωπογενών φαινομένων στην κατεύθυνση αντιμετώπισης των επιπτώσεών τους, ενώ όπως πρόσθεσε «διαδραματίζει σπουδαίο ρόλο στην πρόληψη των φυσικών καταστροφών, ενώ είναι μονόδρομος για τη δημιουργία της ανθεκτικότητας των οικοσυστημάτων»,
Μεταξύ άλλων η ίδια αναγνώρισε ότι τα οικοσυστήματα που δημιουργήθηκαν μέσα φυσικές διεργασίες ως και εκατομμυρίων χρόνων, έχουν τη δική τους λογική και ισορροπία και σημείωσε ότι με την υπέρμετρη ανθρωπογενή υπέρβαση «αυτά διαταράσσονται και δεν έχουν τον επαρκή χρόνο και την ικανότητα να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα που τους δημιουργούμε, με αποτέλεσμα να συντείνουν είτε στη δημιουργία, είτε στην αυξημένη ένταση των φυσικών καταστροφών». Στο πλαίσιο αυτό, όπως είπε καθίσταται σαφές ότι είναι υψίστης σημασίας ο σεβασμός στις οικολογικές λειτουργίες, ώστε να μειωθεί η ένταση των φαινομένων και να ανασχεθεί και η κλιματική κρίση.
Άλλωστε, όπως είπε, σε σχέση με την αποκατάσταση και την πρόληψη των φυσικών καταστροφών είναι πολύ οικείο το παράδειγμα κατά το οποίο ένα οικολογικά ισόρροπο δάσος απορροφά ευκολότερα το νερό της βροχής και είτε αποτρέπει, είτε μειώνει τις πλημμύρες».
Για τις πρόσφατες πλημμύρες στο Θεσσαλικό κάμπο, η ίδια τόνισε ότι όπως φαίνεται, ένα από τα σημεία τρωτότητας που οδήγησαν στη μεγαλύτερη καταστροφή από αυτή που θα δημιουργούσε μόνο η έλευση της κακοκαιρίας Daniel, είναι και η μακρά διατάραξη του υδρολογικού δυναμικού της ευρύτερης περιοχής, με την πριν από πολλές 10ετίες -μεταξύ άλλων- αποξήρανση της λίμνης Κάρλας, την μακρά άρδευση και τη μείωση των υπογείων υδάτων. «Οι ανθρωπογενείς παρεμβάσεις που έγιναν όλα αυτές τις 10ετίες στη Θεσσαλία φαίνεται ότι έχουν πλέον υπερβεί τη λεγόμενη φέρουσα ικανότητα του οικοσυστήματος και αυτό δεν μπορεί να προσαρμοστεί ομαλά με τον άνθρωπο, και έτσι, με την ισχυρή πίεση που δέχτηκε από την κακοκαιρία, επέστρεψε μόνο του στην πρότερη κατάστασή του».
Στο ρόλο της diaNEOsis επικεντρώθηκε η διευθύντρια ερευνών του οργανισμού Φαίη Μακαντάση και αναφέρθηκε στην έρευνα που έγινε και ουσιαστικά αποτέλεσε μια πανοραμική ακτινογραφία της ελληνικής κοινωνίας γύρω από το θέμα των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Μεταξύ άλλων ανέφερε ότι όπως εκπονήθηκε σχέδιο ανασυγκρότησης για την περιοχή της Ηλείας μετά τις πυρκαγιές του 2007 και 2021, έτσι θα γίνει από τον οργανισμό για τον Έβρο και τη Θεσσαλία.
Η τεχνολογία δεν μπορεί από μόνη της να βοηθήσει στην πρόληψη φυσικών καταστροφών
«Ουδέτερα, ίσως και μη αποτελεσματικά» ως προς την πρόληψη και διαχείριση φυσικών καταστροφών, είναι από μόνα τους τα διαθέσιμα τεχνολογικά εργαλεία, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, τα δίκτυα 5G, οι εφαρμογές γεωεντοπισμού, τα συστήματα έγκαιρης ειδοποίησης ή έξυπνης διαχείρισης ή και τα drones. Για να αποδώσουν καρπούς, χρειάζεται να υπάρχει ένα επιχειρησιακό σχέδιο, ώστε να βοηθηθούν πραγματικά όσοι λαμβάνουν τις αποφάσεις, είτε μιλάμε για την Πυροσβεστική και τις ένοπλες δυνάμεις είτε για άλλα σώματα και για τις πολιτικές ηγεσίες που εμπλέκονται στη διαχείριση των φυσικών καταστροφών.
Την πεποίθηση αυτή εξέφρασε σήμερα, μιλώντας στο συνέδριο του Economist στο πλαίσιο της 87ης ΔΕΘ, ο CEO της θυγατρικής της Nova, «Nova ICT», Αλέξανδρος Μπρέγιαννης, ο οποίος ξεκαθάρισε: «Ο επιχειρησιακός σχεδιασμός είναι το υπόβαθρο για να γίνει οτιδήποτε γύρω από την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών. Αυτός θα προσδιορίσει πλήρως τις τεχνολογίες που θα χρησιμοποιήσουμε κάθε φορά -όχι το ανάποδο».
Πάντως, κατά τον κ.Μπρέγιαννη, αυτό που πιθανότατα θα κάνει τη διαφορά τα επόμενα χρόνια στον χώρο της πρόληψης και αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών είναι η Τεχνητή Νοημοσύνη, υπό την προϋπόθεση ότι θα τροφοδοτείται από τα «σωστά», ουσιαστικά δεδομένα. Σε διαφορετική περίπτωση, εξήγησε, αν δεν υπάρχουν τα σωστά δεδομένα, η χρήση αλγορίθμων μπορεί να οδηγήσει σε αστοχίες, όπως false alarms (λανθασμένους συναγερμούς, που θα κινητοποιούσαν ασκόπως τον μηχανισμό). «Έχοντας όμως τα δίκτυα 5G και αποκτώντας τη δυνατότητα να παρέχουμε στην Τεχνητή Νοημοσύνη ουσιαστικά δεδομένα σε πραγματικό χρόνο, θα έχουμε και τη δυνατότητα να παρεμβαίνουμε πολύ πιο στοχευμένα» είπε, επισημαίνοντας ότι τέτοια εργαλεία, που θα λαμβάνουν πολύ γρήγορα δεδομένα σε πραγματικά χρόνο, μπορούν να διευκολύνουν σημαντικά τη σωστή λήψη αποφάσεων -διαφορετικά «θα βασιζόμαστε απλά στην εμπειρία μας και σε γνώση που χρονολογείται από 30 χρόνια πίσω».
Τρία παραδείγματα για τη χρήση της τεχνολογίας στην πράξη
Ήδη, η Nova ICT εφαρμόζει τεχνολογικά εργαλεία για επικοινωνία και για πρόληψη πλημμυρικών φαινομένων και πυρκαγιών, μεταξύ άλλων στη Θεσσαλονίκη, στο Μαρούσι Αττικής και σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Προστασίας και Ανάπτυξης Υμηττού (ΣΠΑΥ).
Στη Θεσσαλονίκη εφαρμόζεται πιλοτική δράση, η οποία αφορά τη δημιουργία έξυπνου επιχειρησιακού κέντρου, ώστε όσοι επιχειρούν σε επίπεδο δημοτικής αρχής, είτε εθελοντές είτε ομάδες πολιτικής προστασίας, να έχουν απρόσκοπτη επικοινωνία μεταξύ τους μέσω των δικτύων πέμπτης γενιάς (5G), σε περίπτωση έκτακτων περιστατικών. «Είναι πολύ σημαντικό οι πυροσβέστες και όσοι εμπλέκονται στην πολιτική προστασία, να έχουν εργαλεία επικοινωνίας. Ζήσαμε το πρόβλημα στο Μάτι, όπου δεν υπήρχαν ούτε τα στοιχειώδη, ουτε σύστημα επικοινωνίας, για να ενημερωθούν αυτοί που έπρεπε να είναι στην πρώτη γραμμή, οι “first responders”» είπε ο κ.Μπέργιαννης.
Στον Υμηττό, ένα βουνό με σημαντικό δασικό κομμάτι, που περιβάλλει σχεδόν 12 δήμους της Αττικής, άρχισε η ανάπτυξη, σε συνεργασία με τη Nova ICT, καινοτόμων τεχνολογιών early warning (έγκαιρης προειδοποίησης) για την πρόληψη δασικών πυρκαγιών. «Έχουμε φτιάξει επιχειρησιακό κέντρο που συγκεντρώνει δεδομένα από αισθητήρες, περιβαλλοντικούς σταθμούς ή και drones, και ταυτόχρονα χρησιμοποιούμε ραντάρ υψηλής ανάλυσης και ευκρίνειας, που μπορούν να ανιχνεύσουν καπνό ακόμα και από απόσταση 10 χιλιομέτρων. Όλα αυτά με στόχο να προβλέψουν πώς θα εξελιχθεί μια φωτιά και να δώσουν μοντέλα διαχείρισης της έκτακτης κατάστασης (…) Από εδώ και πέρα πρέπει και η Τοπική Αυτοδιοίκηση να συμβάλλει σε αυτόν τομέα, δεν μπορούμε να περιμένουμε τα πάντα από ένα κεντρικό κράτος, μια κεντρική υπηρεσία, που δεν έχει γνώση των ιδιαιτεροτήτων σε τοπικό επίπεδο και των παραμέτρων που το χαρακτηρίζουν» υπογράμμισε.
Στον δήμο Αμαρουσίου, τέλος, «όπου -όπως και σε πολλούς άλλους δήμους της Ελλάδας- αντιμετωπίζονται πολλές φορές, ιδιαίτερα σε κάποιες γειτονιές, πλημμυρικά φαινόμενα, γιατί υπάρχουν αγωγοί ομβρίων, που πολλές φορές δεν είναι επαρκείς για την παροχέτευση του υδάτινου όγκου όταν υπάρχουν έντονες βροχοπτώσεις, εκεί σε συνεργασία με την τεχνική υπηρεσία, τοποθετήθηκαν αισθητήρες σε επιλεγμένα σημεία των αγωγών, που μετρούν τη ροή και τη στάθμη του νερού». Τα δεδομένα αυτά παρέχονται, όπως εξήγησε, σε πραγματικό χρόνο μέσω του δικτύου της Nova και αξιοποιούνται μέσω cloud και Τεχνητης Νοημοσύνης, ώστε μεταξύ άλλων να δημιουργηθούν αλγόριθμοι πρόβλεψης πλημμυρικών φαινομένων._
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
στο 