Εκ βάθρων αλλαγές στην ενοικίαση εξοχικών κατοικιών με τη σεζόν έχει πυροδοτήσει η ανάπτυξη της οικονομίας του διαμοιρασμού, με όλο και περισσότερους ιδιοκτήτες να διαθέτουν τα ακίνητά τους με όρους βραχυχρόνιας μίσθωσης, επωφελούμενοι από την ισχυρή ζήτηση που διαπιστώνεται για τη συγκεκριμένη αγορά.
Της Εύας Δ. Οικονομάκη
Η τάση που μεσουράνησε τις προηγούμενες δεκαετίες και ήθελε τους Έλληνες εκδρομείς να ενοικιάζουν εξοχικές κατοικίες με τη σεζόν κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών, με αιχμή το διάστημα από τα τέλη Μαΐου έως το α’ δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου, φθίνει σταδιακά, καθώς πλέον όλο και λιγότερα είναι τα ακίνητα που ενοικιάζονται με τον μήνα ή ακόμη και με τη σεζόν, γεγονός που έχει εκτινάξει στα ύψη τις ζητούμενες τιμές μίσθωσης.
«Αρκετοί συμπολίτες μας, κυρίως κάτοικοι των μεγάλων αστικών πόλεων, επέλεγαν διαχρονικά τη μίσθωση κατοικίας με τη σεζόν, ώστε να μπορεί η οικογένεια να κάνει τα μπάνια της και παράλληλα ο εργαζόμενος γονέας να μπορεί να πηγαινοέρχεται στην εργασία του καθημερινά αν είναι εντός του νομού Αττικής ή να επισκέπτεται το εξοχικό τα Σαββατοκύριακα, αν αυτό βρισκόταν σε κάποιον όμορο νομό», επισημαίνει στη Realnews ο πρόεδρος του πανελλαδικού δικτύου E-Real Estates, Θέμης Μπάκας.
Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, κυρίως των κατοίκων του Λεκανοπεδίου, βρίσκονταν παραθαλάσσιες περιοχές της Αττικής, όπως το Πόρτο Ράφτη, η Κινέτα, η Αγία Μαρίνα, το Σούνιο, η Ανάβυσσος ή ακόμη και η Βάρκιζα, με βασικό κριτήριο για την ενοικίαση εξοχικού την απόσταση από τη μόνιμη κατοικία. Ισχυρή ζήτηση καταγραφόταν και για περιοχές πέριξ του Κορινθιακού, με αιχμή το Λουτράκι, το Κιάτο και το Ξυλόκαστρο.
Ανακατατάξεις
Τον χάρτη των παραδοσιακών ενοικιάσεων, ωστόσο, άλλαξε τα τελευταία χρόνια η ραγδαία ανάπτυξη που καταγράφουν οι βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb. Αρκετοί είναι πλέον οι ιδιοκτήτες εξοχικών ακινήτων που είτε έχουν επιλέξει να εκμεταλλεύονται οι ίδιοι τα ακίνητά τους διαδικτυακά μέσω πλατφόρμας, είτε έχουν παραχωρήσει τη διαχείρισή τους σε εταιρείες για το διάστημα που δεν διαμένουν οι ίδιοι, με στόχο την επαύξηση των εσόδων τους. Ενδεικτικό της δυναμικής που καταγράφει η συγκεκριμένη αγορά είναι το γεγονός ότι, σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών AirDNA, η ζήτηση για ακίνητα εγγεγραμμένα σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης στη χώρα μας αυξήθηκε την περσινή χρονιά κατά 232% για το χρονικό διάστημα Ιουνίου Σεπτεμβρίου σε σχέση με το 2021. Μάλιστα, τη φετινή χρονιά η αύξηση της ζήτησης έναντι του 2019 είναι σχεδόν πέντε φορές υψηλότερη από την αύξηση της προσφοράς, σύμφωνα με την AirDNA.
Κατά συνέπεια, η αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων, η οποία έχει γίνει πλέον μέρος του ελληνικού τουριστικού προϊόντος και αποτελεί επιλογή διακοπών για πολλούς Έλληνες και ξένους ταξιδιώτες, έχει συρρικνώσει τον αριθμό των Ελλήνων που διαθέτουν τις εξοχικές κατοικίες τους για καλοκαιρινές διακοπές ή και για αποδράσεις του Σαββατοκύριακου. Κατά κύριο λόγο, στην αγορά των παραδοσιακών ενοικιάσεων έχουν παραμείνει κυρίως ιδιοκτήτες μεγαλύτερης ηλικίας, που δεν επιθυμούν να ενταχθούν στον κλάδο της βραχυχρόνιας μίσθωσης. «Οι συγκεκριμένοι ιδιοκτήτες, όταν εκμισθώνουν το ακίνητό τους με τη σεζόν ή και με τον μήνα, απαλλάσσονται από τις υποχρεώσεις της βραχυχρόνιας μίσθωσης (καθαρισμό ακινήτου, αλλαγή σεντονιών, διάθεση πετσετών κ.λπ.) μετά την αναχώρηση του φιλοξενουμένου, αν έχουν τη διαχείριση οι ίδιοι, και δεν είναι ‘‘υποχρεωμένοι’’ για κάθε κράτηση που πραγματοποιείται για 5-6 ημέρες ή/και λιγότερες να είναι παρόντες στην άφιξη και στην αναχώρηση του εκάστοτε επισκέπτη», τονίζει ο Θ. Μπάκας. «Επιπλέον, πολλοί ιδιοκτήτες μεγαλύτερης ηλικίας έχουν φιλικές σχέσεις με τους ενοικιαστές τους επί σειρά ετών, εισπράττουν σταθερά το μίσθωμά τους και δεν θέλουν να μπουν στη λογική των απρόσωπων βραχυχρόνιων μισθώσεων».
Οι τιμές
Σήμερα, ο αριθμός των ακινήτων που διατίθενται για ενοικίαση με τον μήνα ή με τη σεζόν έχει μειωθεί σημαντικά, με τον εν λόγω κλάδο να χάνει τη δυναμική του όχι λόγω της ζήτησης, η οποία παραμένει ισχυρή και ενισχύεται χρόνο με τον χρόνο, αλλά λόγω της μικρής προσφοράς που καταγράφεται πλέον για το σύνολο σχεδόν των καλοκαιρινών προορισμών. Μάλιστα, οι ζητούμενες τιμές σε πολλές περιπτώσεις είναι άκρως… απαγορευτικές για μια οικογένεια που επέλεγε διαχρονικά την ενοικίαση με τη σεζόν ως επιλογή για να περιορίσει το κόστος των διακοπών (low budget).
Τη φετινή χρονιά οι ζητούμενες τιμές μίσθωσης για την παραδοσιακή ενοικίαση κατοικίας με τη σεζόν ή με τον μήνα καταγράφουν αυξητικές τάσεις. Ενδεικτικά, στην Ανάβυσσο μια κατοικία 120 τ.μ. μισθώνεται προς 1.700 ευρώ/ μήνα, στην Αρτέμιδα κατοικία 60 τ.μ. διατίθεται προς 1.300 ευρώ/μήνα, ενώ στην Παλαιά Φώκαια κατοικία 40 τ.μ. ενοικιάζεται έναντι 1.000 ευρώ/μήνα. Αντίστοιχα, το κόστος ενοικίασης μιας κατοικίας 70 τ.μ. στο Πόρτο Ράφτη ανέρχεται σε5.500 ευρώ/μήνα και στο Λαύριο μια κατοικία 90 τ.μ. διατίθεται με μηνιαίο μίσθωμα 3.000 ευρώ. Παρόμοια εικόνα καταγράφεται τόσο στα παράλια του νομού Κορινθίας, που αποτελεί κοντινό προορισμό για τους κατοίκους της Αττικής, όσο και στις παραθαλάσσιες περιοχές της Πελοποννήσου.
«Απ’ ό,τι φαίνεται, στόχος των ιδιοκτητών και το φετινό καλοκαίρι δεν είναι να εκμισθωθούν οι εξοχικές κατοικίες τους σε οικογένειες με τη σεζόν, αλλά είτε να δοθούν σε εταιρείες διαχείρισης βραχυχρόνιων μισθώσεων, είτε να προβούν οι ίδιοι απευθείας σε καταχώριση του ακινήτου τους σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης», καταλήγει ο Θ. Μπάκας.
Ισχυρή ζήτηση
Τη μεγάλη δυναμική που έχει η Ελλάδα στην αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων αναδεικνύουν τα στοιχεία της AirDNA, σύμφωνα με τα οποία η χώρα μας κατατάσσεται πρώτη μεταξύ των εξεταζόμενων κρατών (Τσεχία, Δανία, Ιρλανδία, Ουγγαρία, Ολλανδία, Κροατία, Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ελβετία, Βέλγιο, Αυστρία, Γερμανία, Ελλάδα, Γαλλία, Φινλανδία, Σουηδία, Νορβηγία και Πολωνία), στα οποία η τρέχουσα ζήτηση έχει ξεπεράσει τα επίπεδα του 2019 και υπερβαίνει αντίστοιχα και την προσφορά.
Συγκεκριμένα, η αύξηση της ζήτησης τον Μάιο στη χώρα μας ήταν πέντε φορές υψηλότερη από την αντίστοιχη αύξηση της προσφοράς καταλυμάτων την ίδια περίοδο, με τη Γαλλία να έπεται με τριπλάσια άνοδο της ζήτησης σε σχέση με την άνοδο της προσφοράς. Ενδεικτικό της υψηλής κινητικότητας που καταγράφεται στον κλάδο των μισθώσεων τύπου Airbnb στην Ελλάδα είναι ότι για τους μήνες αιχμής, το διάστημα μέχρι τον Αύγουστο, η αύξηση των προκρατήσεων διαμορφώνεται στο 21% σε σχέση με πέρυσι. Βέβαια, το συγκεκριμένο ποσοστό δεν είναι το υψηλότερο μεταξύ των εξεταζόμενων ευρωπαϊκών κρατών,
δεδομένου ότι τα αντίστοιχα ποσοστά σε Νορβηγία, Πολωνία, Σουηδία και Αυστρία διαμορφώνονται σε 40%, 43%, 33% και 32% αντίστοιχα. Είναι, ωστόσο, η μεγαλύτερη θετική μεταβολή μεταξύ των χωρών της Μεσογείου, καθώς η Γαλλία και η Κροατία καταγράφουν αύξηση 16%, η Ισπανία κινείται στο συν 13% και η Ιταλία σημειώνει άνοδο 19% σε σχέση με πέρυσι. Την ισχυρή ζήτηση που διαπιστώνεται για ακίνητα τύπου Airbnb αποτυπώνουν τα πρόσφατα στοιχεία της Eurostat, σύμφωνα με τα οποία καταγράφεται αύξηση από 20% έως 40% σε σχέση με το 2019 σε ό,τι αφορά τις διανυκτερεύσεις στα καταλύματα που μισθώνονται διαδικτυακά μέσω πλατφόρμας στους δημοφιλείς νησιωτικούς τουριστικούς προορισμούς της Ελλάδας.
Υψηλές είναι και οι επιδόσεις που παρουσιάζει ειδικά η ελληνική πρωτεύουσα, η οποία, με συνολικά 4.520.164 διανυκτερεύσεις, περιλαμβάνεται στο top 20 των δημοφιλέστερων ευρωπαϊκών πόλεων για το 2022, με βάση τον αριθμό των διανυκτερεύσεων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, συνολικά ανά την Ευρώπη το 2022 οι διανυκτερεύσεις επισκεπτών στην Ε.Ε. αυξήθηκαν κατά περίπου 7%, από 512 εκατ. το 2019 σε 547 εκατ. το 2022. Για την Ελλάδα συγκεκριμένα, η μεγαλύτερη άνοδος καταγράφεται στις Περιφέρειες του Νοτίου Αιγαίου -σε Κυκλάδες και Δωδεκάνησα-, της Κρήτης και των Ιονίων Νήσων.
στο 