Στο φως της δημοσιότητας δόθηκε η μελέτη της Grant Thornton για το σημαντικό κόστος που επωμίζονται οι Έλληνες καταναλωτές –ιδιώτες και κυρίως βιομηχανίες– για τις επικουρικές υπηρεσίες του ηλεκτρικού συστήματος.
Η μελέτη αυτή έγινε για λογαριασμό της Ένωσης Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας ΕΒΙΚΕΝ και τα αποτελέσματα της έδειξαν μεταξύ άλλων τα εξής:
- Στα 12,2 ευρώ ανά μεγαβατώρα ανήλθε η μέση χρέωση εξισορρόπησης στην Ελλάδα κατά την περίοδο 2024-2025 (έως και τον Απρίλιο) έναντι 3 ευρώ ανά μεγαβατώρα που ήταν στην Ιταλία. Οι χρεώσεις αυτές ως ποσοστό επί της Οριακής Τιμής Συστήματος (ΟΤΣ) μεταφράζονται στην Ελλάδα στο 12%, ενώ στην Ιταλία στο 3%
- Διευρύνθηκε το χάσμα αυτό στο δεύτερο εξάμηνο του 2024 και μετά και αυτό δείχνει πως υπάρχουν διαρθρωτικά προβλήματα τόσο στη μεθοδολογία κατανομής κόστους όσο και στη λειτουργία της αγοράς εξισορρόπησης.
Οι αποζημιώσεις ισχύος της Ελλάδας και η ιταλική αγορά εξισορρόπησης (MSD)
Την ίδια στιγμή στην μελέτη επισημαίνεται πως η Ελλάδα αποζημιώνει την ισχύ με περίπου 200 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση και πως το ποσό αυτό μετακυλίεται στους τελικούς καταναλωτές. Μάλιστα η λειτουργία της ιταλικής αγοράς εξισορρόπησης (MSD) γίνεται μέσω διαδοχικών φάσεων αγοράς από την προηγούμενη ημέρα (D-1), σε έξι ξεχωριστά στάδια, με μηχανισμό pay-as-bid, δηλαδή οι συμμετέχοντες πληρώνονται ό,τι ζήτησαν και όχι την υψηλότερη τιμή. Ωστόσο η σχετική διαδικασία είναι λιγότερο διαφανής στην Ελλάδα με αποτέλεσμα το ρίσκο των αυθαίρετων κερδών να είναι αυξημένο. Επίσης, η Ιταλία διαθέτει διορθωτικούς μηχανισμούς μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται τα non-arbitrage fees τα οποία έχουν ως στόχο να αποτρέψουν την κερδοσκοπία και τις χειραγωγήσεις. Ωστόσο αυτά τα εργαλεία δεν εφαρμόζονται στην Ελλάδα ως προς αυτό.
Μάλιστα σύμφωνα με την Grant Thornton ,η Ιταλία διαχωρίζει με σαφήνεια τις επιμέρους χρεώσεις για:
- Υπηρεσίες συγκέντρωσης φορτίου (aggregation service)
- Διαχείριση συμφόρησης
- Χρήση διασυνδέσεων
Ωστόσο κάτι τέτοιο δεν ισχύει για την Ελλάδα. Μάλιστα στο ΛΠ3 – τον βασικό λογαριασμό προσαυξήσεων – οι χρεώσεις αυτές δεν περιλαμβάνονται στην Ελλάδα ωστόσο κατευθύνονται προς άλλες πηγές κόστους κάτι που καθιστά τη συνολική επιβάρυνση λιγότερο ορατή και επώδυνη.
Η σταθερότητα
Πάντως η ιταλική αγορά εμφανίζει σημαντικά μεγαλύτερη σταθερότητα στις χρεώσεις εξισορρόπησης διότι βασίζεται σε προβλέψιμες και θεσμοθετημένες διαδικασίες και μεγαλύτερη είναι η συμμετοχή των παραγωγών ενέργειας και των ΑΠΕ μέσω συγκεντρωτικών σχημάτων. Στην Ελλάδα, οι χρεώσεις έχουν έντονη μεταβλητότητα κάτι που προκαλεί προβληματισμό στη βιομηχανία καθώς αδυνατεί να κάνει μακροπρόθεσμο ενεργειακό σχεδιασμό.
Η βιομηχανία
Μάλιστα οι βιομηχανικοί καταναλωτές ζητούν εδώ και αρκετό καιρό να υπάρξει :
- Διαφάνεια στους μηχανισμούς κοστολόγησης
- Να επανασχεδιαστεί ο λογαριασμός ΛΠ3
- Να θεσμοθετηθούν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί τύπου non-arbitrage fees
- Να συμμετάσχει η βιομηχανία στον σχεδιασμό των αγορών επικουρικών υπηρεσιών.
στο 