Αντιμέτωπη με μια σειρά από προκλήσεις βρίσκεται η παγκόσμια οικονομία τόσο το 2025 όσο και το 2026.
Κάποιες από αυτές αφορούν τους δασμούς και την πολιτική στον τομέα του εμπορίου, τους άνισους δείκτες του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας, το υψηλό δημόσιο χρέος και τον καλπάζοντα πληθωρισμός.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), η παγκόσμια ανάπτυξη θα επιβραδυνθεί στο 2,9% το 2026 από 3,2% που θα είναι το 2025. Μάλιστα σύμφωνα με τον Οργανισμό, μπορεί η παγκόσμια οικονομία να αποδείχθηκε πως είναι ανθεκτική το 2025, ωστόσο εξακολουθεί να είναι ευάλωτη σε προκλήσεις.
Η κυβέρνηση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ που επέβαλε τον περασμένο Απρίλιο νέο καθεστώς για τους δασμούς σόκαρε ολόκληρο τον κόσμο.
Ο στόχος του Τραμπ ήταν να αναδιατάξει τις ροές στο κομμάτι του εμπορίου αλλά και να μειώσει με αυτόν τον τρόπο τα τεράστια ελλείμματα των ΗΠΑ. Η κίνηση του αυτή προκάλεσε αναταραχή στις διεθνείς αγορές, δημιούργησε αβεβαιότητα στις επιχειρήσεις και μάλιστα εφοδιαστικές αλυσίδες έκαναν κάποιες κινήσεις προσαρμογή. Έκτοτε, η Ουάσιγκτον έχει συνάψει διμερείς συμφωνίες με πολλούς εμπορικούς εταίρους. Ωστόσο, το ποσοστό των δασμών που επιβάλλουν οι ΗΠΑ έχει πλέον αυξηθεί σε 17,9% από 2,5% που ήταν τον Ιανουάριο του 2025, δηλαδή την περίοδο που ο Ντόναλντ Τραμπ επέστρεψε στον Λευκό Οίκο. Αυτό είναι το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί από το 1934, όπως εκτιμά το Budget Lab του Πανεπιστημίου Yale.
Πάντως το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ αναμένει με ενδιαφέρον να λάβει μια απάντηση το 2026 στο εξής κρίσιμο ερώτημα: Μπορεί ο πρόεδρος της χώρας να παρακάμψει το Κογκρέσο και να επιβάλει με δική του απόφαση δασμούς επικαλούμενος το γεγονός ότι η χώρα βρίσκεται σε κατάσταση «έκτακτης ανάγκης» ; Πολλοί εκτιμούν ότι οι δικαστές θα επιβεβαιώσουν τις αποφάσεις κατώτερων δικαστηρίων και θα κρίνουν ότι οι δασμοί Τραμπ δεν συνάδουν με το ισχύον δίκαιο. Ακόμα όμως και αν συμβεί αυτό, τότε θεωρείται βέβαιο ότι η κυβέρνηση θα καταφύγει σε άλλες νομικές μεθόδους για να τους επαναφέρει. Επομένως το θέμα των δασμών εξακολουθεί να βρίσκεται στην ατζέντα και το 2026.
Οι τριβές που υπάρχουν μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνα όσον αφορά το εμπόριο ενδέχεται να συνεχιστούν και το επόμενο διάστημα.
Ωστόσο η ένταση έχει κάπως μειωθεί μετά τη συνάντηση που είχε ο Τραμπ με τον Κινέζο ομόλογό του Σι Τζινπίνγκ αλλά και την επισύναψη της συμφωνίας για 12 μηνη εκεχειρία στον «εμπορικό πόλεμο».
Όμως η κατάσταση παραμένει εύθραυστη και τα επίμαχα ζητήματα δεν έχουν διευθετηθεί.
Η συμφωνία ΗΠΑ-Κίνας για το εμπόριο «μοιάζει περισσότερο με κατάπαυση πυρός, παρά με μία μακροχρόνια ειρηνευτική συμφωνία», λέει στην Deutsche Welle ο Ρατζίβ Μπισβάς, στέλεχος της εταιρείας συμβούλων Asia Pacific Economics.
Ο ίδιος υπογραμμίζει ότι οι δύο μεγάλες δυνάμεις «παραμένουν εγκλωβισμένες σε έναν γεω-στρατηγικό ανταγωνισμό που τροφοδοτεί την αντιπαλότητα σε βασικούς τομείς, όπως την αμυντική τεχνολογία και τους βιομηχανικούς κλάδους αιχμής (Τεχνητής Νοημοσύνης, κβαντικής υπολογιστικής, ρομποτικής)». Κατά συνέπεια θα υπάρξουν «περισσότεροι δασμοί, κυρώσεις και άλλα αντίμετρα σε βασικούς τομείς τεχνολογικής αντιπαλότητας».
«Αντέχει» η Κίνα το 2026
Η κινεζική οικονομία αναμένεται να επιδείξει σχετική ευρωστία καθώς ο δείκτης ανάπτυξης θα ανέλθει γύρω στο 5% το 2026.
Ωστόσο, τονίζει ο Μπισβάς, οι προκλήσεις παραμένουν διαρθρωτικές όπως είναι «η γήρανση του πληθυσμού, η παραγωγικότητα του κεφαλαίου που βαίνει μειούμενη, αλλά και η πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα σε πολλούς κλάδους, όπως η χαλυβουργία, η ναυπηγική και η χημική βιομηχανία».
Για τον Νιλ Σίρινγκ, επικεφαλής οικονομολόγο της Capital Economics, το κινεζικό μοντέλο ανάπτυξης «εξακολουθεί να δίνει προτεραιότητα στην προσφορά έναντι της ζήτησης, κάτι που οδηγεί σε πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα και συρρικνωμένη καταναλωτική δαπάνη». Θέλοντας να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, η κινεζική ηγεσία δεσμεύτηκε πρόσφατα να ενισχύσει την εγχώρια κατανάλωση και να σταθεροποιήσει την αγορά ακινήτων. Ωστόσο, «η ανισορροπία παραμένει καθοριστικό χαρακτηριστικό της κινεζικής οικονομίας για το 2026», τονίζει ο Σίρινγκ.
Η Αλίσια Γκαρσία-Ερρέρο, επικεφαλής οικονομολόγος για την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού στη γαλλική επενδυτική τράπεζα Natixis, θεωρεί ότι το 2026 οι δασμοί Τραμπ θα πλήξουν περισσότερο τις ασιατικές χώρες. Κατά την άποψή της, αυτό οφείλεται στη συνεχιζόμενη γεωπολιτική ένταση, τον εντεινόμενο κατακερματισμό του εμπορίου, αλλά και την έλλειψη περιφερειακών συμμαχιών που θα μπορούσαν να αντισταθμίσουν τις επιπτώσεις των δασμών.
«Επιμένουν» χρέος και πληθωρισμός
Ο πληθωρισμός παραμένει σε υψηλά επίπεδα σε πολλές περιοχές του κόσμου, όπως και στις ΗΠΑ και στην Ευρωζώνη, εν μέρει λόγω των δασμών.
Νέα εμπορικά αντίμετρα ή επιπλοκές στις εφοδιαστικές αλυσίδες μπορούν να επιταχύνουν την αύξηση των τιμών, φέρνοντας τις κεντρικές τράπεζες ενώπιον διλήμματος: Να αυξήσουν τα επιτόκια για να τιθασεύσουν τον πληθωρισμό ή να τα διατηρήσουν σε χαμηλά επίπεδα για να στηρίξουν την ανάπτυξη;
Μία αύξηση επιτοκίων θα μπορούσε να πλήξει την ανάπτυξη και να ανεβάσει το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους για χώρες που είναι ήδη υπερχρεωμένες και οικονομικά αδύναμες. Ιδιαίτερα ευάλωτες είναι ορισμένες χώρες της Ευρωζώνης, όπως η Γαλλία, όπου οι κυβερνήσεις δυσκολεύονται να «περάσουν» αντιδημοφιλείς περικοπές προκειμένου να περιορίσουν τα ελλείμματα και το χρέος.
Οι επενδυτές ανησύχησαν φέτος για τις πιέσεις που υπήρξαν σε δημοσιονομικά ζητήματα κάτι που θα επηρεάσει και το 2026 τις αγορές, όπως εκτιμά ο Νιλ Σίρινγκ.
«Είναι ευρέως αποδεκτό ότι πλέον τα οικονομικά αρκετών προηγμένων οικονομιών δεν ακολουθούν μία βιώσιμη πορεία». Η γερμανική οικονομία, που είναι μεν η μεγαλύτερη στην ΕΕ αλλά έχει εγκλωβιστεί σε παρατεταμένη ύφεση, αναμένεται να ενισχυθεί το 2026 με όχημα τις αυξημένες δημόσιες δαπάνες για την άμυνα και τον εκσυγχρονισμό των υποδομών. Ωστόσο, το επιχειρηματικό κλίμα παραμένει ζοφερό. Πρόσφατα, τα κορυφαία οικονομικά Ινστιτούτα αναθεώρησαν επί τα χείρω τις προβλέψεις τους για την ανάπτυξη το 2026. Ενδεικτικά το Ινστιτούτο Ifo του Μονάχου κάνει λόγο για δείκτη ανάπτυξης 0,8%.
Αν «σκάσει» η φούσκα της ΤΝ…
Ο κλάδος της Τεχνητής Νοημοσύνης θα αναπτυχθεί και το επόμενο έτος.
Μεγάλες αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας έχουν δεσμεύσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή και επέκταση υποδομών ΤΝ, όπως είναι τα κέντρα δεδομένων. Οι επενδύσεις προβλέπεται να συμβάλουν σημαντικά στην άνοδο του ΑΕΠ στις ΗΠΑ. Ωστόσο, οι επενδυτές αρχίζουν να ανησυχούν για τις υψηλές αποτιμήσεις των αμερικανικών εταιρειών τεχνολογίας, καθώς παραμένει αβέβαιο αν οι τεράστιες δαπάνες σε υποδομές ΤΝ θα αποδειχθούν τελικά κερδοφόρες.
Κάποιοι φοβούνται μία «φούσκα» που μπορεί να σκάσει και να προκαλέσει αναταραχή στις αγορές. H Γκαρσία-Ερρέρο επισημαίνει στην Deutsche Welle ότι «η επανάσταση της ΤΝ είναι δομική» και ο τεχνολογικός μετασχηματισμός θα συνεχιστεί το 2026. Προειδοποιεί, ωστόσο, ότι αν η «φούσκα» σκάσει και οι δαπάνες για ΤΝ μειωθούν απότομα, τότε η οικονομία των ΗΠΑ και τα νοικοκυριά θα υποστούν μεγάλο πλήγμα, οδηγώντας κατά πάσα πιθανότητα τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου σε ύφεση και περιορίζοντας τα περιθώρια ανάπτυξης της διεθνούς οικονομίας.
Πηγή Πληροφοριών Deutsche Welle
στο 
