Με 8 διαφορετικούς τρόπους μπορούν οι πολίτες να αποφύγουν τις παγίδες υπερφορολόγησης που κρύβουν τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία.
Συνεπώς κάθε φορολογούμενος έχει τη δυνατότητα να καλύψει τυχόν προστιθέμενη διαφορά εισοδήματος που προκύπτει λόγω των τεκμηρίων διαβίωσης εάν αναγράψει έως και 8 διαφορετικές κατηγορίες ποσών στη φορολογική δήλωση που θα υποβάλει το 2024, για το 2023. Αναλυτικά οι κατηγορίες αυτές είναι οι εξής:
Πρώτος τρόπος:
Τα πραγματικά εισοδήματα που απέκτησαν το 2023 ο ίδιος ο φορολογούμενος, η σύζυγός του και τα εξαρτώμενα μέλη της οικογενείας του και τα οποία απαλλάσσονται από το φόρο ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο θεωρούνται μεταξύ άλλων:
- τα επιδόματα επικινδυνότητας και της ανεργίας,
- τα κέρδη από μετοχές και αμοιβαία κεφάλαια,
- οι τόκοι από REPOS αλλά και οι τόκοι από καταθέσεις στις τράπεζες
- τα έντοκα γραμμάτια και τα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου,
- τα εισπραχθέντα ποσά που απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος και από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης, (όπως τα επιδόματα τέκνων που εισπράχθηκαν από τον ΟΠΕΚΑ, οι μισθοί, οι συντάξεις και η πάγια αντιμισθία των ολικά τυφλών και των κινητικά αναπήρων 80% και άνω, η αποζημίωση λόγω διακοπής εργασιακής σχέσης )
Δεύτερος τρόπος:
Δεν θεωρούνται εισοδήματα τα χρηματικά ποσά που αποκτήθηκαν το 2023 από το φορολογούμενο ή τη σύζυγό του όπως:
- το εφάπαξ του συνταξιούχου
- η καταβολή αποζημίωσης από την ασφαλιστική του εταιρία ή αποζημίωση για ηθική βλάβη,
- οι υποτροφίες,
- η καταβολή εφάπαξ οικονομικών ενισχύσεων σε πληγέντες από φυσικές καταστροφές,
- τα επιδόματα του ΟΠΕΚΑ (όπως τα προνοιακά, το εξωϊδρυματικό επίδομα σε ειδικές κατηγορίες ατόμων με αναπηρίες και το επίδομα γέννησης)
Τρίτος τρόπος:
Τα έσοδα που λαμβάνονται υπόψη από την πώληση περιουσιακών στοιχείων του 2023 του φορολογουμένου είναι μεταξύ άλλων τα ποσά από την πώληση ακινήτων, αυτοκινήτων, κινητών πραγμάτων συνολικής αξίας άνω των 10.000 ευρώ, μετοχών, ομολόγων, εντόκων γραμματίων μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων και άλλων κινητών αξιών. Σημειώνεται δε πως το κόστος απόκτησης αφαιρείται από το τίμημα πώλησης που εισπράχθηκε το 2023. Δηλαδή το τμήμα που πληρώθηκε σε κάποιο προηγούμενο έτος για την αγορά του περιουσιακού στοιχείου.
Τέταρτος τρόπος:
Τα τεκμήρια μπορούν να καλυφθούν και με την μέθοδο μέσω «ανάλωσης κεφαλαίου παρελθόντων ετών». Δηλαδή είναι τα εισοδήματα και τα έσοδα που αποκτήθηκαν τα έτη προ του 2023, δεν ξοδεύτηκαν μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2022 και αναλώθηκαν εντός του 2023. Συνεπώς με την μέθοδο της «ανάλωσης κεφαλαίου» ο πολίτης έχει τη δυνατότητα να ανατρέξει στις φορολογικές δηλώσεις των προηγούμενων συνεχόμενων ετών και να κάνει τα εξής:
- Αρχικά θα πρέπει να προσθέσει τα ποσά των πάσης φύσεως εισοδημάτων ( δηλαδή από μισθούς, συντάξεις, ενοίκια, επιχειρήσεις κ.λπ.) με τα ποσά των εσόδων από πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων που έχει αναγράψει στις δηλώσεις των παρελθόντων ετών.
- Μετά θα πρέπει να αφαιρέσει από το άθροισμα των εισοδημάτων και των εσόδων προηγούμενων ετών που θα προκύψει τα ποσά που ελήφθησαν υπόψη στις ίδιες φορολογικές δηλώσεις ως τεκμήρια διαβίωσης (όπως για κατοικίες, ΙΧ αυτοκίνητα, πισίνες, σκάφη) αλλά και τα ποσά που δηλώθηκαν στις ίδιες δηλώσεις ότι δαπάνησε ο φορολογούμενος για να αποκτήσει περιουσιακά στοιχεία (όπως ακίνητα, ΙΧ αυτοκίνητα, σκάφη).
Ουσιαστικά το «κεφάλαιο» των προηγούμενων ετών που μπορεί ο φορολογούμενος να εμφανίσει στην Εφορία είναι το καθαρό ποσό που θα προκύψει από τις παραπάνω μαθηματικές πράξεις. Και μετά αυτό θα πρέπει να δηλωθεί ως προϊόν αποταμίευσης, προκειμένου να καλυφθεί η πρόσθετη διαφορά εισοδήματος που θα του προσδιορίσουν τα τεκμήρια. Σημειώνεται δε πως μπορεί να γίνει χειρόγραφα σε ένα απλό φύλλο χαρτιού η αναλυτική καταγραφή όλων των παραπάνω ποσών (εισοδημάτων, δαπανών, καθαρού κεφαλαίου). Ή εναλλακτικά αυτό μπορεί να γίνει ηλεκτρονικά σε πρόγραμμα EXCELL.
Πέμπτος τρόπος:
Τα χρηματικά ποσά που εισήγαγε το 2023 ο φορολογούμενος στην Ελλάδα είτε σε ευρώ είτε σε συνάλλαγμα με την προϋπόθεση ότι η απόκτησή τους στο εξωτερικό δικαιολογείται. Για να αποδειχθούν τα ποσά αυτά είναι αναγκαία η έκδοση του σχετικού πρωτότυπου παραστατικού από την τράπεζα, όπως η μοναδική βεβαίωση αγοράς συναλλάγματος.
Έκτος τρόπος:
Τα δάνεια που πήρε το 2023 ο πολίτης από τράπεζα, συγγενείς ή τρίτους. Σημειώνεται δε πως ο φορολογούμενος που έχει συνάψει δάνειο με τραπεζικό ίδρυμα μπορεί να το αποδείξει από το κείμενο της σχετικής σύμβασης που έχει υπογράψει. Ενώ η σύναψη δανείου με ιδιώτη μπορεί να αποδειχθεί από συμβολαιογραφικό ή ιδιωτικό έγγραφο που έχει χαρτοσημανθεί.
Έβδομος τρόπος:
Τα χρηματικά ποσά δωρεών /γονικών παροχών που εισέπραξε το 2023 ο φορολογούμενος. Για να αποδείξει ο πολίτης ότι πήρε αυτά τα ποσά το περασμένο έτος θα πρέπει να έχει υποβάλλει τη σχετική φορολογική δήλωση εντός εξαμήνου από την είσπραξή τους.
Όγδοος τρόπος:
Τα ποσά κερδών από λαχεία, ΠPOΠO, ΛOTTO, TZΟKEP, Προκαθορισμένο Στοίχημα και τυχερά παιχνίδια. Διευκρινίζεται πως τα ποσά των κερδών από τυχερά παιχνίδια λαμβάνονται υπόψη για την κάλυψη των τεκμηρίων μόνο εάν αφαιρεθεί η δαπάνη του φορολογούμενου για την αγορά του κουπονιού ή του δελτίου ή του λαχείου που κέρδισε. Για να αποδείξει ο φορολογούμενος ότι έχει εισπράξεις κέρδη από τυχερό παιχνίδι ή λαχείο θα πρέπει να έχει στη κατοχή του και τη σχετική βεβαίωση.
Αυτοαπασχολούμενοι: Οι τρόποι αμφισβήτησης
Μαχητά είναι τα νέα τεκμήρια προσδιορισμού φορολογητέου εισοδήματος για τους πολίτες με ατομικές επιχειρήσεις όπως προβλέπει η υφιστάμενη νομοθεσία. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως αυτά μπορούν να αμφισβητηθούν.
Σημειώνεται δε πως στο έντυπο της φορολογικής δήλωσης υπάρχει ένα «κουτάκι» για το θέμα αυτό και πως ο πολίτης μπορεί να κάνει κλικ πάνω σε αυτό και να δηλώσει στην Εφορία ότι αμφισβητεί το τεκμαρτό ποσό φορολογητέου εισοδήματος που του προσδιόρισε αυτό το σύστημα τεκμηρίων. Επίσης θα αναφέρει ότι είναι αναγκαίο να κριθεί- σε δεύτερο χρόνο- από την Εφορία το παραπάνω θέμα, προκειμένου να φορολογηθεί με βάση χαμηλότερο του τεκμαρτού ποσό εισοδήματος. Μερικούς από τους λόγους αμφισβήτησης είναι μεταξύ άλλων οι εξής:
- στρατιωτική θητεία,
- φυλάκιση,
- νοσηλεία σε νοσοκομείο ή κλινική,
- αδυναμία άσκησης δραστηριότητας λόγω εγκυμοσύνης ή κατά τους 12 μήνες μετά τον τοκετό ή την υιοθεσία ή αναδοχή τέκνου,
- εκτεταμένες φυσικές καταστροφές που κατέστησαν αδύνατη, συνολικά ή μερικά, την άσκηση της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής τους δραστηριότητας,
- ανάκληση της άδειας λειτουργίας της ατομικής τους επιχείρησης ή της άδειας άσκησης επαγγέλματός τους,
- απαγόρευση λειτουργίας του καταστήματος ή άλλου χώρου άσκησης της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής τους δραστηριότητας σε εφαρμογή απόφασης δημόσιας αρχής για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας ή άλλου λόγου που υπαγορεύει το δημόσιο συμφέρον,
- άλλοι λόγοι ανωτέρας βίας που εμποδίζουν την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Επίσης στη φορολογική δήλωση αναμένεται να υπάρξει ένα καινούργιο «κουτάκι» του Ε1 για έναν ακόμη λόγο αμφισβήτησης των νέων τεκμηρίων των επιτηδευματιών. Το κουτάκι αυτό θα αφορά στην αμφισβήτηση του ποσού που θα προκύπτει από την εφαρμογή του τεκμαρτού εισοδήματος. Με αυτόν τρόπο ο πολίτης θα μπορεί να ζητήσει να γίνει ο σχετικός φορολογικός έλεγχος προκειμένου να αποδειχθεί η ακρίβεια της δήλωσής του για εισόδημα μικρότερο του τεκμαρτού.
Διευκρινίζεται δε πως οι επιτηδευματίες που αμφισβητούν αυτά τα νέα τεκμήρια, θα πρέπει πρώτα να εξοφλήσουν το φόρο που θα προκύπτει από την εκκαθάριση των δηλώσεών τους με βάση τα τεκμαρτά εισοδήματα και μετά θα περιμένουν τα αποτελέσματα των ελέγχων είτε για να πάρουν επιστροφή φόρου είτε για να προχωρήσουν σε συμψηφισμό του επιπλέον φόρου που θα έχουν καταβάλει αχρεωστήτως με άλλες οφειλές τους στην Εφορία.
στο 