Γράφει ο Βασίλης Κορκίδης
Πρόεδρος Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς
Η νομοθετική κατοχύρωση της μηδενικής χρέωσης των τραπεζικών προμηθειών για αναλήψεις μετρητών από ΑΤΜ τέθηκε σε εφαρμογή από τις 11 Αυγούστου 2025. Σύμφωνα με τη τροπολογία του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών θεσμοθετήθηκε ένα μέτρο με μόνιμη ισχύ, όπου καμία τράπεζα δεν επιτρέπεται ρητά, να χρεώνει τους πελάτες της για αναλήψεις μετρητών από τα ATM. Ουσιαστικά με νομοτεχνικές βελτιώσεις άλλαξε το κείμενο του άρθρου 48 του ν. 5167/2024 περί περιορισμού των προμηθειών και χρεώσεων όλων των παρόχων υπηρεσιών πληρωμών με έδρα ή εγκατάσταση στην Ελλάδα, ή από επιχειρήσεις ή νομικές οντότητες, που εκμεταλλεύονται αυτόματες ταμειολογιστικές μηχανές πιστωτικού ιδρύματος, ίδιου ή άλλου από αυτό στο οποίο μπορεί να τηρείται ο λογαριασμός χρέωσης. Χωρίς προμήθεια εκτελούνται πάγιες εντολές πληρωμής λογαριασμών προς το Δημόσιο, τα ασφαλιστικά ταμεία, τους οργανισμούς, τις εταιρείες παροχής ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου, ύδρευσης, τηλεπικοινωνιών και ασφαλιστικές εταιρείες. Συνολικά, οι αναδρομικές και οι πρόσθετες νέες περικοπές κόστους συναλλαγών αναμένεται να εξοικονομήσουν στο λιανικό κοινό από 150 έως 200 εκατ. ευρώ ετησίως.
Πλέον ισχύει ο μηδενισμός των χρεώσεων για αναλήψεις μετρητών από το δίκτυο ΑΤΜ του συστήματος ΔΙΑΣ των τραπεζών, η κατάργηση των χρεώσεων σε δημοτικές κοινότητες όπου λειτουργεί μόνο ένα ΑΤΜ, ανεξαρτήτως ιδιοκτησίας, είτε αυτό ανήκει σε τράπεζα είτε σε τρίτο πάροχο και η θέσπιση εθνικού πλαφόν ύψους 1,5 ευρώ για αναλήψεις από ΑΤΜ τρίτων ανεξάρτητων παρόχων, καθώς και ξένων τραπεζών. Ακόμα και αν πρόκειται για ΑΤΜ τρίτου παρόχου, εφόσον υπάρχει άμεση ή έμμεση μετοχική διοικητική σχέση με την τράπεζα του λογαριασμού δεν επιβάλλεται καμία χρέωση. Στις περιπτώσεις, ανεξαρτήτως τραπεζικού δικτύου το αίτημα για έλεγχο υπολοίπου δεν επιβαρύνεται με καμία χρέωση, ενώ όλοι οι πάροχοι ευθυγραμμίζονται με τις ελληνικές τράπεζες και με το πλαφόν των 50 λεπτών ανά συναλλαγή για εισερχόμενα και εξερχόμενα εμβάσματα μέσω ATM, web, mobile, internet banking στις ψηφιακές συναλλαγές φυσικών προσώπων, ιδιωτών, ατομικών επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών. Στον ίδιο περιορισμό χρέωσης που δεν θα υπερβαίνουν το ποσό των 50 λεπτών υπόκεινται οι φορτίσεις και αποφορτίσεις προπληρωμένων καρτών και τα ποσά έως πέντε χιλιάδες ευρώ ημερησίως που αφορούν στην απλή μεταφορά πίστωσης.
Σύμφωνα με την ανάλυση για το 2025, τα έσοδα από προμήθειες ως ποσοστό των συνολικών τραπεζικών εσόδων κυμαίνονται από 16-24% με μεσοσταθμικό επίπεδο 18,3% για τις ελληνικές τράπεζες, έναντι 28,6% κατά μέσο όρο στην Ευρωζώνη. Από τα διαθέσιμα στοιχεία, δεν υπάρχει ακόμα συγκεκριμένος υπολογισμός για το πόσο οι πρόσφατες αλλαγές θα μειώσουν άμεσα τα ποσοστιαία έσοδα των τραπεζών. Εκτιμάται όμως πως η μείωση χρήσης μετρητών με υψηλό κόστος ανάληψης είναι ένα κίνητρο για περισσότερες ηλεκτρονικές συναλλαγές με χαμηλότερο κόστος. Ωστόσο, ορισμένα επιμέρους δεδομένα, γνωστά στοιχεία και ενδείξεις δίνουν μια πρώτη ενδεικτική εικόνα από τη γενική μείωση στις τραπεζικές χρεώσεις για το 2025-2026. Σύμφωνα με το Reuters, οι πάγιες χρεώσεις και προμήθειες για καθημερινές συναλλαγές ΑΤΜ και e‑banking ανέρχονται σε συνολικά έσοδα περίπου 1,8-2,0 δις ευρώ. Η μείωση σε αυτές τις χρεώσεις εκτιμάται ότι θα κοστίσει στις τράπεζες περίπου 80-100 εκατ. ευρώ ετησίως που αντιστοιχεί σε 4-5% των συνολικών προμηθειών. Παρότι μάλιστα έχουν εφαρμοστεί από το τέλος του 2024 σχετικά μέτρα, τα συνολικά έσοδα από προμήθειες των τεσσάρων μεγάλων τραπεζών αυξήθηκαν το α’ εξάμηνο από 1,002 δις ευρώ σε 1,133 δις ευρώ.
στο 