Γράφει ο Νίκος Φούγιας*
Είναι αδιαμφισβήτητο ότι το δημοψήφισμα αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα έκφρασης των πολιτών εξ ου και προβλέπεται από το Σύνταγμα. Πως πρέπει να διατυπώνονται τα ερωτήματα όμως, σε ποιο χρόνο και υπό ποιες προϋποθέσεις?
Η περίπτωση της Ιρλανδίας δείχνει ότι από το 2001 μέχρι σήμερα έχει προχωρήσει σε 12 δημοψηφίσματα για σημαντικά θέματα όπως αυτό του 2012 που αφορούσε πακέτο εφαρμογής σκληρής δημοσιονομικής πολιτικής το οποίο και υπερψηφίστηκε με 60%.
Αντίστοιχα η συζήτηση για την ανεξαρτησία ή μη της Σκωτίας κράτησε πάνω από ένα χρόνο ώστε να δοθεί η δυνατότητα στους πολίτες να σταχυολογήσουν όλες τις απόψεις και να αποφασίσουν νηφάλια. Μάλιστα το ερώτημα άλλαξε από “Do you agree that Scotland should be an independent country?” σε “Should Scotland be an indipendent country?” διότι θεωρήθηκε ότι η πρώτη ερώτηση τείνει προσκείμενη υπέρ του ναι.
Τελευταία φορά που η Ελλάδα προχώρησε σε δημοψήφισμα ήταν το 1974 αναφορικά με το ερώτημα της αποδοχής Προεδρευομένης ή Βασιλευομένης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας. 41 χρόνια μετά, η Κυβέρνηση με ΠΝΠ μας καλεί σε δημοψήφισμα όπου πρέπει μέσα σε μια εβδομάδα να αποφασίσουμε για το αν εγκρίνουμε τα μέτρα των Θεσμών. Προχωρά σε αυτή τη κίνηση χωρίς πρωτίστως να έχει εξασφαλίσει έστω προσωρινή παράταση του προγράμματος και ταυτόχρονα συνέχιση του προγράμματος έκτακης ρευστότητας μέσω του ELA. Έτσι καλούμαστε να αποφασίσουμε για ένα ερώτημα που δεν έχει ισχύ μιας και οι προτάσεις των Θεσμών έληξαν με τη λήξη της παράταση του προγράμματος. Έκτός αυτού, στο ερώτημα του δημοψηφίσματος αναφέρονται ονομαστικά οι προτάσεις των Θεσμών “Reforms for the completion of the current programme and beyond” και “Preliminary debt sustainability analysis for Greece” αντίστοιχα, χωρίς ωστόσο να περιλαμβάνονται οι τεχνικές λεπτομέρειες που τις συνοδεύουν. Ωστόσο αξίζει να σημειωθεί ότι και στη περίπτωση που επισυνάπτονταν θα ήταν αντικειμενικά δύσκολο για τον Ελληνικό λαό να αποφανθεί για την βιωσιμότητα του χρέους. Συνεπακόλουθα το ερώτημα του δημοψηφίσματος παίρνει τη μορφή του ναι ή όχι στο ευρώ.
Ας εξετάσουμε όμως τις συνέπειες της κάθε επιλογής.
Ψηφίζοντας υπέρ του ναι, εξασφαλίζουμε την Ευρωπαική πορεία της χώρας, το ΕΣΠΑ και τις αγροτικές επιδοτήσεις, οι μισθοί και οι συντάξεις καταβάλλονται κανονικά, βασικά είδη όπως τρόφιμα, φάρμακα και καύσιμα θα βρίσκονται σε αφθονία, ο τουρισμός θα αυξάνεται και η ανεργία θα μειώνεται. Σε χρηματοοικονομικούς όρους οι καταθέσεις θα είναι εξασφαλισμένες, οι τράπεζες θα λειτουργούν κανονικά και σταδιακά θα μπορέσουμε να βγούμε στις αγορές για δανεισμό καθώς και να ενταχθούμε στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) της ΕΚΤ.
Αντίθετα στη περίπτωση του όχι, δεν θα ισχύει τίποτα από τα παραπάνω και επιπροσθέτως θα διαρραγούμε από την Ευρωπαική οικογένεια, θα οδηγηθούμε στη δραχμή με υποτίμηση της τάξης του 60% και λόγω της απόσχισης από το διευρωπαικό σύστημα πληρωμών (Target 2) οι κουρεμένες καταθέσεις θα μετατραπούν σε δραχμές, θα επιταχυνθεί το κλείσιμο επιχειρήσεων καθώς και νοσοκομείων και θα τεθεί σε κίνδυνο η δημόσια τάξη καθώς και η άμυνα της χώρας.
Αν τελικά το δημοψήφισμα πραγματοποιηθεί θα πρέπει να εξετάσει ο κάθε ένας από εμάς σε ποια Ελλάδα θέλει να ζήσει και με τι προοπτικές. Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να επικρατήσει εθνικός διχασμός, η Ελλάδα έχει άσχημη εμπειρία, και όλοι μαζί ενωμένοι να προχωρήσουμε με αισιοδοξία. Αφορά το μέλλον όλων μας και το μέλλον των επόμενων γενεών.
*Οικονομολόγος MBA, MSc
Εκλεγμένο μέλος της Συνέλευσης Των Αντιπροσώπων (ΣτΑ) του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΟΕΕ)
Μέλος της Αμερικανικής Ένωσης Οικονομολόγων (ΑΕΑ)
στο 