Τη δεύτερη ενότητα του ετήσιου συνεδρίου που συνδιοργανώνουν η Next is Now και η Dome Consulting άνοιξε με την εισήγησή του ο υφυπουργός Υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους.
Της Κωνσταντίνας Χελιδώνη
Ο υφυπουργός Υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους, κατά την εισήγησή του στη δεύτερη ενότητα του ετήσιου συνεδρίου «Υγεία πάνω απ’ όλα 2025», με τίτλο «Ο ρόλος της AI και της Βιοτεχνολογίας στην αντιμετώπιση των προκλήσεων» τόνισε ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη «δεν έρχεται απροσδόκητα» στον χώρο της υγείας, αλλά αποτελεί μέρος μιας ιστορικής περιόδου όπου «τα γεγονότα εξελίσσονται με ρυθμό αναπνοής». Όπως είπε, η ΤΝ ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο για την ιατρική, και το στοίχημα για την Ελλάδα «δεν είναι να το διαβάσει, αλλά να το γράψει η ίδια».
Αναφερόμενος στις παγκόσμιες προκλήσεις, υπογράμμισε ότι ο μισός πληθυσμός της Γης –περίπου 4,5 δισ. άνθρωποι– δεν έχει επαρκή πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, την ώρα που αναμένεται μείωση του επαγγελματικού δυναμικού έως το 2030, με χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι 6 στις 10 νοσηλεύτριες στις ΗΠΑ σκέφτονται να παραιτηθούν μέσα στον επόμενο χρόνο. Παράλληλα, μόλις το 22% των οργανισμών υγείας παγκοσμίως αξιοποιούν σήμερα εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης.
Ο κ. Θεμιστοκλέους υπογράμμισε ότι η ΤΝ δεν αντικαθιστά τους γιατρούς, αλλά λειτουργεί συμπληρωματικά. «Ο γιατρός πρέπει πάντα να κάνει τον τελικό έλεγχο», σημείωσε, προσθέτοντας όμως ότι ήδη η τεχνολογία ξεπερνά σε πολλές περιπτώσεις την ανθρώπινη ακρίβεια στη διάγνωση και μπορεί να επιταχύνει σημαντικά τις απεικονιστικές διαδικασίες. Παρέθεσε μάλιστα πλήθος παραδειγμάτων, όπως το παράδειγμα νοσοκομείου από το εξωτερικό όπου η διασύνδεση των μηχανημάτων και η αξιοποίηση αλγορίθμων επέτρεψαν την πρόβλεψη καρδιαγγειακής επιδείνωσης έξι ώρες νωρίτερα, οδηγώντας τον ασθενή στο χειρουργείο πριν εμφανίσει κλασικά συμπτώματα. Πρόκειται για ένα χαρακτηριστικό, όπως είπε, της αλλαγής μοντέλου στην ιατρική.
Σχολιάζοντας το μέλλον της χειρουργικής με ρομποτικά συστήματα ΤΝ, εκτίμησε ότι μέσα στην επόμενη δεκαετία αυτό «δεν θα έχει γίνει ακόμη πραγματικότητα», αλλά σε ορίζοντα είκοσι ετών θα αρχίσουν να εμφανίζονται τα πρώτα πλήρως αυτόνομα χειρουργεία.
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στη διοίκηση των μονάδων υγείας, τονίζοντας ότι η ΤΝ μπορεί να εξοικονομήσει πολύτιμο χρόνο από την υπερβολική γραφειοκρατία. «Στις ΗΠΑ, ένας γιατρός χάνει μια ολόκληρη εβδομάδα τον μήνα σε διοικητικές εργασίες», είπε, σημειώνοντας ότι αντίστοιχα στην Ελλάδα, μέσω της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης έχουν μειωθεί οι διαδικασίες διάρκειας 40–60 λεπτών σε ελάχιστο χρόνο. Αναφερόμενος, δε, στη φαρμακευτική έρευνα, υπογράμμισε ότι η ΤΝ οδηγεί σε εντυπωσιακή επιτάχυνση στο κομμάτι των ερευνών, μιλώντας για ένα «νέο τοπίο» στη φαρμακοβιομηχανία.
Το μεγαλύτερο όφελος, σύμφωνα με τον υφυπουργό, θα αφορά την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας για πληθυσμούς που σήμερα μένουν εκτός συστήματος, αναφέροντας ως παράδειγμα περιοχές της Αφρικής όπου υπάρχει «ένας μόνο καρδιολόγος για ολόκληρη πόλη». Ωστόσο, ο κ. Θεμιστοκλέους υπογράμμισε ότι μαζί με τις δυνατότητες, αναδύονται και σημαντικά ζητήματα, όπως η ασφάλεια των δεδομένων, αλλά και η ποιότητα των πληροφοριών που «εκπαιδεύουν» τα μοντέλα ΤΝ, από τις διαφορές φύλου έως τις κοινωνικές και πληθυσμιακές ομάδες.
Καταλήγοντας, υποστήριξε ότι το ερώτημα δεν είναι αν η ΤΝ θα αντικαταστήσει τους γιατρούς, αλλά ότι «οι γιατροί που θα χρησιμοποιούν την Τεχνητή Νοημοσύνη θα αντικαταστήσουν εκείνους που δεν θα την αξιοποιήσουν». «Η ΤΝ είναι ήδη εδώ», τόνισε, προσθέτοντας ότι: «όσοι -γιατροί, φορείς ή κράτη- την χρησιμοποιήσουν, θα είναι αυτοί που θα κερδίσουν το στοίχημα της επόμενης δεκαετίας».
Ο ρόλος της AI και της Βιοτεχνολογίας στην αντιμετώπιση των προκλήσεων
Κατά τη διάρκεια του πρώτου μέρους της 2ης ενότητας του συνεδρίου, αναλύθηκαν σε βάθος οι ευκαιρίες και ο ρόλος της Τεχνητής Νοημοσύνης και της Βιοτεχνολογίας, καθώς και το πώς η Ελλάδα μπορεί να αξιοποιήσει τη νέα τεχνολογική πραγματικότητα στον χώρο της υγείας. Ο υφυπουργός υγείας, Μ. Θεμιστοκλέους, ο οποίος συμμετείχε και στη συζήτηση του πάνελ, υπογράμμισε ότι η ΤΝ: «θα βοηθήσει ακόμη περισσότερο εκείνους που σήμερα μένουν πίσω». Όπως ανέφερε, «στη χώρα μας έχουμε πλέον σταθμούς τηλεϊατρικής σε όλα τα νησιά, σε όλα τα Κέντρα Υγείας και σε όλα τα περιφερειακά ιατρεία, με αντίστοιχους σταθμούς στα νοσοκομεία. Έτσι φορώντας συσκευές, τα λεγόμενα wearables, ο ασθενής μπορεί να λάβει μια διάγνωση». Πρόσθεσε μάλιστα ότι «αυτό αποτελεί μια μεγάλη αλλαγή» για το σύστημα υγείας και την πρόσβαση των πολιτών απομακρυσμένων περιοχών σε υπηρεσίες.
Ο PhD, MPH, MBA, επικεφαλής του Γραφείου Ποιότητας Φροντίδας Υγείας και Ασφάλειας Ασθενών, ΠΟΥ Αθήνα, Dr. Joao Breda επισήμανε ότι οι χώρες κινούνται με πολύ διαφορετικούς ρυθμούς ως προς την υιοθέτηση της Τεχνητής Νοημοσύνης στα συστήματα υγείας, γεγονός που δημιουργεί ένα πολύπλοκο τοπίο στην ευρύτερη περιοχή της Ευρώπης. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο ΠΟΥ καλείται να βοηθήσει στην ορθή και υπεύθυνη υιοθέτηση της AI. Κεντρικό ζήτημα, όπως τόνισε, είναι η ισότητα: η ΤΝ δεν πρέπει να γίνει τεχνολογία μόνο για τους «πλούσιους» ή τις μεγάλες δομές, αφήνοντας ακόμη πιο πίσω τους ευάλωτους πληθυσμούς. Αντίστοιχα κρίσιμο είναι το σκέλος της ηθικής και της αξιοπιστίας. «Δεν μπορούμε να εμπιστευτούμε την AI από μόνη της», σημείωσε, επισημαίνοντας τον κίνδυνο αλγοριθμικών προκαταλήψεων όταν τα μοντέλα εκπαιδεύονται σε μη αντιπροσωπευτικά δεδομένα.
Για τον λόγο αυτό, ο ΠΟΥ έχει συγκροτήσει τεχνική συμβουλευτική ομάδα διεθνών επιστημόνων, ώστε να υποστηρίζει τα κράτη και να διαμορφώνει κατευθυντήριες γραμμές. Ο Dr. Breda κατέληξε ότι η AI μπορεί να αποδεσμεύσει γιατρούς και νοσηλευτές από γραφειοκρατικά βάρη, επιτρέποντάς τους να επικεντρωθούν στην ουσιαστική φροντίδα του ασθενούς, αλλά «ο ανθρώπινος παράγοντας παραμένει καθοριστικός για την ασφαλή εφαρμογή της».
Η πρόεδρος Hellenic Association of CROs – HACRO και πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος CORONIS Research, Ευαγγελία Κοράκη, υπογράμμισε ότι οι ψηφιακές τεχνολογίες και η Τεχνητή Νοημοσύνη έχουν ήδη αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζονται, διεξάγονται και ολοκληρώνονται οι κλινικές μελέτες. Όπως ανέφερε, η ΤΝ έχει μεταμορφώσει ολόκληρο το οικοσύστημα της έρευνας, επιτρέποντας ταχύτερη και πιο ασφαλή ανάπτυξη καινοτόμων θεραπειών. Αναφερόμενη στις αποκεντρωμένες κλινικές μελέτες, εξήγησε ότι η πρακτική αυτή εμφανίστηκε μαζικά στην περίοδο της πανδημίας και πλέον αποτελεί διεθνές πρότυπο. «Η μελέτη πηγαίνει στο σπίτι του ασθενούς», σημείωσε, επισημαίνοντας ότι ο ερευνητής μπορεί πλέον να παρακολουθεί τον συμμετέχοντα σε πραγματικό χρόνο, με δεδομένα που αναλύονται άμεσα. Αυτό, όπως είπε, είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την Ελλάδα, όπου πολλοί ασθενείς ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές ή νησιά και όσο διευκολύνεται η πρόσβασή τους, τόσο μεγαλύτερη είναι η παραμονή τους στα ερευνητικά πρωτόκολλα. Η ΤΝ, πρόσθεσε, επιτρέπει την ταχύτερη και ακριβέστερη ένταξη των κατάλληλων ασθενών σε μελέτες, κάτι που αποτελεί κρίσιμο βήμα τόσο για την κλινική έρευνα όσο και για τις προληπτικές παρεμβάσεις. Κλείνοντας, ανέφερε ότι στο επόμενο δεκαετές ορίζοντα «ο μεγάλος κερδισμένος θα είναι ο ασθενής», καθώς η επιστήμη γίνεται πιο στοχευμένη και προσωποποιημένη, αξιοποιώντας τα νέα εργαλεία προς όφελος της φροντίδας.
Από την πλευρά του, ο διευθυντής Εταιρικής Ανάπτυξης UNI-PHARMA S.A., μέλος ΔΣ INTERMED S.A., Σπύρος Κίντζιος, υπογράμμισε ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη αποτελεί μόνο «την κορυφή του παγόβουνου» για τον φαρμακευτικό κλάδο, καθώς η βιομηχανία έχει ήδη ενσωματώσει πλήθος τεχνολογιών της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. «Η ΤΝ δεν εμφανίστηκε ξαφνικά. Είναι το κερασάκι στην τούρτα μιας βαθύτερης τεχνολογικής μετάβασης», σημείωσε, τονίζοντας ότι οι εφαρμογές της είναι πολλές και ήδη αποδίδουν σημαντικές βελτιώσεις. Όπως εξήγησε ο ίδιος, η αξιοποίηση αλγορίθμων επιτρέπει πλέον τον εντοπισμό υποψήφιων μορίων μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτου, κάτι που αλλάζει ριζικά τη διαδικασία από την προκλινική έρευνα έως τις κλινικές μελέτες. Στο άμεσο μέλλον, εκτίμησε, η φαρμακοβιομηχανία θα μπορεί να επικυρώνει τα φαρμακοβιομηχανικά αποτελέσματα με λιγότερα δείγματα, μειώνοντας έτσι το κόστος και τον χρόνο ανάπτυξης νέων θεραπειών. «Περισσότερη καινοτομία με λιγότερο κόστος», όπως είπε χαρακτηριστικά. Κοιτάζοντας προς την επόμενη δεκαετία, ο κ. Κίντζιος τόνισε ότι η μεγαλύτερη αλλαγή θα αφορά την ταχύτητα ανάπτυξης φαρμάκων, αλλά και την είσοδο «έξυπνων» συσκευών χορήγησης. Ήδη, όπως ανέφερε, εξελίσσονται αισθητήρες που θα επιτρέπουν αυτοματοποιημένη αυτοχορήγηση και δυναμική προσαρμογή της δοσολογίας, υπερβαίνοντας την απλή υπενθύμιση συμμόρφωσης. «Αυτό το μέλλον δεν είναι μακριά», κατέληξε.
Κατά τη διάρκεια του δεύτερου μέρους της 2ης ενότητας του συνεδρίου με τίτλο «AI στην Πρώτη Γραμμή: Από τα νοσοκομεία στα διαγνωστικά κέντρα και στα κέντρα αποκατάστασης», η συζήτηση μετατοπίστηκε στις εφαρμογές της ΑΙ σε πραγματικά περιβάλλοντα φροντίδας παρουσιάζοντας μια σειρά παραδειγμάτων από διαγνωστικά δίκτυα, κέντρα αποκατάστασης μέχρι και νοσοκομεία.
Ο chief operating officer του ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ, Νικόλαος Μαραθιάς, ανέφερε ότι στόχος της αξιοποίησης της Τεχνητής Νοημοσύνης στην ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΉ είναι να ενισχυθεί το έργο και η παραγωγικότητα των γιατρών, ώστε να απελευθερωθεί περισσότερος χρόνος για την ανθρώπινη επαφή με τον ασθενή. Όπως ανέφερε, η βασική εφαρμογή της ΤΝ σήμερα αφορά την κλινική διάγνωση, ενώ ήδη υιοθετούνται πρακτικές και σε πιο εξειδικευμένα περιβάλλοντα. Απαντώντας σε ερώτηση για τη δυσπιστία που υπάρχει στον ιατρικό κόσμο, παραδέχθηκε ότι «υπάρχει μια μεγάλη αντίσταση», η οποία όμως μπορεί να μειωθεί όσο ενισχύεται η εξοικείωση των γιατρών με εργαλεία AI. «Και εμείς ως όμιλος υιοθετούμε πόρους αλλά θα υιοθετήσουμε και εργαλεία explainable AI, ώστε ο γιατρός να παραμείνει στο επίκεντρο», σημείωσε. Αναφερόμενος στην πρόληψη, τόνισε ότι η ΤΝ μπορεί να κάνει πραγματική διαφορά, ειδικά σε συνδυασμό με ασφαλιστικά μοντέλα που επιδοτούν την καλή υγεία, όπως για παράδειγμα μέσω wearables. «Στους επόμενους 18–24 μήνες μπορεί να δούμε τέτοιες εφαρμογές να περνούν στην πράξη», εκτίμησε ο ίδιος.
Η πρόεδρος ΔΣ και διευθύνουσα σύμβουλος ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΑΕ, Κέντρο Αποκατάστασης και Αποθεραπείας Θεσσαλονίκης, Αργυρή Βαγιωνά, τόνισε ότι τα κέντρα αποκατάστασης «έρχονται πολύ δυναμικά», καθώς η τεχνολογία έχει ήδη αρχίσει να μεταμορφώνει τον κλάδο. Άλλωστε, όπως είπε, η βιοτεχνολογία αποτελεί πλέον αναπόσπαστο μέρος της θεραπευτικής πρακτικής τα τελευταία οκτώ χρόνια. Ο επόμενος στόχος, όπως ανέφερε η κ. Βαγιωνά, είναι η παραμετροποίηση των πρωτοκόλλων Τεχνητής Νοημοσύνης ώστε να μειώνεται ο χρόνος αποθεραπείας και να ενισχύεται η αποτελεσματικότητα της θεραπείας. Υπογράμμισε επίσης ότι η AI μπορεί να επιτρέψει απομακρυσμένη επίβλεψη των προγραμμάτων αποκατάστασης, κάτι που θα διευκολύνει τους ασθενείς και θα ενισχύσει τη συνέχεια της φροντίδας. Ερωτηθείσα για την επόμενη δεκαετία, η ίδια ανέφερε ότι η πρόκληση είναι πρωτίστως η χρηματοδότηση και η συμμόρφωση με τη νέα ευρωπαϊκή οδηγία.
Ο γενικός διευθυντής Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, Θεόδωρος Χαμακιώτης, ανέφερε ότι η εφαρμοσμένη Τεχνητή Νοημοσύνη σε ένα ήδη τεχνολογικά προηγμένο νοσοκομειακό περιβάλλον μπορεί να επιφέρει αλλαγές «όχι ενός βήματος, αλλά δέκα ή και είκοσι». Όπως είπε, το Ιατρικό Κέντρο έχει εντάξει την AI στις δομές του προκειμένου να διατηρήσει τον πρωταγωνιστικό του ρόλο στην υψηλή τεχνολογία. Το άμεσο όφελος, τόνισε, αφορά κυρίως την ταχύτητα λήψης κλινικών αποφάσεων. Παρέπεμψε σε διεθνείς μελέτες που δείχνουν ότι στα επείγοντα -ιδίως σε δημόσιες δομές λόγω όγκου περιστατικών-καταγράφεται σημαντικό ποσοστό διαγνωστικών λαθών. «Εκεί η AI έχει άμεση εφαρμογή, ειδικά στα απεικονιστικά μηχανήματα», σημείωσε, προσθέτοντας ότι το Ιατρικό Κέντρο έχει ήδη εφαρμόσει συστήματα AI σε όλο το απεικονιστικό του δίκτυο. Ο κ. Χαμακιώτης υπογράμμισε ακόμη ότι η τεχνολογία θα βοηθήσει ουσιαστικά στην αποσυμφόρηση του φόρτου εργασίας των επαγγελματιών υγείας, ενώ αποκάλυψε ότι το νοσοκομείο έχει ήδη δημιουργήσει εσωτερική ομάδα AI. Το επόμενο βήμα, όπως είπε, είναι η ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης σε όλη τη ροή παροχής υπηρεσιών υγείας, επιτυγχάνοντας «οικονομίες κλίμακος χωρίς κανένα απολύτως ρίσκο για τον ασθενή».
Ο διοικητής και πρόεδρος ΔΣ του Γενικού Νοσοκομείου «Ασκληπιείο» Βούλας, Αιμίλιος Βουγιουκλάκης, επεσήμανε ότι πριν από μερικά χρόνια ένας διοικητής δημόσιου νοσοκομείου ίσως να αισθανόταν άβολα συμμετέχοντας σε πάνελ μαζί με ηγέτες του ιδιωτικού τομέα. «Τα τελευταία χρόνια αυτό έχει αλλάξει πλήρως», είπε, χαρακτηρίζοντας μεγάλη επιτυχία το γεγονός ότι τα δημόσια νοσοκομεία βρίσκονται πλέον «στον προθάλαμο» της υιοθέτησης Τεχνητής Νοημοσύνης. Όπως σημείωσε, η Ελλάδα ανήκει στο πρώτο κύμα χωρών που προχωρούν στη ψηφιακή μετάβαση, με μονάδες που έχουν ήδη ολοκληρώσει σημαντικό εύρος ενεργειών. Ο κ. Βουγιουκλάκης παρουσίασε πλήθος παραδειγμάτων προς αυτή την κατεύθυνση όπως είναι η διαλειτουργικότητα των νοσοκομείων με την ΗΔΙΚΑ αλλά και η διασύνδεση με το νέο σύστημα λίστας χειρουργείων, γεγονότα που -όπως είπε- συνιστούν «ψηφιακή επανάσταση» αν αναλογιστεί κανείς την πρόοδο της τελευταίας διετίας. «Οι αλλαγές δεν πρέπει να μας φοβίζουν», ανέφερε, τονίζοντας ότι η πραγματική δυσκολία εντοπίζεται μόνο όταν η αλλαγή εφαρμόζεται στην πράξη. Η ταχεία εξέλιξη απαιτεί συνεχή εκπαίδευση και κατάλληλες δομές για να υποδεχθούν νέα ψηφιακά εργαλεία. Καταλήγοντας, σημείωσε ότι η AI θα ενισχύσει σημαντικά την αποδοτικότητα των δημόσιων νοσοκομείων, επιτρέποντας καλύτερη και πιο ορθολογική διαχείριση κλινών και πόρων.
Την δεύτερη ενότητα του συνεδρίου συντόνισε η Co-founder της Dome Consulting Firm & Communication Expert, Μαριάννα Πυργιώτη. Το ετήσιο συνέδριο «Υγεία πάνω απ’ όλα» για το 2025, συνδιοργανώνουν η Next is Now και η Dome Consulting, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας.
Στο συνέδριο παίρνουν μέρος κορυφαίοι κυβερνητικοί και κρατικοί αξιωματούχοι, επιστήμονες, εκπρόσωποι της φαρμακευτικής αγοράς, του επιχειρηματικού κόσμου, των επαγγελματιών υγείας και των ασθενών που θα παρουσιάσουν τις θέσεις τους για ένα σύστημα υγείας που θα ανταποκρίνεται στις προκλήσεις της νέας ψηφιακής εποχής.
Οι εργασίες του συνεδρίου μεταδίδονται διαδικτυακά από τον ιστότοπο ygeiasummit.gr και τα sites enikos.gr, real.gr, oloygeia.gr, και enikonomia.gr, ενώ ο real fm θα μεταδίδει καθ΄όλη τη διάρκεια του συνεδρίου εκτενή αποσπάσματα.
Χρυσοί χορηγοί του συνεδρίου είναι οι: ELPEN, DEMO S.A. PHARMACEUTICAL INDUSTRY και HELLENIC COPPER. Ασημένιοι χορηγοί οι: EUROLIFE FFH, NeuroOncology.gr, Bioiatriki, INTEGRIS Pharma, ETHNIKI First Insurance, CORONIS, BENNETTPHARMACEUTICAL INDUSTRY, Όμιλος ΠΡΟ.ΣΥ.ΦΑ.ΠΕ..
Χορηγοί είναι οι: Εθνική Τράπεζα, Athens Medical Group, ΙΑΤΡΟΠΟΛΙΣ, HHG, DIAVERUM, ANAGENNISI, SIEMENS Ηealthineers, EIZO, UNI- PHARMA, RAFARM, Affidea, HEALTH CERT, Ελληνικό Κέντρο Νευροχειρουργικής, SM Company.
στο 
