Τριάντα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την υπογραφή της συνθήκης του Σένγκεν. Μια συνθήκη που είχε ως στόχο την προοδευτική κατάργηση των ελέγχων στα σύνορα, αλλά σήμερα προκαλεί πλέον πολλά ερωτήματα.
Ταξίδια χωρίς ελέγχους από τη Λισαβόνα στην Αθήνα και από το Παλέρμο στη Στοκχόλμη: ήταν ένα όνειρο που έγινε πραγματικότητα με τη συνθήκη του Σένγκεν. Η συνθήκη υπεγράφη πριν από 30 χρόνια από μόλις πέντε κράτη-μέλη των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στην ειδυλλιακή πόλη Σένγκεν του Λουξεμβούργου. Η συνθήκη χαιρετίστηκε ως ένα βήμα για την ελεύθερη και απρόσκοπτη μετακίνηση όλων των ευρωπαίων πολιτών. Ωστόσο, από αυτό δεν επωφελήθηκαν μόνο όσοι το δικαιούνταν, αλλά και όσοι δεν το δικαιούνταν, όπως για παράδειγμα πολίτες τρίτων χωρών.
Η κριτική που ασκείται στην συνθήκη του Σένγκεν είναι ότι οι περιορισμένοι έλεγχοι επιτρέπουν την μη νόμιμη είσοδο σε μετανάστες, ενώ παράλληλα διευκολύνεται το οργανωμένο έγκλημα. Σε μεγάλα πολιτικά γεγονότα, όπως για παράδειγμα η σύνοδος κορυφής του G7 στο Ελμάου της Βαυαρίας, η αστυνομία μπορεί να προβαίνει, κατ΄εξαίρεσιν, σε ελέγχους. Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε η αστυνομία της Βαυαρίας, από τις 26 Μαίου και μετά έχει καταγράψει πάνω από 10.000 παράνομες διελεύσεις στα σύνορα. Ανάμεσα στα αδικήματα που διαπιστώθηκαν ήταν η διακίνηση ναρκωτικών ουσιών, η παραποίηση εγγράφων, καθώς και παρατυπίες σχετικά με το δίκαιο παροχής ασύλου.
Πιέσεις από τα ακροδεξιά κόμματα
Οι πιέσεις που ασκούνται σχετικά με τον περιορισμό ή την κατάργηση της συνθήκης του Σένγκεν αυξάνονται, ιδιαίτερα από τα ακροδεξιά κόμματα της Ευρώπης. Ο πρόεδρος της ιταλικής Λέγκας του Βορρά ζήτησε ήδη την κατάργηση της συνθήκης. Παρόμοια ήταν τα αιτήματα της Μαρίν Λεπέν, επικεφαλής του γαλλικού Εθνικού Μετώπου. «Πρέπει να ελέγξουμε τα σύνορά μας. Πρέπει να σταματήσουμε τους μετανάστες και να θέσουμε εκτός ισχύος την συνθήκη Σένγκεν, ώστε να μπορούμε να ελέγχουμε ποιος εγκαταλείπει τη χώρα και ποιος εισέρχεται στη χώρα» έλεγε χαρακτηριστικά.
Η Μαρίν Λεπέν φαίνεται ότι έπιασε τον παλμό της εποχής. Σε δημοσκόπηση που διεξήχθη τον Μάιο, το 60% των Γάλλων τάχθηκε υπέρ της κατάργησης της συνθήκης του Σένγκεν. Αλλά και στη Δανία, όπου διεξάγονται εκλογές στις 18 Ιουνίου, το ζήτημα αυτό παίζει σημαντικό ρόλο. Το ευρωσκεπτικιστικό Λαϊκό Κόμμα της Δανίας εκτιμάται ότι θα συγκεντρώσει το 20% των ψήφων. Πάγια θέση του είναι οι συνοριακοί έλεγχοι. Το 2011 είχε αναγκάσει μάλιστα την τότε κυβέρνηση να επιβάλει, για περιορισμένο χρονικό διάστημα, έλεγχο των οχημάτων που εισέρχονται στη Δανία από τη Γερμανία, γεγονός που είχε προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στις Βρυξέλλες.
Στην Ουγγαρία η δεξιά κυβέρνηση του πρωθυπουργού Όρμπαν αποφάσισε να επιβάλλει αυστηρά μέτρα κατά των μεταναστών. Θέλει να ορίσει τη Σερβία ως «ασφαλή τρίτη χώρα», αφαιρώντας έτσι το δικαίωμα των μεταναστών από τη γειτονική χώρα να καταθέτουν αίτηση για άσυλο στην Ουγγαρία. Δεν απέκλεισε μάλιστα την πιθανότητα να κατασκευάσει και ένα φράχτη κατά μήκος των συνόρων της με τη Σερβία.
Πηγή: Deutsche Welle