«Πάγος» αναμένεται να μπει -για πρώτη φορά έπειτα από 15 μήνες- στις αυξήσεις των βασικών επιτοκίων του ευρώ: Αλλεπάλληλες ήταν οι αναπροσαρμογές των επιτοκίων κατά τις προηγούμενες συνεδριάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, με αποτέλεσμα μετά από δέκα κατά σειρά αυξήσεις το επιτόκιο καταθέσεων να διαμορφώνεται στο 4%. Ο πόλεμος όμως Ισραήλ – Χαμάς φαίνεται πως θα βάλει «φρένο» σε αυτό το «ράλι» που είχε σοβαρότατο αντίκτυπο στο κόστος χρήματος για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Απειλή τα ενεργειακά κόστη και το «κύμα προσφύγων».
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
Ενδεικτική είναι η δήλωση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας στους Financial Times ο οποίος τόνισε πως η οικονομία της ευρωζώνης βρίσκεται ήδη σε «ένα κρίσιμο σημείο, όπου αν συνεχίσουμε να αυξάνουμε τα επιτόκια, διατρέχουμε τον κίνδυνο να σπάσει κάτι».
Και συμπλήρωσε: «Υπάρχει μεγάλη πρόοδος όσον αφορά τη μείωση του πληθωρισμού, είμαστε σχεδόν στάσιμοι σε ό,τι αφορά τη δραστηριότητα στην ευρωζώνη και έχουμε βιώσει μείωση του δανεισμού από τις τράπεζες».
Αναταράξεις στην αγορά ενέργειας, εισροή προσφύγων και στασιμοπληθωρισμός
Όπως είπε χαρακτηριστικά η αναταραχή στη Μέση Ανατολή άλλαξε την ισορροπία ενάντια σε οποιαδήποτε περαιτέρω σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής.
«Εάν έχουμε μια νέα πηγή αβεβαιότητας στη Μέση Ανατολή, όπου είναι εντελώς άγνωστο τι πρόκειται να συμβεί -είμαστε στο σκοτάδι-, είναι καλύτερα να κρατήσουμε όλες τις επιλογές μας ανοιχτές και να προσέξουμε να διατηρήσουμε την ανθεκτικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας», δήλωσε.
Σχεδόν μία εβδομάδα πριν η Αθήνα φιλοξενήσει την συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο Γιάννης Στουρνάρας προειδοποίησε πως ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς δημιουργεί νέες προκλήσεις για την οικονομία της Ευρώπης, από τη διαταραχή στην αγορά ενέργειας έως την εισροή προσφύγων.
Η σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς συνέβαλε σε μια μέτρια άνοδο των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Αυτό οδήγησε σε ανησυχία για νέο κύμα πληθωρισμού.
«Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η ευρωζώνη συνεχίζει να είναι ένας μεγάλος καθαρός εισαγωγέας ενέργειας, είναι πιθανό να έχει στασιμοπληθωριστικό αντίκτυπο εάν γίνει πρόβλημα», επισήμανε, προσθέτοντας ότι «μια ανθρωπιστική κρίση» στη Γάζα θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει έξαρση του μεταναστευτικού.
«Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι. Εάν υπάρξει φυγή ανθρώπων, ξέρουμε εξ ορισμού ότι η Ευρώπη και ο ευρωπαϊκός νότος θα είναι ο πρώτος σταθμός, επομένως αυτό θα είναι ένα σοβαρό οικονομικό και κοινωνικό πρόβλημα», είπε.
Πότε θα μειωθούν τα επιτόκια της ΕΚΤ
Ερωτηθείς πότε πιστεύει ότι η ΕΚΤ θα μπορούσε να αρχίσει να μειώνει τα επιτόκια, ο διοικητής της ΤτΕ τόνισε πως: «Αν ο πληθωρισμός στα μέσα του επόμενου έτους… πέσει κοντά στο 3%, αυτή είναι ίσως η στιγμή να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε μια μείωση των επιτοκίων».
Ο πληθωρισμός της ευρωζώνης παραμένει υπερδιπλάσιος του στόχου της ΕΚΤ στο 2%, αλλά η αντιστροφή των τιμών της ενέργειας τη βοήθησε να πέσει στο χαμηλό σχεδόν δύο ετών του 4,3% τον Σεπτέμβριο.
Ο βασικός πληθωρισμός, ο οποίος αποκλείει την ενέργεια και τα τρόφιμα για να δώσει μια σαφέστερη εικόνα των υποκείμενων πιέσεων στις τιμές, είναι επίσης ο χαμηλότερος εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο στο 4,5%.
Πριν την εμπλοκή του Ισραήλ με την Χαμάς σε πόλεμο, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ, ενώπιον του Ευρωκοινοβουλίου απέκλειε την πιθανότητα μειώσεων στο κόστος χρήματος, παρά το γεγονός ότι η οικονομία της Ευρωζώνης βρίσκεται ενώπιον ύφεσης.
Είχε προαναγγείλει ακόμη «παρεμβάσεις» της ΕΚΤ, με στόχο να περιοριστεί η πλεονάζουσα ρευστότητα στις τράπεζες που σήμερα ξεπερνά τα 3 τρισ. ευρώ!
Για νοικοκυριά και επιχειρήσεις αυτό πολύ απλά σημαίνει ότι και εντός του 2024, θα πρέπει να συνεχίσουν να λειτουργούν σε περιβάλλον ακριβού κόστους χρήματος, καθώς τα επιτόκια παραμένουν σε υψηλά επίπεδα.
στο 