Σημαντικές αλλαγές αναμένεται να γίνουν με νομοσχέδιο που αναμένεται να προωθήσει προς ψήφιση στη Βουλή στο τέλος Σεπτεμβρίου το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, με στόχο τη βελτίωση του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών. Οι βελτιώσεις που εξετάζονται να περιλαμβάνει το νομοσχέδιο για το ιδιωτικό χρέος οφειλών είναι οι εξής:
Γράφει η δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω, Κατερίνα Φραγκάκη
- Αυστηρό πλαίσιο λειτουργίας των servicers
Με την ψήφιση του νέου νομοσχεδίου οι servicers θα πρέπει υποχρεωτικά να τηρούν και να παρέχουν προσωποποιημένη ενημέρωση προς τους οφειλέτες για το σύνολο της οφειλής τους, τις οφειλόμενες δόσεις, το επιτόκιο και άλλες συναφείς πληροφορίες. Επίσης θα προβλέπονται ποινές όταν οι servicers δεν παρέχουν σαφή και έγκαιρη ενημέρωση στους πολίτες. Σε κάθε περίπτωση οι δανειολήπτες θα πρέπει να έχουν ομαλή και ουσιαστική επικοινωνία με τους servicers, με στόχο την ρύθμιση του δανείου.
- Καλύτερες ρυθμίσεις
Στόχος του νέου νομοσχεδίου είναι να υπάρξουν οι κατάλληλες παρεμβάσεις έτσι ώστε να γίνονται καλύτερες ρυθμίσεις. Προς αυτή την κατεύθυνση θα υπάρξουν αλλαγές και στο αλγόριθμο του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών, μέσα από τον οποίο προκύπτει ο αριθμός και το ύψος των δόσεων, το επιτόκιο και το «κούρεμα» της οφειλής. Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, το μέσο «κούρεμα» για οφειλές προς το Δημόσιο είναι 18% και προς τις τράπεζες 26%.
- Κυρώσεις για όσους δεν πληρώνουν τις δόσεις
Εξετάζεται να αλλάξει και το νομικό καθεστώς για όσους έχουν ενταχθεί στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών και σταματούν να πληρώσουν τις δόσεις, για τις περιπτώσεις ωστόσο που δεν έχει μεταβληθεί η οικονομική τους κατάσταση. Σε αυτή την περίπτωση οι νομικές συνέπειες θα αφορούν σε όσους οφειλέτες χρησιμοποιούν τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών για να κερδίζουν χρόνο έτσι ώστε να αποφύγουν το πλειστηριασμό ακίνητης περιουσίας. Προς αυτή την κατεύθυνση εξετάζεται, η σύμβαση που πραγματοποιεί ένας οφειλέτης μπαίνοντας στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών, να αποτελεί εκτελεστό τίτλο, δηλαδή να δίδεται η δυνατότητα στους servicers να προχωρούν άμεσα σε αναγκαστικά μέτρα είσπραξης οφειλών, δηλαδή σε πλειστηριασμούς ακινήτων. Υπενθυμίζεται, ότι σήμερα ένας οφειλέτης βγαίνει εκτός της ρύθμισης του εξωδικαστικού μηχανισμού, εφόσον δεν πληρωθούν 3 συνεχόμενες μηνιαίες δόσεις. Σημειώνεται, ωστόσο ότι θα υπάρχουν ειδικές πρόνοιες για όσους οφειλέτες επιδεινωθεί η οικονομική τους κατάσταση και προβούν στις ανάλογες νομικές ενέργειες που να το αποδεικνύουν.
- Χρηματοδοτήσεις για την εξαγορά δανείων
Τα δάνεια που έχουν πωληθεί σε εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων θα μπορεί ο δανειολήπτης να τα εξαγοράζει αφού λάβει χρηματοδότηση από μη τραπεζικά ιδρύματα και με τον τρόπο αυτό θα εξασφαλίζει αξιοσημείωτο κούρεμα της οφειλής. Ειδικότερα, με την χρηματοδότηση χιλιάδες δανειολήπτες οι οποίοι δεν ανήκουν αποκλειστικά στους ευάλωτους αλλά έχουν καλύτερη οικονομική κατάσταση θα μπορέσουν να εξυγιανθούν οδηγώντας κατ` επέκταση στην μείωση των κόκκινων δανείων. Σημειώνεται, ότι οι εν λόγω δανειολήπτες δεν έχουν πρόσβαση σε νέα χρηματοδότηση από τις τράπεζες καθώς το δάνειό τους έχει ρυθμιστεί, πωληθεί και πλέον βρίσκονται στις λίστες του Τειρεσία. Ουσιαστικά ένας οφειλέτης θα μπορεί να λάβει ένα καινούργιο δάνειο για να αποπληρώσει τις οφειλές τους στους servicers και να μπορεί να έχει πρόσβαση πλέον στον τραπεζικό δανεισμό ή για να πετύχει μεγαλύτερο κούρεμα. Για παράδειγμα οι εταιρείες διαχείρισης (Intrum, doValue, Cepal) μπορεί να ζητήσουν από τον δανειολήπτη ένα συγκεκριμένο χρηματικό ποσό για να διαγράψει το 50%-60% του δανείου. Ο δανειολήπτης δεν έχει το ποσό αυτό, άρα θα μπορεί να κάνει τη διευθέτηση με χρηματοδότηση από τις εταιρείες ειδικού σκοπού. Σημειώνεται ότι για την σύσταση των μη τραπεζικών εταιρειών ειδικού σκοπού θα λαμβάνουν εγκρίσεις από την Τράπεζας της Ελλάδος και το Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (SSM) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
- Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων
Στο νομοσχέδιο που θα τεθεί προς ψήφιση θα έρθουν αλλαγές και ως προ τη λειτουργία του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης των ακινήτων από τους δανειολήπτες, εντός του 2024. Ο φορέας θα αγοράζει την πρώτη κατοικία του οφειλέτη και θα υποχρεούται να τη μισθώσει στον πολίτη για 12 έτη. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγονται οι εξώσεις, που θα επέρχονταν εάν αποκτούσε τρίτος το ακίνητο. Ο φορέας, κατά τη διάρκεια της 12ετούς μίσθωσης και μέχρι τη λήξη αυτής, υποχρεούται να επαναπωλήσει την κατοικία στον πολίτη, εφόσον αυτός ανακάμψει οικονομικά και εφόσον είναι συνεπής ως προς την καταβολή του μισθώματος. Σημειώνεται, επίσης, ότι για τους ευάλωτους δανειολήπτες προβλέπεται μηνιαίο επίδομα ενοικίου το οποίο κυμαίνεται από 70 έως 210 ευρώ.
στο 