Εγκρίθηκε ομόφωνα στη Σύνοδο Κορυφή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου η επίτευξη της συμφωνίας για τη χορήγηση του δανείου-γέφυρα των 90 δισ. ευρώ στην Ουκρανία για τη περίοδο 2026-2027. Αυτό θα γίνει μέσω δανεισμού της ΕΕ από τις κεφαλαιαγορές και με εγγύηση τον κοινό προϋπολογισμό της ΕΕ.
Ουσιαστικά η ΕΕ ενεργοποιεί σε αυτήν την περίπτωση τον μηχανισμό χρηματοδότησης, τον “backed by the EU budget headroom” για να δανειστεί τα χρήματα αυτά από τις κεφαλαιαγορές με ευνοϊκούς όρους, χωρίς όμως να επιβαρυνθούν άμεσα οι εθνικοί προϋπολογισμοί των κρατών-μελών της ΕΕ.
Διευκρινίζεται πως η ΕΕ μπορεί να ζητήσει από τα κράτη-μέλη της μέχρι ένα συγκεκριμένο ποσό ως συνεισφορές (βασισμένο κυρίως στο Ακαθάριστο Εθνικό Εισόδημα κάθε χώρας) και αυτό λόγω του ότι ο προϋπολογισμός της Ένωσης έχει ένα ανώτατο όριο ως προς αυτό από τεχνικής άποψης.
Από αυτό το όριο, ένα μέρος κατευθύνεται προς πραγματικές δαπάνες του προϋπολογισμού, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται επιδοτήσεις και προγράμματα και το υπόλοιπο, η διαφορά μεταξύ του ανώτατου ορίου και των πραγματικών δαπανών είναι το λεγόμενο headroom (αποθεματικό ή margin).
Τι άλλο αποφάσισαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες
Επίσης οι 27 ηγέτες της ΕΕ αποφάσισαν πως:
- Εάν η Ρωσία καταβάλει τις πολεμικές αποζημιώσεις, τότε το Κίεβο θα πρέπει να επιστρέψει το δάνειο των 90 δισ. ευρώ που έχει λάβει.
- Θα παραμείνουν «παγωμένα» τα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας και αυτά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στο να αποπληρωθεί το δάνειο, εάν η Μόσχα δεν πληρώσει αποζημιώσεις, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Ουσιαστικά δεν ελήφθη κάποια απόφαση για το θέμα των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων λόγω του ότι το Βέλγιο, όπου φιλοξενούνται τα περισσότερα από αυτά μέσω της Euroclear, ζήτησε να δοθούν πλήρεις εγγυήσεις από τα κράτη-μέλη της ΕΕ για τυχόν νομικές ή οικονομικές συνέπειες από ενδεχόμενη ρωσική αντίδραση.
Τα προβλήματα
Διευκρινίζεται πως το ποσό αυτό δίνεται στην Ουκρανία λόγω του ότι αντιμετωπίζει σοβαρό δημοσιονομικό έλλειμμα καθώς οι στρατιωτικές πιέσεις από τη ρωσική εισβολή είναι συνεχείς.
Επίσης επισημαίνεται πως οι Βρυξέλλες προσπαθούσαν να βρουν λύση εδώ πάρα πολύ καιρό λύση για την απαιτούμενη δανειοδότηση του Κιέβου μέσω των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων ύψους 210 δισ. ευρώ, καθώς σχεδόν 185 δισ. ευρώ τα κρατάει το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα Euroclear, στο Βέλγιο.
Από την πλευρά της η κυβέρνηση του Βελγίου ζητούσε από τα κράτη – μέλη της ΕΕ να δοθούν εγγυήσεις για την αντιμετώπιση των ρωσικών αντιποίνων κάτι που ανάγκασε τους Ευρωπαίους ηγέτες να στραφούν ύστερα από πολύωρες διαπραγματεύσεις στο να επιλέξουν τον κοινό δανεισμό. Ουσιαστικά το Κίεβο κινδύνευε να χρεοκοπήσει τον Απρίλιο του 2026 εάν δεν δίνονταν αυτή αυτή τη δανειοδότηση με απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου
Η δήλωση Μητσοτάκη
Νωρίτερα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε στη συμφωνία για το δάνειο – γέφυρα στην Ουκρανία που συμφώνησε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
«Έγινε μια εκτενέστατη συζήτηση όπου εξετάστηκαν και οι δύο επιλογές χρηματοδότησης της Ουκρανίας που είχε προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Θεωρώ ότι η λύση η οποία προκρίθηκε, ένα δάνειο δηλαδή από το περιθώριο του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού που δεν έχει δημοσιονομικές συνέπειες για καμία ευρωπαϊκή χώρα, είναι η ενδεδειγμένη λύση».
Παράλληλα o Πρωθυπουργός τόνισε ότι αυτή η απόφαση πάρθηκε «λαμβάνοντας υπόψιν την συνθετότητα και τις νομικές δυσκολίες του εγχειρήματος να αξιοποιηθούν αυτή τη στιγμή οι παγωμένοι ρωσικοί πόροι, ένα ενδεχόμενο το οποίο δεν αποκλείστηκε, στα συμπεράσματα στα οποία συμφωνήσαμε, αλλά το οποίο χρειάζεται ακόμη περισσότερο χρόνο επεξεργασίας σε περίπτωση που καταλήξουμε σε αυτή τη λύση. Σε κάθε περίπτωση το μήνυμα που εκπέμπεται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι ότι η Ουκρανία μπορεί να καλύψει για το άμεσο μέλλον τις χρηματοδοτικές της ανάγκες και ότι η Ευρώπη στέκεται έμπρακτα στο πλευρό της».
Ερωτηθείς ο κ. Μητσοτάκης για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο και το αν βλέπει κίνδυνο οι πόροι για την άμυνα και την Ουκρανία να «θυσιάσουν» άλλους, ο πρωθυπουργός απάντησε: «Οι συζητήσεις για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο ξεκινούν μόλις τώρα. Δεν έχει γίνει καμία πρόταση συγκεκριμένη πρόταση πέρα της αρχικής τοποθέτησης της Επιτροπής σχετικά με τα ποσά και το πως αυτά κατανέμονται στις διάφορες κατηγορίες του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού. Ένα είναι βέβαιο, και αυτό διαφάνηκε στη σημερινή συζήτηση, ότι υπάρχει μία κρίσιμη “μάζα” χωρών, που θα τους χαρακτήριζα φίλους συνοχής και της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής που δεν πρόκειται ουσιαστικά να δεχτούν περικοπές στα δυο αυτά προγράμματα, τα οποία αποτελούν και τους βασικούς δύο πυλώνες πάνω στους οποίους χτίστηκε τις τελευταίες δεκαετίες όλο το πλαίσιο της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης. Όμως, εκτιμώ ότι οι διαπραγματεύσεις αυτές θα είναι σύνθετες και δύσκολες, η Κυπριακή Προεδρία, η οποία αναλαμβάνει σε 12 μέρες από τώρα, θα παρουσιάσει, εικάζω, τις πρώτες προτάσεις της για τις συγκεκριμένες κατανομές των πόρων και ελπίζουμε και ευχόμαστε ότι σε ένα χρόνο από τώρα θα μπορούμε να συμφωνήσουμε στο επόμενο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο».
στο 
