Quantcast
Η ΕΕ κάνει για πρώτη φορά την αυτοκριτική της για τη διαχείριση της κρίσης - enikonomia.gr
share

Η ΕΕ κάνει για πρώτη φορά την αυτοκριτική της για τη διαχείριση της κρίσης

δημοσιεύτηκε:

του Κλαούντι Πέρεθ *

Οι Βρυξέλλες παρουσίασαν αυτή την εβδομάδα την αναμενόμενη Λευκή Βίβλο για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Παραδόξως, το πιο ενδιαφέρον στοιχείο είναι η ματιά στον καθρέφτη: η ασυνήθιστη και σκληρή αυτοκριτική της Κομισιόν, δηλαδή, για τον ρόλο της στην κρίση της τελευταίας δεκαετίας. Μέχρι τώρα, η Κομισιόν είχε αποφύγει το mea culpa και είχε περιοριστεί να διορθώνει την οικονομική πολιτική με λίγο περισσότερη δημοσιονομική ευελιξία και σχέδια για επενδύσεις. Ποτέ δεν είχε αναγνωρίσει τόσο κατηγορηματικά τα λάθη της. «Η Ενωση υπήρξε κατώτερη των προσδοκιών στη χειρότερη χρηματοπιστωτική, οικονομική και κοινωνική κρίση μετά τον πόλεμο», τονίζεται στο κείμενο.

Η Υφεση, αναγνωρίζεται, μετατράπηκε στην Ευρώπη σε μια υπαρξιακή κρίση, της οποίας τα τραύματα δεν έχουν ακόμη επουλωθεί. «Η ανάκαμψη δεν είναι ορθά κατανεμημένη μεταξύ της κοινωνίας και των περιφερειών. Πρώτη προτεραιότητα εξακολουθεί να είναι η αντιμετώπιση της κληρονομιάς της κρίσης, από την ανεργία μακράς διαρκείας ως τα υψηλά επίπεδα χρέους».

Δέκα σχεδόν χρόνια μετά την εκδήλωση της κρίσης, η Ευρώπη δεν έχει φτάσει ακόμη στα επίπεδα του κατά κεφαλήν εισοδήματος που υπήρχαν πριν από την κρίση. Η διαχείριση της κρίσης τροφοδότησε αμφιβολίες για την κοινωνική οικονομία της αγοράς και την ικανότητά της να εξασφαλίσει ότι κάθε γενιά θα ζει καλύτερα από την προηγούμενη. «Για πρώτη φορά μετά τον Β’Παγκόσμιο Πόλεμο», τονίζεται, «υπάρχει πραγματικός κίνδυνος οι νέες γενιές να ζήσουν χειρότερα από τις προηγούμενες». Στην Ευρώπη συνυπάρχουν οι πιο ευγενείς σκοποί με τις πιο δυσάρεστες σκιές. Κι αυτές οι σκιές δεν παύουν να απλώνονται: στην κρίση των τελευταίων ετών, που επιτάθηκε με το Brexit, προστίθεται τώρα η πολιτική αβεβαιότητα με την άνοδο της ακροδεξιάς.

Η Λευκή Βίβλος για το μέλλον της Ευρώπης προσφέρει διάφορα σενάρια για τη νέα Ενωση χωρίς το Ηνωμένο Βασίλειο, στέλνει όμως την ίδια στιγμή και ένα σαφές μήνυμα για τον ρόλο των ευρωπαϊκών θεσμών.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι η μεγαλύτερη κοινή αγορά του κόσμου. Το ευρώ είναι το δεύτερο πιο δημοφιλές νόμισμα. Η ευρωπαϊκή διπλωματία έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στην πρόσφατη συμφωνία με το Ιράν, αλλά και στη συμφωνία για το κλίμα. Τα προβλήματα όμως παραμένουν: η δεύτερη οικονομία της ηπείρου αποχωρεί και η άκρα Δεξιά υποστηρίζεται από το 25% των Γάλλων. «Ο ρόλος της Ευρώπης στον κόσμο περιορίζεται», προειδοποιεί η Λευκή Βίβλος, σε ό,τι αφορά τόσο τον πληθυσμό όσο και τον πλούτο, αλλά και μια πιο ρευστή έννοια όπως η διεθνής απήχηση.

Η Κομισιόν αναγνωρίζει ότι η Ευρώπη «δεν επιτρέπεται να είναι αφελής: το να αποτελεί μια ήπια δύναμη δεν είναι αρκετό για να της προσδίδει ισχύ όταν η ισχύς κυριαρχεί συχνά επί των κανόνων». Πρόκειται για μια έμμεση αναφορά στην εισβολή της Ρωσίας του Πούτιν στην Ουκρανία, αλλά και στις παλινωδίες του Τραμπ. Η ΕΕ «εξακολουθεί να χαίρει μεγάλης στήριξης», προστίθεται, αλλά η στήριξη αυτή δεν είναι πλέον άνευ όρων. Πριν από δέκα χρόνια, οι μισοί Ευρωπαίοι είχαν εμπιστοσύνη στην ΕΕ. Τώρα, το ποσοστό αυτό έχει περιοριστεί στο ένα τρίτο.

Η διάγνωση είναι εν τέλει συντριπτική και η ειλικρίνεια της διατύπωσης έρχεται σε αντίθεση με τη μακαριότητα που χαρακτήριζε ως τώρα τους θεσμούς. Η Κομισιόν διαμαρτύρεται πάντως για το ότι τα κράτη επιρρίπτουν ευθύνη στις Βρυξέλλες για τα προβλήματα και «εθνικοποιούν» τις επιτυχίες, προσθέτοντας ότι οι πολίτες βλέπουν τις διαφωνίες που έχουν εκδηλωθεί στη διάρκεια της κρίσης σε ό,τι αφορά είτε το χρέος είτε το προσφυγικό.

Σε αυτή την πλευρά, όπως και στο ζήτημα της άμυνας και της ασφάλειας, είναι αφιερωμένο ένα από τα πιο σκοτεινά κεφάλαια του κειμένου: «Οι πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις συγκλόνισαν την κοινωνία. Η σύγχυση που επικρατεί γύρω από τις εσωτερικές και τις εξωτερικές απειλές αλλάζει τον τρόπο σκέψης των πολιτών για ζητήματα που αφορούν την ασφάλειά τους και τα σύνορα». Η προσφυγική κρίση, προστίθεται, έχει ως αποτέλεσμα να ανοίξει μια συζήτηση περί αλληλεγγύης και ευθύνης, καθώς και να αναπτυχθεί ένας προβληματισμός γύρω από τη διαχείριση των συνόρων και την ελεύθερη κυκλοφορία των ανθρώπων στην Ευρώπη.

Ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ εμφανίστηκε πάντως πιο αισιόδοξος στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. «Οποιαδήποτε θλιβερή ημέρα του 2017 θα είναι πολύ πιο χαρούμενη από τις ημέρες του παρελθόντος στα πεδία της μάχης», τόνισε, σε μια φράση που μοιάζει βγαλμένη από την περιγραφή του Σταντάλ για το Βατερλώ.

* Ο Κλαούντι Πέρεθ είναι ανταποκριτής της El Pais στις Βρυξέλλες

Πηγή: El Pais, ΑΠΕ-ΜΠΕ

share
Σχόλια Αναγνωστών
Ροή
Οικονομία
Επιχειρήσεις
Επικαιρότητα

Ενημερωθείτε πρώτοι με τον τρόπο που θέλετε.